هشدار سازمان جهانی بهداشت: مراقبت ناامن، قاتل خاموش کودکان جهان

ایمنی بیمار از ابتدا؛ سازمان بهداشت جهانی خواستار اقدام فوری برای مراقبت‌های ایمن کودکان شد

ژنو – ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵؛ سازمان بهداشت جهانی (WHO) همزمان با روز جهانی ایمنی بیمار، با شعار «ایمنی بیمار از ابتدا!» خواستار سرمایه‌گذاری فوری جهانی برای تضمین مراقبت‌های ایمن از نوزادان و کودکان شد.

هر کودک، از نخستین روزهای زندگی، حق دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی ایمن و با کیفیت را دارد. با این حال، میلیون‌ها کودک همچنان قربانی سیستم‌های بهداشتی‌ هستند که برای پاسخگویی به نیازهای خاص آنان طراحی نشده یا از امکانات لازم برخوردار نیستند. WHO تأکید می‌کند که مراقبت ایمن از کودکان تنها یک اولویت بهداشتی نیست؛ بلکه پایه و اساس دستیابی به پوشش همگانی سلامت (UHC) به شمار می‌رود.

بحران خاموش مراقبت‌های ناامن

بر اساس بررسی‌های جهانی، مراقبت ناامن یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و معلولیت کودکان، به ویژه در سال‌های اولیه زندگی است. مطالعات نشان می‌دهد از هر دو کودک بستری در بیمارستان، یک نفر دچار آسیب ناشی از خطاهای پزشکی می‌شود. در بخش‌های مراقبت‌های ویژه، این آمار به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش پیدا می‌کند.

شایع‌ترین دلایل بروز آسیب در کودکان شامل خطاهای دارویی و تشخیصی، عفونت‌های مرتبط با مراقبت، عوارض جراحی و مشکلات مربوط به دستگاه‌های پزشکی است. کودکان دارای نیازهای ویژه یا وابسته به فناوری‌های پزشکی در معرض بیشترین خطر قرار دارند.

بار مضاعف بر خانواده‌ها و نظام سلامت

مراقبت ناامن نه‌تنها جان کودکان را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به ناتوانی‌های مادام‌العمر، بستری‌های طولانی و هزینه‌های مضاعف برای خانواده‌ها شود. در کشورهای کم‌منابع، نبود زیرساخت‌های پایه مانند آب سالم، تجهیزات استریل و پرسنل آموزش‌دیده این خطرات را تشدید می‌کند. در شرایط بحران‌های انسانی نیز حتی کوچک‌ترین خطا می‌تواند پیامدهای ویرانگری به دنبال داشته باشد.

راهکارها و چشم‌انداز

طبق «برنامه اقدام جهانی ایمنی بیمار ۲۰۲۱–۲۰۳۰»، بیش از ۵۰ درصد آسیب‌های بیماران قابل پیشگیری است. سرمایه‌گذاری در ایمنی کودکان می‌تواند سالانه جان بیش از یک میلیون نوزاد را نجات دهد، اعتماد عمومی به نظام سلامت را تقویت کند و هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد. همچنین مشارکت خانواده‌ها در فرایند درمان می‌تواند تا ۱۵ درصد از بروز آسیب‌ها جلوگیری کند.

WHO  از دولت‌ها و تمامی ذی‌نفعان می‌خواهد که ایمنی کودکان را در استراتژی‌های ملی سلامت در اولویت قرار دهند. این سازمان تأکید می‌کند که رهبران حوزه سلامت باید در آموزش، زیرساخت و سیستم‌های داده سرمایه‌گذاری کنند؛ کارکنان مراقبت‌های بهداشتی مراقبت‌های کودک‌محور و ایمن ارائه دهند؛ والدین مشارکت فعال داشته باشند؛ و نهادهای مدنی از گسترش مراقبت ایمن به‌ویژه در جوامع محروم حمایت کنند.