راهنمای جامع آمپول مونجارو (Mounjaro)
دیابت نوع ۲ یا همان قند خون یکی از بیماری‌های مزمن و شایع در جهان است که به واسطه عوامل متعدد از جمله‌عدم توانایی بدن در استفاده موثر از انسولین، پرخوری، کم تحرکی، استرس زیاد و… به وجود می‌آید. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ معمولاً با مشکلاتی نظیر افزایش وزن، افزایش قند خون و کاهش حساسیت به انسولین مواجه می‌شوند. این بیماری در صورت‌عدم کنترل مناسب، می‌تواند عوارض شدیدی مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و چشمی را به همراه داشته باشد.
امروزه روش‌های درمانی متعددی برای درمان دیابت نوع ۲ در دسترس هست که از جمله آنها انواع داروهای تنظیم قند خون مانند متفورمین و گلی بنگلامید و گلی کلازید و انواع انسولین‌های تزریقی مانند انسولین لانتوس، نوورپید، آمپول ملیتاید و ماسیزا و آمپول ازمپیک و… را میتوان نام برد. با این حال با توجه به چالش‌های ناشی از دیابت نوع ۲، پزشکان همواره به دنبال راهکارهای جدید برای مدیریت این بیماری بوده‌اند. داروهای متعددی در سال‌های اخیر برای کنترل دیابت معرفی شده‌اند، اما هنوز هم نیاز به داروهایی با اثربخشی بیشتر و عوارض کمتر احساس میشود. این نیاز به ویژه در میان افرادی که به داروهای فعلی پاسخ نمی‌دهند یا عوارض جانبی شدید دارند، مشهود است.
آمپول مونجارو (Mounjaro) یا داروی تیزپاتاید (tirzepatide) یکی از جدیدترین دستاوردهای علمی در درمان دیابت نوع ۲ است. این دارو که توسط شرکت داروسازی الی لی‌لی (Lilly) توسعه یافته است، با عملکرد جدید و تاثیرات قابل‌توجه خود در مدیریت سطح قند خون توانسته است توجه جامعه پزشکی و بیماران دیابتی را به خود جلب کند. داروی مونجارو به عنوان یک داروی تزریقی در بازار عرضه شده و برای کنترل بهتر دیابت و جلوگیری از عوارض جانبی این بیماری مزمن بسیار موثر است. همچنین امروزه به دلیل فواید ثابت شده این دارو در کاهش وزن و لاغری به عنوان یکی از داروهای کاهش وزن جدید در سراسر دنیا شناخته میشود. در این مقاله قصد داریم تا در مورد داروی مونجارو، عوارض دارو، موارد مصرف و تاثیر مونجارو بر لاغری و سایر موارد مرتبط با این دارو بحث و بررسی نماییم
داروی مونجارو چیست؟
آمپول مونجارو یکی از داروهای جدیدی است که با مکانیزم متفاوتی در مقایسه با داروهای سنتی دیابت نوع ۲ عمل می‌کند. این دارو به جای تمرکز صرف بر افزایش ترشح انسولین، مسیرهای مختلفی را در بدن فعال می‌کند که منجر به بهبود حساسیت بدن به انسولین و کاهش سطح قند خون میشود. این مکانیزم منحصربه‌فرد باعث شده است که مونجارو در کاهش وزن بیماران نیز تاثیر مثبتی داشته باشد
موارد مصرف داروی مونجارو
آمپول مونجارو (Mounjaro) برای موارد زیر مصرف میشود:
۱. کنترل قند خون در دیابت نوع ۲:
داروی مونجارو به طور عمده برای مدیریت و کنترل سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده میشود. مونجارو با افزایش ترشح انسولین و کاهش تولید گلوکاگون به تنظیم قند خون کمک می‌کند و برای بیمارانی که نتوانسته‌اند با داروهای خوراکی یا انسولین قند خون خود را به خوبی کنترل کنند، مفید است.
۲. کاهش وزن:
یکی از مزایای مهم مونجارو کمک به کاهش وزن است. بسیاری از بیماران دیابتی نوع ۲ با مشکل اضافه وزن یا چاقی مواجه هستند، و این دارو به کاهش وزن این بیماران کمک می‌کند. کاهش وزن می‌تواند تاثیر مثبتی بر کنترل بهتر دیابت داشته باشد و از بروز عوارض بیماری جلوگیری کند.
۳. پیشگیری از عوارض ناشی از دیابت:
با کنترل موثر قند خون، مونجارو می‌تواند خطر بروز عوارض ناشی از دیابت مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی، چشمی و مشکلات عصبی را کاهش دهد.
۴. استفاده احتمالی در درمان چاقی و سایر بیماری‌های متابولیک:
هرچند که مونجارو در حال حاضر به طور خاص برای درمان دیابت نوع ۲ تایید شده است، اما تحقیقات در حال بررسی استفاده از این دارو برای درمان چاقی و سندرم متابولیک نیز هستند. آمپول مونجارو ممکن است در آینده به عنوان یک درمان مستقل برای کاهش وزن و بهبود متابولیسم در افراد غیر دیابتی نیز کاربرد داشته باشد.
آمپول مونجارو باید تحت نظر پزشک استفاده شود و بیماران قبل از مصرف این دارو نیاز به ارزیابی و مشاوره پزشکی دارند تا مطمئن شوند که دارو برای شرایط آنها مناسب است.
