انواع آکنه پوستی

آکنه یکی از مشکلات پوستی رایج است که به ویژه در دوران نوجوانی به تغییرات هورمونی و تولید چربی بیش از حد در پوست مربوط می‌شود. با این وجود، این مشکل ممکن است در سنین بالاتر هم ادامه پیداکند و به ایجاد مشکلات اجتماعی و روانی برای فرد منجر شود. بررسی علمی آکنه و شناخت علل و عوامل مؤثر بر آن، بهبود روش‌های درمانی و کاهش اثرات جانبی آن را ممکن می‌سازد. اگرچه صورت خفیف و متوسط آن می‌تواند توسط دکتر داروساز درمان شود؛ اما برای درمان صورت شدید آن باید به متخصص پوست مراجعه کنید. در این مقاله از وبلاگ داروتامین، علل اصلی بروز آکنه و عوامل مؤثر در تشدید آن مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین، روش‌های مختلف درمانی از جمله روش‌های دارویی، رژیم غذایی، محصولات پوستی و روش‌های طب سنتی برای درمان آکنه بررسی می‌شوند. در انتهای این مقاله، خانم دکتر رنجبری به‌صورت کامل در مورد انواع جوش‌ها توضیح می‌دهند.

انواع جوش

آکنه ولگاریس نام علمی آکنه معمولی است که به وجود جوش‌های سرسیاه، سرسفید و انواع دیگر از آن اشاره دارد. شایع‌ترین مکان‌ها برای بروز آن، صورت، شانه، سینه و پشت کمر است. در ادامه، انواع این عارضه را معرفی کرده‌ایم.

کومدون

کومدون یا آکنه اولیه، یک فولیکول موی از بین رفته توسط پوست مرده و چربی است که می‌تواند به جوش‌های سرسفید یا سرسیاه تبدیل شود. فرآورده‌هایی که می‌توانند باعث افزایش این نوع از آکنه شوند، «کومدوژنیک» یا کومدون‌زا نام دارند. در نتیجه اگر می‌خواهید کمتر به این نوع از آکنه مبتلا شوید لوازم آرایشی غیر کومدوژنیک را مصرف کنید.

جوش سر سیاه

این دسته از جوش‌ها، کومدون‌هایی در سطح پوست‌اند که دارای منافذ باز هستند. رنگ سیاه آن به علت کثیفی و چرک نیست؛ بلکه به علت بازتاب نامنظم نور از فولیکول موست. این نوع از آکنه هم توسط داروساز درمان می‌شود.

جوش سر سفید

برخلاف جوش‌های سرسیاه، این دسته شامل کومدون‌هایی می‌شود که دارای منافذ بسته در سطح پوست هستند. این نوع جوش‌ها در نتیجۀ زیادبودن مقدار پوست مرده و چربی مسدودکننده فولیکول مو رخ می‌دهد. درمان این نوع از آکنه شباهت زیادی به دسته جوش سر سیاه دارد.

پاپول

هنگامی که کومدون‌ها دچار التهاب می‌شوند، برجستگی‌های کوچک صورتی یا قرمزی را در سطح پوست تشکیل می‌دهند که پاپول یا سفت‌دانه نام دارد. این نوع از جوش‌ها ممکن است به لمس حساس باشند و در اثر سایش یا فشاردادن، التهاب آن شدیدتر شود و به باقی ماندن اسکار یا جای زخم منجر شود. وجود تعداد زیادی از پاپول‌ها در سطح پوست می‌تواند نشان‌دهنده صورت متوسط یا شدید آکنه باشد.

پوسچول

نوعی دیگر از جوش‌های التهابی را که دارای سر سفید و هاله‌ای قرمز هستند را پوسچول می‌نامند. پوسچول‌ها معمولا توسط مایعی زرد یا سفید رنگ پر شده‌اند. از فشار دادن این دسته از جوش‌ها به دلیل ایجاد اسکار یا نقاط تیره خودداری کنید.

نودول

نودول‌ها یا گرهک، جوش‌هایی بزرگ، ملتهب و سفت بوده که در عمق پوست شکل می‌گیرند و عموما دردناک هستند. نودول‌ها باید توسط متخصص پوست درمان شوند؛ زیرا می‌توانند از خود اسکار به‌جای بگذارند. داروهای بدون نسخه قدرت کافی برای درمان کامل این نوع از جوش‌ها را ندارند؛ اما با داروهای نسخه‌ای به خوبی درمان می‌شوند.

