آلزایمر در شرایط نادر به دیگران منتقل می شود
در شرایط بسیار نادر، به نظر میرسد که بیماری آلزایمر میتواند بین افراد منتقل شود. محققان در 29 ژانویه در Nature Medicine گزارش دادند که پنج نفری که در کودکی تزریقهای آلوده هورمون رشد دریافت کردهاند، بهطور غیرعادی به آلزایمر زودرس مبتلا شدهاند.
جان کولینژ، متخصص مغز و اعصاب، در 25 ژانویه در یک نشست خبری با اشاره به بیماری ناشی از یک روش پزشکی گفت:«این یافتهها نشان میدهند اولین باری است که بیماری آلزایمر ایتروژنیک توصیف شده است.»
در بیشتر موارد بیماری آلزایمر بهطور خود به خود در افراد مسن ایجاد میشود؛ به همین دلیل، این تحقیقات جدید غیرعادی به نظر میرسد. علائم برای این پنج فرد مبتلا به آلزایمر - بین سنین 38 تا 55 - زود شروع شد و در سه نفر از آنها که اطلاعات ژنتیکی در دسترس بود، محققان وجود جهشهایی که میتوانند باعث بروز زودرس این بیماری شوند را رد کردند.
همه افراد در این تحقیق در دوران کودکی یا نوجوانی تزریق هورمون رشد دریافت کرده بودند. این هورمونها که برای درمان اختلالات رشد مختلف استفاده میشوند، از غده هیپوفیز اجساد استخراج شده و به دستههایی ترکیب میشوند. بعدها مشخص شد که برخی از این مخلوطها به پریونها، پروتئینهای عفونی و بدشکل آلوده هستند که باعث ایجاد بیماری به نام بیماری کروتسفلد-یاکوب میشوند. در سراسر جهان، بیش از 200 نفر تحتتاثیر قرار گرفتند. این نوع درمان توسط هورمون رشد در سال 1985 متوقف شد. پزشکان اکنون از روشهای دیگر استفاده میکنند.
مشخص شد که آن دستهها مشکل دیگری داشتند. در یک مطالعه قبلی، کالینگ و همکارانش سطوح بیش از حد انتظار آمیلوئید بتا را در مغز چهار نفری که بهدلیل کروتسفلد-یاکوب مرده بودند، پیدا کردند. تجمع پروتئین چسبنده نشانه آلزایمر است و در این موارد، نشانه نگران کنندهایست مبنیبر اینکه شاید برخی از این پروتئین ها همراه با پریونها از اهداکنندگان منتقل شده باشند. محققان در سال 2018 گزارش دادند که A-بتا برخی از دستههای هورمون میتواند در مغز موشها پخش شود که نشان میدهد این پروتئین از جهاتی مانند یک پریون عفونی رفتار میکند.
اکنون، محققان هشت نفر دیگر را گزارش کردند که هورمون رشد آلوده دریافت کرده بودند. هیچ یک از این افراد CJD (نام بیماری کروتسفلد-یاکوب) نداشتند، اما در سه نفر بیماری آلزایمر تشخیص داده شده بود. معاینات بیشتر نشانداد که دو نفر دیگر به این بیماری مبتلا بودند و دو نفر علائم اختلال شناختی داشتند و یک نفر علائم نداشت.
بااینحال، دانشمندان نمیتوانند مطمئن باشند که هورمون رشد آلوده باعث بروز بیماری آلزایمر در این افراد شده است. برای مثال، ممکن است شرایط زمینهای در دوران کودکی که نیاز به درمانهای هورمون رشد یا سایر روشهای پزشکی مانند پرتودرمانی را ایجاب میکرد، در ایجاد آلزایمر اولیه یا مشکلات شناختی نقش داشته باشد.
فراتر از این شرایط نادر، نتایج ممکن است سرنخهایی در مورد اینکه چگونه بیماری آلزایمر میتواند در مغز نفوذ کند و اینکه آیا A-بتا، مانند یک پریون، سایر نسخههای A-بتا را به اشتباه تحریک کند، داشته باشد. کالینگ گفت که گرهگشایی از جزئیات نحوه انتشار اشکال مختلف A-بتا در پیش است. تحقیقات بیشتری باید انجام شود.