کلیدهای طلایی برای پیشگیری و کنترل زوال عقل

چرا برخی افراد با افزایش سن، حافظه خود را از دست می‌دهند و قدرت شناختی‌شان کاهش پیدا می‌کند؟ زوال عقل، یکی از چالش‌های مهم سلامت در دوران سالمندی، فراتر از فراموشی‌های ساده است و بر زندگی فرد و اطرافیان او تأثیر عمیقی می‌گذارد. آیا این اختلال نتیجه تغییرات طبیعی مغز است یا عوامل دیگری مانند ژنتیک و سبک زندگی در آن نقش دارند؟ دانشمندان همچنان در تلاش‌اند تا ریشه‌های زوال عقل را بهتر بشناسند و راه‌های پیشگیری یا کند کردن پیشرفت آن را کشف کنند. از تغییرات جزئی در رفتار گرفته تا ناتوانی‌های شدید در انجام کارهای روزمره، زوال عقل طیفی وسیع دارد که هر مرحله از آن به بررسی و مدیریت دقیق نیاز دارد. چگونه می‌توان علائم اولیه را تشخیص داد و آیا راهی برای متوقف کردن آن وجود دارد؟ این مقاله به بررسی علل، انواع و راهکارهای مدیریت این اختلال می‌پردازد تا درک بهتری از این پدیده پیچیده ارائه دهد.

 

علل و عوامل خطر زوال عقل 

زوال عقل یک اختلال پیچیده است که به دلیل تعامل چندین عامل ایجاد می‌شود. در حالی که برخی از عوامل از کنترل انسان خارج‌اند، تغییر در سبک زندگی می‌تواند در کاهش خطر این بیماری مؤثر باشد. در ادامه، سه عامل اصلی که در بروز زوال عقل نقش دارند بررسی می‌شود: 

 

عوامل ژنتیکی

   - سابقه خانوادگی ابتلا به زوال عقل می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد. برخی جهش‌های ژنتیکی، مانند  APOE-e4، با خطر بالاتر آلزایمر و انواع دیگر زوال عقل مرتبط هستند. با این حال، ژنتیک تنها یک بخش از معادله است و نقش آن در کنار سایر عوامل بررسی می‌شود. 

 

عوامل محیطی

   - قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، مواد شیمیایی یا آسیب‌های مغزی می‌تواند ریسک زوال عقل را افزایش دهد. زندگی در محیط‌هایی با سطح آلودگی بالا یا تجربه ضربه‌های مکرر به سر (مانند ورزش‌های برخوردی) از جمله عوامل محیطی تأثیرگذار هستند. 

 

سبک زندگی

   - رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی، مصرف سیگار و الکل و فشار خون بالا از عوامل خطری هستند که می‌توانند به تدریج به مغز آسیب بزنند. سبک زندگی سالم، شامل رژیم غذایی مدیترانه‌ای، فعالیت فیزیکی منظم و مشارکت اجتماعی، می‌تواند خطر زوال عقل را کاهش دهد. 

ترکیب این عوامل می‌تواند احتمال بروز زوال عقل را افزایش یا کاهش دهد و شناخت آن‌ها به پیشگیری و مدیریت این اختلال کمک می‌کند.

 

انواع زوال عقل و تفاوت‌های آن‌ها 

زوال عقل به گروهی از بیماری‌های مغزی گفته می‌شود که منجر به کاهش توانایی شناختی، حافظه و عملکردهای ذهنی می‌شوند. انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد که هر کدام علل و ویژگی‌های متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی و مقایسه چهار نوع رایج از زوال عقل پرداخته می‌شود: 

 

آلزایمر (Alzheimer’s Disease)

   - شایع‌ترین نوع زوال عقل که حدود 60 تا 80 درصد موارد را شامل می‌شود. 

   - علت اصلی آن، تجمع پلاک‌های آمیلوئید و گره‌های تائو در مغز است که منجر به از بین رفتن سلول‌های عصبی می‌شود. 

   - علائم اولیه شامل فراموشی، گم کردن وسایل و مشکلات در برنامه‌ریزی است که به تدریج به اختلالات شدید شناختی و حرکتی می‌انجامد. 