کیست

کیست‌ها آسیب‌های پوستی‌ هستند که بزرگ و چرکی بوده و در ظاهر مشابه کورک (boil) هستند. مشابه نودول‌ها این دسته از جوش‌ها هم باید توسط متخصص پوست درمان شوند؛ زیرا آن‌ها هم اسکار ایجاد می‌کنند. بیمارانی که دچار نودول و کیست می‌شوند احتمال دارد شکل‌های شدیدتری از آکنه را تجربه کنند.

انواع آکنه براساس شدت

آکنه انواع مختلفی دارد که کمی قبل‌تر معرفی کردیم. با این وجود، این عارضه از نظر شدت درگیری هم به 4 نوع متفاوت تقسیم می‌شود که در ادامه معرفی کرده‌ایم:

آکنه خفیف (mild acne)

اگر شما کمتر از ۲۰ عدد جوش سرسفید یا سرسیاه، کمتر از ۱۵ جوش التهابی یا کمتر از ۳۰ عدد از انواع مختلف جوش داشته باشید در دسته خفیف قرار می‌گیرید. درمان این نوع از آکنه توسط دکتر داروساز و داروهای بدون نسخه انجام می‌گیرد و برای دیدن پیشرفت قابل توجه به حداقل ۸ هفته درمان زیر نظر داروساز نیاز دارید.

آکنه متوسط (moderate acne)

اگر شما ۲۰ تا ۱۰۰ جوش سرسیاه و سرسفید، ۱۵ تا ۵۰ عدد جوش التهابی یا به طور کلی ۳۰ تا ۱۲۵ عدد جوش دارید در دسته آکنه متوسط قرار می‌گیرید. درمان این درجه از آکنه توسط دکتر داروساز یا متخصص پوست می‌تواند انجام بگیرد و برای ایجاد بهبودی چندین هفته زمان لازم است. آکنه متوسط در شروع درمان ممکن است شدیدتر شده و سپس فرایند بهبود شروع شود. در نتیجه، نگران نباشید و درمان را به صورت مداوم تا بهبود آکنه ادامه دهید.

آکنه شدید (severe acne)

افرادی که دارای آکنه‌های نودولی - کیستی بوده و دارای چندین کیست و نودول التهابی هستند در این دسته قرار می‌گیرند. این نوع آکنه می‌تواند قرمز شدید یا بنفش رنگ باشد. معمولا زخم برجای می‌گذارند که در صورت شروع سریع درمان توسط متخصص پوست، این زخم‌ها به حداقل می‌رسند. در صورت درد و التهاب شدید ممکن است تزریق مستقیم کورتیکواستروئید در داخل ضایعه‌های التهابی بیمار انجام شود تا ناراحتی بیمار به حداقل برسد.

آکنه مکانیکا (acne mechanica)

عامل ایجاد این نوع از آکنه گرما، سایش و فشار وارده بر پوست است که معمولا ناشی از پوشیدن لباس مخصوص ورزشی مانند کلاه ایمنی یا کلاه بیسبال است و اکثرا در ورزشکاران ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از ایجاد این نوع آکنه باید از نوعی پوشش جاذب در زیر لباس‌های ورزشی استفاده کرد و بلافاصله بعد از فعالیت بدنی دوش گرفت.

درمان‌هایی که معمولا برای کنترل و درمان آکنه استفاده می‌شوند

درمان دارویی: داروهای ضد آکنه، ضد التهابی، آنتی‌بیوتیک‌ها، رتینوئیدها، کورتیکواستروئیدها و آنتی‌اندروژن‌ها استفاده می‌شود. این داروها به منظور کاهش التهاب، کنترل ترشح چربی پوست و کاهش تولید چربی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رژیم غذایی: مصرف یک رژیم غذایی سالم که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و مواد غذایی با فیبر بالاست، می‌تواند به کاهش آکنه کمک کند. همچنین، محدودیت در مصرف مواردی نظیر چربی‌های اشباع‌شده و مصرف زیاد شکر و شیرینی‌ها هم توصیه می‌شود.

