ارتباط تغذیه با آکنه

ارتباط تغذیه با آکنه

در مقاله گذشته با آکنه، مکانیسم ایجاد و انواع آن آشنا شدید؛ اما امر مهم برای افرادی که از وجود آکنه رنج می‌برند راه‌های پیشگیری و درمان آن است. یکی از موارد مهم در کنار درمان دارویی آکنه، رعایت رژیم غذایی است. تغذیه صحیح و متعادل دارای تأثیر بسیار زیادی بر سلامت و زیبایی پوست است؛ اما آیا نوع تغذیه ما می‌تواند بر بروز و تشدید آکنه هم تأثیر بگذارد؟ برخی مطالعات نشان داده‌اند که بله، نوع تغذیه ما می‌تواند به ظهور و شدت آکنه مربوط باشد. در این مقاله سعی داریم شما را با راهکارهای تغذیه‌ای کمک کننده در درمان آکنه آشنا کنیم.

تغذیه و آکنه:

نقش تغذیه در ایجاد و درمان آکنه با بحث‌های فراوانی در مجامع علمی همراه است، در ادامه به بررسی اثر برخی از مواد غذایی مانند شیر و لبنیات، شکلات، میزان قند غذاها و... می‌پردازیم.

• شیر و لبنیات: طبق مطالعات اخیر، علت احتمالی کومدوژنیک (آکنه زا) بودن لبنیات و شیر، محتوای هورمونی تولید شده به‌وسیله گاو است. شیرهای موجود در بازار علاوه‌بر اینکه غنی از پروژسترون تولید شده به‌وسیله جفت هستند، حاوی مقادیری از پیش‌سازهای دی هیدروتستوسترون هم هستند که این ماده نقش مهمی در مکانیسم ایجاد آکنه دارد. اضافه کردن هورمون‌های خارجی به بدن از طریق تغذیه و بهم خوردن تعادل هورمونی یکی از دلایل نام بردن از لبنیات به عنوان یک عامل کومدوژنیک است؛ اما دلیل مهم‌تر نوع محتوای هورمونی آن است.

پیش‌سازهای دی هیدروتستوسترون موجود در لبنیات به‌وسیله آنزیم‌هایی در بدن به این ماده تبدیل می‌شوند که در واحد پایلوسباسه (شامل غدد چربی موجود در پوست) باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش ساخت سلول‌های کراتینوسیت پوست می‌شود. علاوه‌بر آن بسیاری محققان معتقدند که شیرهای خامه گرفته شده آثار کومدوژنیک بیشتری نسبت به شیر کامل دارند که دلیل آن تغییر محتوای هورمونی و همچنین تغییرات صورت گرفته روی مولکول‌های فعال موجود در شیر، در حین فرایند خامه گرفتن است.

 

شکلات:

همیشه از شکلات به عنوان یک فاکتور تشدید کننده آکنه نام برده شده است؛ اما مدارک محدودی برای آثار مضر آن بر پوست موجود است و پاسخ روشنی برای اینکه آیا شکلات باعث بدتر شدن ضایعات آکنه می‌شود وجود ندارد؛ اما چیزی که مشخص است این است که شکلات تلخ به علت محتوای آنتی اکسیدان بیشتر و شکر و شیر کمتر نسبت به شکلات شیری آثار کومدوژنیک بسیار کمتری داشته و مصرف آن فواید بیشتری دارد.

• شاخص قندی خون:

محققان بر این باورند که شاخص قندی خون و میزان کل قندی که به‌وسیله غذا به بدن وارد می‌شود نقش مهمی در ایجاد آکنه دارد. رژیم غذایی مبتنی بر مواد با شاخص قندی بالا باعث افزایش انسولین خون می‌شود. افزایش میزان انسولین باعث ازدیاد هورمون‌های آندروژن می‌شود که این هورمون‌ها با افزایش تولید سبوم (چربی پوست)، یک نقش پایه‌ای و مهم در تولید آکنه ایفا می‌کنند. موارد زیر مثالی برای غذاهایی است که محتوای قند بالایی دارند: نان سفید، برنج سفید، صبحانه‌های حاوی غلات، کیک و شیرینی و بیسکوئیت و...

 

• فیبر غذایی:

در یک مطالعه بالینی که بیماران روزانه ۳۰ گرم غذای غنی از فیبر (حاوی ۱۳ گرم فیبر) دریافت می‌کردند، بهبودی قابل توجهی در وضع پوست آن‌ها مشاهده شد که این مطالعه نشان دهنده آثار مثبت گنجاندن فیبر در رژیم غذایی روزانه است. از منابع غذایی با فیبر بالا می‌توان به سیب، میوه‌های خشک شده، آووکادو، دانه‌ها، بروکلی و... اشاره کرد.