 

زوال عقل عروقی (Vascular Dementia)

   - دومین نوع شایع که به دلیل کاهش جریان خون به مغز، معمولا پس از سکته یا آسیب‌های عروقی رخ می‌دهد. 

   - علائم شامل کاهش توانایی در برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و توجه است. این نوع زوال عقل معمولاً به صورت ناگهانی ظاهر می‌شود و روند پیشرفت آن گام‌به‌گام است. 

 

زوال عقل لوی بادی (Lewy Body Dementia)

   - ناشی از تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی به نام لوی بادی در سلول‌های عصبی است. 

   - علائم شامل توهمات بصری، اختلال در حرکت (مشابه پارکینسون) و نوسانات شناختی است. 

   - بیماران ممکن است دوره‌هایی از گیجی شدید و سپس بازگشت نسبی به حالت عادی داشته باشند. 

 

زوال عقل پیشانی-گیجگاهی (Frontotemporal Dementia)

   - به دلیل تحلیل رفتن نواحی پیشانی و گیجگاهی مغز ایجاد می‌شود و معمولاً در افراد زیر 65 سال ظاهر می‌شود. 

   - علائم شامل تغییرات شخصیتی، رفتارهای نامناسب و کاهش توانایی زبان و گفتار است. 

   - برخلاف آلزایمر، حافظه در مراحل اولیه اغلب حفظ می‌شود. 

 

تفاوت‌های کلیدی: 

- آلزایمر بیشتر روی حافظه تأثیر می‌گذارد، در حالی که زوال عقل عروقی روی توانایی‌های اجرایی و تصمیم‌گیری اثر دارد. 

- لوی بادی با علائم حرکتی و توهم شناخته می‌شود؛ اما پیشانی-گیجگاهی تغییرات رفتاری و شخصیتی بیشتری ایجاد می‌کند. 

- روند پیشرفت آلزایمر و لوی بادی معمولاً تدریجی استگ اما زوال عقل عروقی به صورت ناگهانی و مرحله‌ای بروز می‌کند. 

شناخت این تفاوت‌ها برای تشخیص و ارائه راهکارهای درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد.

 

نقش تغییرات مغزی در پیشرفت زوال عقل 

زوال عقل نتیجه تغییرات تدریجی یا ناگهانی در ساختار و عملکرد مغز است که به مرور زمان بر توانایی‌های شناختی و حافظه فرد اثر می‌گذارد. این تغییرات در سطح سلولی و شیمیایی اتفاق می‌افتند و باعث آسیب به نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و مسیرهای ارتباطی مغز می‌شوند. در ادامه، به تحلیل این تغییرات و تأثیر آن‌ها بر حافظه و شناخت پرداخته می‌شود: 

 

تجمع پلاک‌های آمیلوئید و گره‌های تائو (آلزایمر) 

   - در بیماری آلزایمر، پروتئین‌های آمیلوئید به صورت پلاک‌هایی بین سلول‌های عصبی تجمع می‌کنند. این پلاک‌ها مانع ارتباط بین نورون‌ها می‌شوند و منجر به مرگ سلولی می‌شوند. از سوی دیگر، پروتئین تائو درون نورون‌ها پیچیده شده و مسیرهای داخلی سلول را مسدود می‌کند، که باعث اختلال در انتقال مواد مغذی می‌شود. 

   - این تغییرات در هیپوکامپ، ناحیه‌ای از مغز که مسئول حافظه و یادگیری است، بیشتر دیده می‌شود و موجب بروز علائم اولیه فراموشی می‌شود. 

 

کاهش حجم مغز (آتروفی مغزی)

   - در زوال عقل، بخش‌هایی از مغز به تدریج کوچک می‌شوند (آتروفی مغزی). این کاهش حجم به خصوص در نواحی پیشانی، گیجگاهی و هیپوکامپ دیده می‌شود. آتروفی باعث تحلیل رفتن نورون‌ها و از بین رفتن سیناپس‌ها (محل ارتباط نورون‌ها) می‌شود که به اختلال در حافظه، توجه و تصمیم‌گیری منجر می‌شود. 