محصولات مراقبت پوستی: استفاده از محصولات شست‌وشو و مرطوب‌کننده پوست ملایم و بدون چربی، محصولات حاوی اسید سالیسیلیک، پروکسید بنزویل و روغن‌های ضد التهابی می‌تواند به کاهش بروز آکنه و کنترل چربی پوست کمک کند.

روش‌های طب سنتی: برخی از روش‌های طب سنتی مانند استفاده از عصاره آلوئه‌ورا، عصاره چای سبز و عصاره چای درخت دارچین به عنوان ماسک‌ها یا لوسیون‌های طبیعی برای تسکین التهاب و درمان آکنه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

10 نکته برای جلوگیری از جوش زدن

همواره پیشگیری بهتر از درمان است. شما می‌توانید تنها با رعایت برخی نکات از بروز آکنه و جوش جلوگیری کنید. جلوگیری از ایجاد این عارضه بهتر از درمان آن است.

تمیز نگه‌داشتن پوست صورت

آکنه داشته باشید یا نداشته باشید، مهم است که صورت خود را دو بار در روز بشویید تا ناخالصی‌ها، سلول‌های مرده پوست و چربی اضافی از سطح پوست پاک شود. شست‌وشوی بیشتر از دو بار در روز لزوما بهتر نیست؛ بلکه ممکن است بیشتر ضرر داشته باشد تا فایده.

از آب ولرم و نه داغ و یک پاک‌کننده ملایم صورت استفاده کنید. استفاده از صابون (مانند صابون بدن دئودورانت) می‌تواند به پوست ملتهب آسیب برساند و باعث تحریک بیشتر شود.

از شست‌وشوی محکم پوست خود با دستمال شست‌وشو، لیف لایه بردار یا لوفا (اسفنجی با بافت درشت) خودداری کنید. پوست را به آرامی با یک پارچه بسیار نرم یا دست خود بشویید.

همیشه خوب آبکشی کنید و سپس صورت خود را با یک حوله تمیز خشک کنید. (حوله را در ماشین لباسشویی بیندازید، زیرا حوله‌های کثیف باکتری را پخش می کنند).

استفاده از مرطوب کننده

بسیاری از محصولات درمان و جلوگیری از آکنه حاوی موادی هستند که پوست را خشک می‌کنند؛ بنابراین همیشه از مرطوب‌کننده‌ای استفاده کنید که خشکی و لایه‌برداری پوست را به حداقل برساند. روی برچسب محصول نرم‌ و مرطوب‌کننده پوست به دنبال «غیر کومدوژنیک» باشید؛ به این معنی که نباید باعث آکنه شود. از مرطوب‌کننده‌هایی که برای پوست‌های چرب، خشک یا مختلط ساخته شده‌اند، استفاده کنید.

استفاده از محصولات بدون نیاز به نسخه مخصوص آکنه

این محصولات آکنه نیازی به نسخه ندارند. اکثر آن‌ها دارای موادی مانند بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک، اسید گلیکولیک یا اسید لاکتیک هستند که باکتری‌ها را مهار کرده و پوست شما را خشک می‌کنند. آن‌ها ممکن است باعث خشک‌شدن یا لایه‌برداری شوند؛ بنابراین ابتدا با مقدار کمی از محصول شروع کنید. سپس می‌توانید میزان و تعداد دفعات استفاده را تنظیم کنید. گزینه دیگر، ژل رتینوئید موضعی OTC جدید (ژل 0.1٪ Differin) است. این محصول برای جلوگیری از تشکیل آکنه استفاده می‌شود. اگر پوست حساسی دارید از این محصولات با احتیاط استفاده کنید.

استفاده کم از مواد آرایشی

در هنگام بروز جوش از کرم پودر، پنکیک یا رژگونه استفاده نکنید. اگر آرایش می‌کنید، در پایان روز آن را بشویید. در صورت امکان، لوازم آرایشی بدون روغن و بدون رنگ و مواد شیمیایی اضافه‌شده را انتخاب کنید. مواد آرایشی‌ای را انتخاب کنید که برچسب «غیر کومدوژنیک» دارند. قبل از خرید، لیست مواد تشکیل‌دهنده روی برچسب محصول را مطالعه کنید.