 

• اسیدهای چرب امگا 3:

یکی از مواد غذایی که پروسه‌های التهابی در بدن را تنظیم می‌کند، اسید چرب امگا 3 است. رژیم غذایی با مقادیر بالای امگا 3 می‌تواند تولید فاکتورهای پیش التهابی را کاهش دهد و باعث کاهش بروز آکنه و درمان آن شود. بنابراین افرادی که رژیم‌ غذایی غنی از امگا 3 (مانند غذاهای دریایی، ماهی‌های چرب، بذر کتان و...) دارند یا به صورت مکمل آن را مصرف می‌کنند کمتر دچار آکنه می‌شوند.

• آنتی اکسیدان‌ها:

در مراحل ایجاد آکنه نوتروفیل‌ها (نوعی گلبول سفید) با ایجاد گونه‌های فعال اکسیژن نقش دارند و باعث ایجاد روند التهابی می‌گردند. گونه‌های فعال اکسیژن معمولا توسط آنتی اکسیدان‌های طبیعی بدن خنثی می‌شود که این آنتی‌اکسیدان‌ها در افرادی که دچار آکنه می‌شوند کمتر وجود دارد. بنابراین مواد غذایی و همچنین داروهایی که خواص آنتی‌اکسیدانی دارند نقش مهمی در درمان و پیشگیری از آکنه ایفا می‌کنند. از مکمل‌های آنتی اکسیدان می‌توان به ویتامین های A، E و C، مکمل سلنیوم و رسوراترول اشاره کرد که دارای اثرات مفید و ثابت شده‌ای در درمان آکنه هستند. از منابع غنی رسوراترول می‌توان به انگور قرمز، آجیل و توت قرمز اشاره کرد.

• زینک:

زینک یکی از موادی است که برای تولید و اعمال سلول‌های پوستی ضروری است. زینک دارای خواص ضد باکتریایی علیه باکتری عامل آکنه (پروپیونی باکتریوم آکنه) است و در کسانی که دچار ضایعات آکنه هستند؛ معمولا کمبود زینک مشاهده شده است. در نتیجه مصرف مکمل زینک می‌تواند آثار مثبتی در بهبود این ضایعات داشته باشد.

• آیا مواد مغذی می‌توانند روی آکنه تأثیر بگذارند؟

با توجه به اینکه مؤثرترین درمان‌های فعلی برای آکنه رتینوئیدها هستند. تجویز خوراکی ایزوترتینوئین (13-سیس-رتینوئیک اسید/آکوتان) یا استفاده موضعی از ایزومر آن و رتینوئید طبیعی، ترتینوئین، به عنوان درمان ضد آکنه استفاده می‌شود. 13-cis-RA یک رتینوئید است که می‌تواند از متابولیسم ویتامین A مشتق شود.

اگرچه چندین وب‌سایت اعلام می‌کنند که در مقادیر کم به‌طور طبیعی در بدن بدون ذکر منبع وجود دارد. می‌دانیم که حداقل ایزومرهای طبیعی اسید رتینوئیک هم بر این بیماری تأثیر می‌گذارد. با در نظر گرفتن این موضوع، مطمئنا می‌توانیم ارتباط بین رژیم غذایی و آکنه را پیش‌بینی کنیم.

ویتامین A نقش اساسی در سلامت پوست دارد. کمبود ویتامین A باعث انطباق بینایی غیرعادی با تاریکی می شود؛ اما به‌طور چشمگیری روی بیولوژی پوست تأثیر می‌گذارد، زیرا پوست خشک، موهای خشک و ناخن‌های شکننده از اولین تظاهرات کمبود ویتامین A هستند.

این ماده مغذی که در کبد ذخیره می شود، همچنین در پوست، به ویژه در غدد سباسه، به بیان گیرنده‌های رتینوئیدی معروف است. همچنین فراموش نکنیم که اکثر متخصصان پوست تحت تأثیر مطالعات تغذیه‌ای هستند تا مصرف ایزوترتینوئین را با غذاهای چرب توصیه کنند. رتینول ویتامین A) کاروتنوئیدها (پروویتامین A) و رتینوئیدها (متابولیت‌های ویتامین A) با مصرف موازی روغن های گیاهی بهتر جذب می شوند).

بنابراین چگونه می‌توانیم این احتمال را که رژیم غذایی روی آکنه تأثیری ندارد رد کنیم؟ به خصوص وقتی رژیم غذایی بر جذب یک ماده مغذی یا دارویی که بر کاهش آن بیماری تأثیر می‌گذارد؟ شاید نتوانیم آکنه را با تغذیه درمان کنیم؛ اما مطمئنا می‌توانیم روی آن تأثیر بگذاریم. شاید هیچ غذایی به تنهایی باعث آکنه نشود یا به طور موثر علائم آن را درمان کند؛ اما حتما می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که می‌تواند شدت بروز آکنه را بهبود بخشد یا بدتر کند.

علاوه‌بر این، بیایید در نظر بگیریم که ویتامین های چربی دوست A و D تأثیر مهمی بر زیست شناسی کراتینوسیت‌ها دارند که می‌تواند برای تکثیر آ‌نها در آکنه هم بسیار مهم باشد. حساسیت کراتینوسیت‌ها به اثرات ضد تکثیر ویتامین‌های A و D گزارش شده است.