کاهش انتقال‌دهنده‌های عصبی

   - مغز برای ارسال پیام‌های عصبی از مواد شیمیایی به نام انتقال‌دهنده‌های عصبی استفاده می‌کند. در زوال عقل، تولید و عملکرد این مواد (مانند استیل‌کولین و دوپامین) کاهش پیدا می‌کند. 

   - کاهش استیل‌کولین به ویژه در آلزایمر دیده می‌شود و مستقیما بر حافظه و یادگیری اثر می‌گذارد. در حالی که کاهش دوپامین در زوال عقل لوی بادی موجب بروز علائم حرکتی و شناختی می‌شود. 

 

التهاب و استرس اکسیداتیو

   - التهاب مزمن مغز و تجمع مواد زائد سلولی باعث آسیب‌های گسترده به نورون‌ها می‌شود. استرس اکسیداتیو هم که به دلیل تجمع رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شود، به تخریب سلول‌های مغزی و پیشرفت زوال عقل کمک می‌کند. 

 

مشکلات عروقی (زوال عقل عروقی)

   - کاهش جریان خون به مغز به دلیل انسداد یا آسیب به عروق، منجر به سکته‌های کوچک یا کاهش اکسیژن‌رسانی به سلول‌های عصبی می‌شود. این مسئله در زوال عقل عروقی باعث تخریب بخش‌هایی از مغز و ضعف در توانایی‌های شناختی می‌شود. 

 

تأثیر تغییرات بر حافظه و شناخت: 

- ابتدا حافظه کوتاه‌مدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد و فرد در یادآوری رویدادهای اخیر دچار مشکل می‌شود. 

- با پیشرفت بیماری، توانایی حل مسئله، تصمیم‌گیری و شناخت فضا و زمان کاهش پیدامی‌کند.

- در مراحل پیشرفته، حافظه بلندمدت و هویت فردی هم دچار اختلال می‌شود و ممکن است فرد عزیزان خود را نشناسد یا رویدادهای زندگی گذشته را فراموش کند. 

تغییرات مغزی نه‌تنها بر حافظه بلکه بر توانایی انجام کارهای روزمره و تعاملات اجتماعی تأثیرگذار است. درک این فرایندها می‌تواند به توسعه درمان‌های مؤثر و راهکارهای پیشگیری کمک کند.

 

تشخیص و معیارهای سنجش زوال عقل 

تشخیص زوال عقل یک فرایند چندمرحله‌ای است که شامل ارزیابی‌های شناختی، بررسی‌های بالینی و تصویربرداری مغزی می‌شود. هدف از این ارزیابی‌ها شناسایی تغییرات در عملکرد مغزی و تمایز زوال عقل از سایر مشکلات شناختی موقت یا خفیف است. در ادامه، روش‌های اصلی تشخیص و معیارهای سنجش زوال عقل معرفی می‌شوند: 

 

تست‌های شناختی (Cognitive Tests): 

   - این تست‌ها برای ارزیابی حافظه، توجه، زبان، و توانایی حل مسئله طراحی شده‌اند. 

   - تست‌های رایج: 

     - MMSE (Mini-Mental State Examination): 

       یک آزمون کوتاه 30 سوالی برای ارزیابی حافظه، تمرکز و عملکرد اجرایی. امتیاز کمتر از 24 نشان‌دهنده مشکلات شناختی است. 

     - MoCA (Montreal Cognitive Assessment): 

       این تست دقیق‌تر از MMSE بوده و تمرکز بیشتری بر شناخت خفیف دارد. امتیاز کمتر از 26 ممکن است نشان‌دهنده نقص شناختی باشد. 

     - Clock Drawing Test: 

       در این تست، فرد باید یک ساعت رسم کند. خطاهای واضح در رسم ساعت می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات شناختی باشد. 

 

ارزیابی‌های بالینی: 

   - پزشکان از طریق مصاحبه با بیمار و خانواده، علائم رفتاری، تغییرات حافظه و مشکلات روزمره را بررسی می‌کنند. 

   - سابقه پزشکی کامل و بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشار خون، دیابت یا افسردگی انجام می‌شود. 

 

تصویربرداری مغزی (Brain Imaging): 

   - تصویربرداری مغزی به پزشکان کمک می‌کند تا تغییرات ساختاری یا عملکردی مغز را مشاهده کنند: 

     - MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): 

       برای تشخیص آتروفی مغز، سکته‌های کوچک و آسیب‌های عروقی استفاده می‌شود. 

