چاقی، عاملی که یک نفر از هر 8 نفر در دنیا را درگیر می‌کند

آمار جهانی نشان می‌دهد که نرخ چاقی در بین بزرگسالان دو برابر شده است و در میان کودکان و نوجوانان چهار برابر افزایش یافته است. به عبارت دیگر، تقریبا یک‌هشتم از جمعیت جهان دچار چاقی شده است.

چاقی مفرط یا مرض چاقی به تجمع بیش از حد چربی در بدن اشاره دارد که معمولا ناشی از مصرف کالری بیشتر از نیاز بدن است. این کالری اضافی در بدن به‌صورت بافت چربی ذخیره می‌شود. چاقی می‌تواند منجر به کاهش شاخص‌های سلامتی از جمله کاهش میانگین طول عمر و کاهش کیفیت زندگی شود.

از گذشته، نرخ چاقی در سراسر جهان در حال افزایش بوده است. محققان اعلام کرده‌اند که بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان یا به عبارت تقریبی، یک نفر از هر هشت نفر، از چاقی مفرط رنج می‌برند. این وضعیت نشان می‌دهد که چاقی تقریبا در بیشتر کشورها به‌عنوان شکل رایجی از سوء تغذیه شناخته می‌شود.

فرانچسکو برانکا از سازمان جهانی بهداشت (WHO) به همراه همکارانش، داده‌های بیش از ۳۶۰۰ مطالعه منتشرشده در ۳۵ سال گذشته را جمع‌آوری کرده‌اند تا بررسی کنند که نرخ چاقی بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۲ چه تغییری کرده است. این مطالعات، شامل تقریبا ۲۳۰ میلیون نفر از ۱۹۷ کشور بوده و طبق گفته محققان، این نمونه‌ها نماینده بیش از ۹۹ درصد از جمعیت جهان هستند.

پس از آن، محققان شاخص توده بدنی (BMI، یک سنجش آماری برای مقایسه وزن و قد فرد) شرکت‌کنندگان را محاسبه کرده‌اند تا بفهمند که نرخ چاقی با گذشت زمان چگونه تغییر کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهند که در طول مدت مطالعاتی، نرخ ابتلا به چاقی در افراد بزرگسال (بیش از ۲۰ سال) بیش از دو برابر و در کودکان و نوجوانان (بین ۵ تا ۱۹ سال) چهار برابر افزایش یافته است. تا سال ۲۰۲۲، نرخ چاقی در بین زنان تقریبا در ۹۳ درصد از کشورها افزایش یافته است، همچنین برای مردان این افزایش در تمام کشورها به جز پنج کشور مشاهده شده است. تنها در کشور فرانسه، نرخ چاقی مردان ثابت مانده است. درعین‌حال، نرخ کمبود وزن در سطح جهانی کاهش یافته است.

نرخ چاقی در بزرگسالان در کشورهای خاورمیانه، شمال آفریقا و حوزه کارائیب بیشترین افزایش را داشته است. در عین‌حال، بیشترین افزایش در نرخ چاقی کودکان و نوجوانان در کشورهای شیلی، برونئی، جزایر پلی‌نزی، میکرونزی و کارائیب مشاهده شده است.

چاقی موجب افزایش ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، برخی انواع سرطان و سایر مشکلات سلامتی می‌شود. پروفسور مجید عزتی، محقق بهداشت جهانی از امپریال کالج لندن و یکی از نویسندگان ارشد این تحقیق، در بیانیه‌ مطبوعاتی بیان کرد:«ما نباید کمبود وزن و چاقی را از هم جدا در نظر بگیریم، چرا که انتقال آن از یکی به دیگری بسیار سریع رخ داده است. بسیار نگران‌کننده است که همه‌گیری چاقی که در سال ۱۹۹۰ در بزرگسالان در بیشتر نقاط جهان مشهود بود، اکنون در کودکان و نوجوانان مدرسه‌ای هم مشاهده می‌شود.»

محققان باور دارند که مصرف غذاهای فرآوری‌شده با کالری بالا و غنی از قند، به‌طور گسترده مسئول افزایش نرخ چاقی در جهان است. به این دلیل که غذاهای فرآوری‌شده با گذشت زمان و پراکنده‌شدن در سطح جهانی، به‌عنوان گزینه‌های غذایی رایج و در دسترس برای افراد شناخته شده‌اند. بااین‌حال، آن‌ها تأکید می‌کنند که رفتارهای فردی مانند الگو و رژیم غذایی و فعالیت بدنی هم در افزایش شیوع چاقی نقش داشته و خواهند داشت.

عزتی به اهمیت دسترسی محدود و هزینه بالای غذاهای سالم به‌عنوان یکی از عوامل مهم در افزایش شیوع چاقی اشاره می‌کند. همچنین، برانکا در اظهاراتی در رویدادهای رسانه‌ای اعلام کرده است که دولت‌ها به‌منظور پیشگیری و مدیریت چاقی باید سیاست‌هایی را اجرا کنند تا غذاهای سالم و فعالیت بدنی برای همه افراد به شکلی دسترس‌پذیر و مقرون‌به‌صرفه باشد.