محصولات مورد استفاده برای موی سر

از به کاربردن عطر، روغن، پماد یا ژل روی موهای‌تان خودداری کنید. این مواد اگر روی پوست صورت شما قرار بگیرند، می‌توانند منافذ پوست را مسدود کرده و پوست شما را تحریک کنند. از شامپو و نرم‌کننده ملایم استفاده کنید. موهای چرب می‌توانند به پوست صورت شما، چربی اضافه کنند؛ بنابراین موهای خود را به‌خوبی بشویید. در صورتی که موهای بلندی دارید از برخورد زیاد موها با پوست صورت خودداری کنید.

جلوگیری از برخورد دست‌ها با پوست صورت

از دست‌زدن به صورت یا نگه‌داشتن گونه یا چانه روی دست خودداری کنید. با این‌کار نه تنها می‌توانید باکتری‌ها را پخش کنید؛ بلکه می‌توانید پوست صورت را که از قبل ملتهب شده‌ است هم تحریک کنید. هرگز جوش‌ها را با انگشتان خود فشار ندهید؛ زیرا می‌تواند منجر به عفونت و زخم شود.

دوری از استرس

برخی از مطالعات، استرس را با شدت جوش یا آکنه مرتبط می‌دانند. از خود بپرسید چه چیزی باعث می‌شود احساس استرس کنید؛ سپس به دنبال راه حل باشید.

جلوگیری از برخورد نور خورشید با پوست

اشعه ماوراء بنفش خورشید می‌تواند التهاب و قرمزی را افزایش دهد و باعث ایجاد هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (تغییر رنگ) شود. برخی از داروهای آکنه ممکن است پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کنند. در صورتی که بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر در معرض نور خورشید قرار دارید از ضد آفتاب، لباس‌های محافظ مانند پیراهن آستین بلند، شلوار و کلاه لبه‌دار استفاده کنید.

جوش داشته باشید یا نداشته باشید، همیشه حداقل 20 دقیقه قبل از قرارگرفتن در معرض آفتاب از یک ضد آفتاب با طیف وسیع، 6% اکسید روی یا بالاتر و SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید. روی برچسب ضدآفتاب به دنبال «غیر کومدوژنیک» باشید تا احتمال بروز جوش‌های جدید کمتر شود. قبل از خرید هم حتما مواد تشکیل‌دهنده روی برچسب محصول را مطالعه کنید.

رعایت تغذیه

اکثر متخصصان معتقدند که برخی از غذاها مانند شکلات باعث ایجاد جوش نمی‌شوند. با این حال، منطقی است که از غذاهای چرب و غذاهای ناسالم پرهیز کنید و میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل بیشتری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. محصولات لبنی و غذاهای حاوی قند فرآوری‌شده بالا ممکن است باعث آکنه شوند؛ بنابراین، از مصرف آن‌ها پرهیز کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید مقاله «ارتباط تغذیه با آکنه» را بخوانید.

ورزش روزانه

ورزش منظم برای کل بدن شما از جمله پوست مفید است. هنگام ورزش، از پوشیدن لباس یا استفاده از وسایل ورزشی که پوست شما را ساییده و ممکن است باعث تحریک شوند، خودداری کنید. بلافاصله بعد از ورزش هم دوش بگیرید.

 

در نهایت می‌توان گفت، آکنه یک مشکل پوستی رایج است که ممکن است تأثیرات منفی بر روان و اعتمادبه‌نفس فرد بگذارد. برای کاهش بروز آکنه و درمان آن، شناخت علل و عوامل مؤثر بر آکنه بسیار مهم است. درمان آکنه معمولا یک رویکرد چندگانه را شامل می‌شود که شامل درمان دارویی، رژیم غذایی مناسب، محصولات پوستی و روش‌های طب سنتی است. در صورت بروز مشکلات جدی ناشی از آکنه مانند لک‌های پوستی، آثار جانبی قوی یا تشدید علائم، بهتر است به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

با انجام تحقیقات بیشتر و مطالعه مقالات علمی در زمینه آکنه، می‌توان بهبود در روش‌های درمانی و کاهش عوارض مرتبط با درمان را پیدا کرد. آکنه یک مسئله قابل کنترل است و با رعایت روش‌های مناسب و مشاوره پزشکی، می‌توان به کنترل و کاهش آن دست یافت. در صورتی‌که به محصولات مراقبت پوستی نیاز دارید، می‌توانید به‌صورت آنلاین از داروخانه آنلاین داروتامین تهیه کنید.