     - CT Scan (سی‌تی اسکن): 

       تصاویر مقطعی از مغز ارائه می‌دهد و به شناسایی آسیب‌ها یا تومورهای مغزی کمک می‌کند. 

     - PET Scan (تصویربرداری از طریق توموگرافی با گسیل پوزیترون): 

       تغییرات در فعالیت سلولی مغز را نشان می‌دهد و می‌تواند به تشخیص آلزایمر یا تجمع آمیلوئید کمک کند. 

 

آزمایش‌های زیستی (Biomarkers):

   - بررسی مایع مغزی-نخاعی (CSF) برای تشخیص میزان پروتئین‌های آمیلوئید و تائو که به زوال عقل مرتبط هستند. 

   - آزمایش‌های خون هم در حال توسعه هستند و می‌توانند به شناسایی زودهنگام آلزایمر کمک کنند. 

 

ارزیابی‌های عملکردی: 

   - پزشکان توانایی فرد را در انجام فعالیت‌های روزمره مانند مدیریت مالی، آشپزی و انجام امور شخصی بررسی می‌کنند. کاهش تدریجی در این فعالیت‌ها می‌تواند نشانه زوال عقل باشد. 

 

معیارهای تشخیصی: 

- تشخیص زوال عقل براساس DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) صورت می‌گیرد. 

- برای تشخیص زوال عقل، حداقل باید اختلال در یک یا چند حوزه شناختی (حافظه، زبان، توانایی اجرایی، ادراک یا رفتار اجتماعی) وجود داشته باشد که به اندازه کافی شدید باشد تا بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد. 

ترکیب این روش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دقیقی ارائه دهند و بهترین برنامه درمانی و مراقبتی را برای بیماران طراحی کنند.

راهکارهای مدیریت و درمان زوال عقل 

اگرچه درمان قطعی برای زوال عقل وجود ندارد؛ اما راهکارهای مختلفی برای مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران ارائه شده است. این راهکارها شامل درمان‌های دارویی، مداخلات غیر دارویی و حمایت از سوی خانواده و مراقبان می‌شود. هدف از این اقدامات، کند کردن پیشرفت بیماری و کمک به حفظ استقلال بیمار تا حد ممکن است. 

 

درمان‌های دارویی:

   داروها می‌توانند به کاهش علائم شناختی و رفتاری زوال عقل کمک کنند؛ اما نمی‌توانند روند بیماری را متوقف کنند. 

   - مهارکننده‌های کولین‌استراز (Cholinesterase Inhibitors): 

     - مانند دونپزیل  (Donepezil) ، ریواستیگمین (Rivastigmine) و گالانتامین (Galantamine). 

     - این داروها با افزایش سطح استیل‌کولین در مغز، به بهبود حافظه و تفکر کمک می‌کنند و عمدتاً در مراحل اولیه و میانی آلزایمر تجویز می‌شوند. 

   - ممانتین (Memantine): 

     - برای مراحل متوسط تا پیشرفته زوال عقل استفاده می‌شود و با تنظیم فعالیت گلوتامات، از آسیب بیشتر به سلول‌های عصبی جلوگیری می‌کند. 

   - داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی: 

     - برای کنترل علائم رفتاری مانند افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری و توهمات تجویز می‌شوند. 

 

مداخلات غیر دارویی:

   مداخلات غیر دارویی نقش مهمی در بهبود عملکرد شناختی و کاهش استرس دارند. 

   - تمرین‌های شناختی: 

     - فعالیت‌هایی مانند حل پازل، خواندن، یا تمرین‌های حافظه می‌توانند مغز را فعال نگه دارند و پیشرفت زوال عقل را کند کنند. 

   - فعالیت‌های بدنی: 

     - ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی یا یوگا به بهبود جریان خون مغز کمک کرده و سلامت کلی بیمار را ارتقا می‌دهند. 

   - هنر درمانی و موسیقی درمانی: 

     - شرکت در جلسات هنری یا گوش دادن به موسیقی باعث کاهش اضطراب، افسردگی و تحریک حافظه می‌شود. 