بسیاری از رتینوئیدها هم هورمون هستند؛ زیرا به گیرنده‌های هسته‌ای خاصی متصل می‌شوند و آن‌ها را فعال می‌کنند، بر عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارند و متعاقبا غیرفعال می‌شوند. ویتامین A و متابولیت‌های طبیعی آن برای درمان موضعی و سیستمیک آکنه‌های خفیف، متوسط و شدید و همچنین پیری پوست، پیری بیولوژیک پوست، لوسمی حاد پرومیلوسیتیک و سارکوم کاپوزی تایید شده‌اند. اهمیت حیاتی ویتامین D برای پوست و در نتیجه سیستم غدد درون‌ریز بدن انسان با این واقعیت نشان داده می‌شود که پوست، محل سنتز متابولیت‌های فعال ویتامین D است، به عنوان 1,25(OH)2D3. در کراتینوسیت ها، 1،25(OH)2D3 رشد و تمایز را تنظیم می‌کند. به همین دلیل آنالوگ ‌های ویتامین D برای درمان پسوریازیس که به عنوان یک بیماری پوستی پرولیفراتیو تهاجمی شناخته می‌شود، ساخته شده است. علاوه‌بر این، آنالوگ‌های ویتامین D روی سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند و از سرطان و سایر بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های خودایمنی و عفونی، در اندام‌ها و بافت‌های مختلف محافظت می‌کنند.

 

تمام مثال‌های بالا برای تکرار این واقعیت ذکر شده‌اند که این مواد مغذی و متابولیت‌های آن‌ها می‌توانند بر هیدراتاسیون پوست، افزایش تکثیر و متابولیسم تأثیر بگذارند. علاوه بر ویتامین‌های چربی دوست A وD، گزارش‌ها ثابت کرده‌اند که ویتامینE، دیگر ویتامین اصلی چربی دوست، از طریق فعالیت غده چربی به پوست منتقل می‌شود. می تواند وضعیت التهاب بیماری را بیشتر کند. ترکیبات ضد التهابی مانند زیلوتون، که آنزیم‌های خاصی از مسیرهای اکسیداسیون لیپید را هدف قرار می‌دهد، در مطالعات بالینی هستند. این مسیرها متابولیت‌های اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه را شامل می‌شوند. همانطور که در مورد ویتامین ها هم در بدن ما دو اسید چرب وجود دارد که به‌وسیله سلول‌های انسان نمی‌توانند سنتز شوند: (لینولئیک (18:2، Δ9،12) و α-لینولنیک اسی (18:2، این‌ها مواد مغذی مهمی هستند که باید از طریق رژیم غذایی به دست آیند و بنابراین به عنوان اسیدهای چرب ضروری شناخته می‌شوند. این دو ماده مغذی ضروری به ترتیب پیش سازهای خانواده اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3 هستند، خانواده‌ای از متابولیت‌ها که در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی مهم از جمله التهاب نقش دارند. بنابراین می‌توانیم با خیال راحت فرض کنیم که عدم وجود این مواد مغذی مهم از رژیم غذایی ما می‌تواند پیامدهای مهمی هم برای آکنه و هم برای سلامت کلی ما داشته باشد.

مطالعات متعدد نشان داده است که عدم تعادل بالینی اسیدهای چرب ضروری خاص با انواع مشکلات پوستی مرتبط است. از این رو پوست خشک، خارش دار و پوسته پوسته نشانه بارز کمبود اسید چرب است.

سرنوشت دقیق این مواد مغذی ضروری در سلول های چربی انسان هنوز به طور کامل مشخص نشده است. یک مطالعه تجربی، سرنوشت متابولیکی منحصربه‌فردی از اسید لینولئیک را در سلول‌های چربی نشان داد، که ترجیحا در مقایسه با سایر اسیدهای چرب غالب که با شایع‌ترین چربی‌های چربی ترکیب می‌شوند، بتا اکسید می‌شود. اکسیداسیون و تخریب سریع در سلول‌های چربی به اسید پالمتیک اجازه می‌دهد تا به عنوان تنها سوبسترا برای دساتوراز دلتا 6 سلول‌های چربی، غیراشباع غالب سلول‌های چربی انسان، در دسترس باشدهمچنین شواهد قابل توجهی وجود دارد که اسید لینولئیک یک جزء ساختاری ضروری سرامیدهای پوست است که برای عملکرد پوست مهم است.

بنابراین امروزه توجه زیادی به سمت نقش تغذیه در پیشگیری و درمان آکنه منعطف شده است. بهتر است که شما در کنار رژیم‌های غذایی ذکر شده در این مقاله، لیستی از غذاهایی که باعث افزایش بروز آکنه در شما می‌شود تهیه کنید و در کنار درمان دارویی توصیه شده توسط دکتر داروساز یا پزشک متخصص خود به رعایت رژیم غذایی هم بپردازید.