   - فیزیوتراپی و کاردرمانی: 

     - به حفظ استقلال بیمار در انجام فعالیت‌های روزمره کمک می‌کنند. 

 

اهمیت حمایت خانواده و مراقبان:

   نقش خانواده و مراقبان در مدیریت زوال عقل بسیار حیاتی است. مراقبان نه‌تنها به بیمار در انجام کارهای روزمره کمک می‌کنند، بلکه از نظر عاطفی و اجتماعی نیز حمایتگر هستند. 

   - آموزش مراقبان: 

     - آموزش در مورد بیماری، مدیریت استرس و نحوه برخورد با چالش‌های رفتاری بیمار ضروری است. 

   - برنامه‌ریزی محیطی: 

     - ایجاد محیطی ایمن و آرام که از حواس‌پرتی جلوگیری کند و بیمار را در انجام کارهای روزمره یاری دهد. 

   - گروه‌های حمایتی: 

     - پیوستن به گروه‌های حمایتی برای مراقبان می‌تواند از استرس و خستگی روحی آن‌ها بکاهد. 

 

نکات کلیدی در مدیریت زوال عقل: 

- برنامه‌ریزی فردی: راهکارهای درمانی باید با توجه به وضعیت و نیازهای خاص هر بیمار طراحی شود. 

- تشویق به فعالیت‌های اجتماعی: تعاملات اجتماعی باعث تقویت روحیه بیمار و کاهش انزوا می‌شود. 

- مراقبت از سلامت جسمانی: کنترل بیماری‌های مزمن مانند فشار خون و دیابت می‌تواند روند زوال عقل را کندتر کند. 

مجموعه‌ای از این راهکارها به بیمار و خانواده او کمک می‌کند تا با چالش‌های زوال عقل بهتر کنار بیایند و کیفیت زندگی خود را حفظ کنند.

رژیم غذایی مخصوص زوال عقل 

رژیم غذایی نقش مهمی در حفظ سلامت مغز و کاهش خطر زوال عقل دارد. مطالعات نشان می‌دهند که رژیم‌های غذایی خاص می‌توانند از تحلیل رفتن شناختی جلوگیری کرده و پیشرفت بیماری را کند کنند. یکی از شناخته‌شده‌ترین رژیم‌ها برای پیشگیری از زوال عقل، رژیم MIND است که ترکیبی از رژیم‌های مدیترانه‌ای و DASH (کنترل فشار خون) است. 

 

اصول رژیم MIND برای زوال عقل: 

این رژیم بر مصرف غذاهایی که سلامت مغز را تقویت می‌کنند تأکید دارد و مصرف مواد غذایی مضر برای مغز را محدود می‌کند. 

 

مواد غذایی توصیه‌شده: 

1. سبزیجات برگ سبز (6 وعده یا بیشتر در هفته:

   - اسفناج، کلم پیچ، کاهو و سایر سبزیجات برگ سبز

   - سرشار از ویتامین  K، لوتئین و فولات که برای سلامت مغز ضروری‌اند. 

 

2. سایر سبزیجات (حداقل 1 وعده در روز):

   - مصرف انواع سبزیجات به دلیل فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها

 

3. انواع توت (حداقل 2 بار در هفته):

   - تمشک، زغال اخته و توت فرنگی به دلیل داشتن آنتوسیانین‌ها که از مغز محافظت می‌کنند. 

 

4. آجیل (5 بار در هفته):

   - گردو، بادام و فندق که سرشار از چربی‌های سالم و ویتامین E هستند و به کاهش التهاب مغز کمک می‌کنند. 

 

5. ماهی (حداقل 1 بار در هفته):

   - ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین و تن که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند. 

 

6. روغن زیتون (به عنوان روغن اصلی):

   - منبع چربی سالم که به کاهش التهاب و حفظ عملکرد مغز کمک می‌کند. 

 

7. حبوبات (3 بار در هفته):

   - عدس، لوبیا و نخود که سرشار از فیبر و پروتئین‌اند و به تنظیم قند خون کمک می‌کنند. 

 

8. غلات کامل (3 وعده در روز):

   - جو دوسر، برنج قهوه‌ای و نان سبوس‌دار که برای تأمین انرژی پایدار و سلامت مغز مفید هستند. 

 

9. مرغ (2 بار در هفته):

   - جایگزینی گوشت قرمز با گوشت مرغ که منبع پروتئین کم‌چرب است. 

 

مواد غذایی محدودشده: 

1. گوشت قرمز (کمتر از 4 وعده در هفته):

   - گوشت قرمز می‌تواند التهاب را افزایش دهد و به مغز آسیب برساند. 

2. کره و مارگارین (کمتر از 1 قاشق غذاخوری در روز)

3. شیرینی و قند (کمتر از 5 بار در هفته)

4. فست فود و غذاهای سرخ‌شده (کمتر از 1 بار در هفته)

5. پنیرهای پرچرب (کمتر از 1 بار در هفته)

 

نکات کلیدی: 

- آبرسانی کافی: مصرف آب کافی و کاهش نوشیدنی‌های شیرین و الکلی به حفظ عملکرد شناختی کمک می‌کند. 

- کنترل کالری: پرهیز از پرخوری و حفظ وزن سالم برای کاهش فشار بر مغز ضروری است. 

 

تأثیر رژیم غذایی بر زوال عقل: 

- رژیم MIND می‌تواند **خطر آلزایمر را تا 53% کاهش دهد اگر به طور کامل رعایت شود. 

- حتی اگر به طور جزئی رعایت شود، خطر ابتلا تا 35% کاهش پیدا می‌کند. 

ترکیب این رژیم با ورزش منظم، خواب کافی و فعالیت‌های ذهنی می‌تواند راهی مؤثر برای پیشگیری از زوال عقل باشد.

 

جمع‌بندی

زوال عقل یک اختلال پیچیده و پیشرونده است که بر حافظه، تفکر و توانایی‌های روزمره افراد تأثیر می‌گذارد. این بیماری در اثر تغییرات ساختاری و شیمیایی مغز ایجاد می‌شود و می‌تواند دلایل مختلفی مانند آلزایمر، مشکلات عروقی یا تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی داشته باشد. تشخیص زوال عقل از طریق تست‌های شناختی، تصویربرداری مغزی و ارزیابی‌های بالینی انجام می‌شود. 

اگرچه درمان قطعی برای زوال عقل وجود ندارد، اما داروهایی برای کاهش علائم و مدیریت بیماری در دسترس هستند. مداخلات غیر دارویی مانند فعالیت‌های ذهنی، ورزش و رژیم غذایی سالم هم می‌توانند روند پیشرفت بیماری را کند کنند. حمایت از بیماران توسط خانواده و مراقبان، نقش حیاتی در حفظ کیفیت زندگی و کاهش استرس دارد. 

تمرکز بر پیشگیری، از طریق سبک زندگی سالم، می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد و مغز را در برابر آسیب‌های ناشی از کهولت محافظت کند.

 

5 سوال متداول درباره زوال عقل 

1.      چه تفاوتی بین آلزایمر و سایر انواع زوال عقل وجود دارد؟

   - آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است که بیشتر بر حافظه تأثیر می‌گذارد، در حالی که سایر انواع مانند زوال عقل عروقی یا لوی بادی علائم متفاوتی مانند مشکلات حرکتی یا اختلال در تصمیم‌گیری ایجاد می‌کنند. 

2.      آیا زوال عقل قابل پیشگیری است؟ 

   - اگرچه نمی‌توان زوال عقل را به طور کامل پیشگیری کرد؛ اما پیروی از رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، تمرین‌های ذهنی و کنترل بیماری‌های مزمن می‌تواند خطر بروز آن را کاهش دهد. 

 

3.      اولین علائم زوال عقل چیست؟ 

   - از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت، گیجی، تغییرات در خلق‌وخو و مشکل در انجام کارهای روزمره از اولین نشانه‌های زوال عقل هستند.  

 

4.      چه افرادی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل هستند؟ 

   - افرادی که سابقه خانوادگی زوال عقل دارند، دچار فشار خون بالا هستند، فعالیت فیزیکی کمی دارند یا از رژیم غذایی نامناسب پیروی می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. 

 

5.      آیا زوال عقل درمان دارد؟ 

   - درمان قطعی برای زوال عقل وجود ندارد، اما داروها و مداخلات غیر دارویی می‌توانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کنند.