نام‌های تجاری یا برندهای Tirzepatide
تیرزپاتاید (Tirzepatide) با نام تجاری مونجارو (Mounjaro) شناخته میشود. در حال حاضر، مونجارو نام اصلی و تجاری این دارو است که توسط شرکت داروسازی الی لی‌لی (Eli Lilly) تولید و به بازار عرضه میشود.
تاکنون هیچ نام تجاری دیگری برای تیرزپاتید معرفی نشده است، اما با توجه به موفقیت و پذیرش گسترده این دارو، ممکن است در آینده نسخه‌های ژنریک یا نام‌های تجاری دیگری برای این دارو توسط شرکت‌های داروسازی مختلف عرضه شود.
مکانیسم عمل داروی مونجارو
مکانیسم عمل داروی مونجارو (Mounjaro)، که حاوی ماده فعال تیرزپاتید (Tirzepatide) است، از طریق فعال‌سازی دو گیرنده هورمونی در بدن به نام‌های Glucagon-like peptide ۱ (GLP-1) و Glucose-dependent insulinotropic polypeptide (GIP) عمل می‌کند. این دو گیرنده به تنظیم سطح قند خون و متابولیسم بدن کمک می‌کنند. ترکیب این دو اثر باعث کنترل بهتر قند خون و مزایای دیگر مانند کاهش وزن میشود.
جزئیات مکانیسم عمل مونجارو:
فعال‌سازی گیرنده GLP-1:
افزایش ترشح انسولین: گیرنده‌های GLP-1که در پانکراس (لوزالمعده) قرار دارند، با تحریک سلول‌های بتا، ترشح انسولین را افزایش می‌دهند. این افزایش انسولین کمک می‌کند قند خون در زمان بالا بودن (بعد از غذا خوردن) به سطح طبیعی بازگردد.
کاهش ترشح گلوکاگون: گیرنده GLP-1همچنین ترشح هورمون گلوکاگون از سلول‌های آلفا در پانکراس را کاهش می‌دهد. گلوکاگون هورمونی است که باعث افزایش قند خون میشود. کاهش آن به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند.
تأخیر در تخلیه معده: داروی مونجارو باعث تأخیر در تخلیه غذا از معده میشود که به کاهش سرعت افزایش قند خون بعد از غذا کمک می‌کند و حس سیری را افزایش می‌دهد.
فعال‌سازی گیرنده GIP:
افزایش ترشح انسولین وابسته به قند خون: گیرنده‌های GIP که در سلول‌های مختلف بدن وجود دارند، به طور خاص در هنگام افزایش سطح قند خون (مثلاً بعد از صرف غذا)، ترشح انسولین را تحریک می‌کنند. این گیرنده‌ها باعث می‌شوند که بدن به قند خون بالا سریع‌تر پاسخ دهد.
اثر ضد مقاومت به انسولین: فعال‌سازی GIP می‌تواند مقاومت به انسولین در بافت‌های بدن (مانند عضلات و کبد) را کاهش دهد، که منجر به بهبود استفاده از قند در بدن میشود.
تأثیرات کلی:
کنترل بهتر قند خون: با ترکیب فعال‌سازی GLP-1 و GIP، آمپول مونجارو توانایی بالایی در کنترل نوسانات قند خون دارد. این دارو هم تولید انسولین را افزایش داده و هم ترشح گلوکاگون را کاهش می‌دهد، که در نتیجه قند خون به طور موثرتری کنترل میشود.
کاهش وزن: مونجارو همچنین با فعال‌سازی گیرنده‌های GLP-1 و GIP، باعث کاهش اشتها و افزایش حس سیری میشود، که به کاهش وزن کمک می‌کند. این ویژگی برای بیماران دیابتی که اغلب با اضافه وزن مواجه هستند، بسیار مفید است.
اشکال دارویی داروی مونجارو
داروی مونجارو (Mounjaro) به شکل قلم‌های پرشده تزریقی زیرجلدی (subcutaneous injection) عرضه میشود. این دارو معمولاً به صورت خودکار در یک قلم تزریقی (injector pen) آماده شده ارائه میشود که استفاده از آن برای بیماران ساده و راحت است. اشکال دارویی مونجارو در دوزهای مختلف موجود است تا پزشکان بتوانند بر اساس نیاز بیمار، دوز مناسب را تجویز کنند.
اشکال و دوزهای دارویی آمپول مونجارو:
داروی مونجارو در قلم‌های تزریقی با دوزهای مختلفی در بازار موجود است، از جمله:
۲.۵ میلی‌گرم در هر تزریق
۵ میلی‌گرم در هر تزریق
۷.۵ میلی‌گرم در هر تزریق
۱۰ میلی‌گرم در هر تزریق
۱۲.۵ میلی‌گرم در هر تزریق
۱۵ میلی‌گرم در هر تزریق
نحوه مصرف داروی مونجارو
نحوه مصرف داروی مونجارو (Mounjaro) باید طبق دستور پزشک و بر اساس نیازهای خاص بیمار انجام شود. این دارو به شکل تزریقی عرضه میشود و معمولاً یک بار در هفته تزریق میشود. در زیر، نکات کلیدی مربوط به مصرف صحیح مونجارو آمده است:
-
1. دوز اولیه و تنظیم دوز:
شروع دوز: معمولاً پزشکان درمان را با دوز ۲.۵ میلی‌گرم در هفته شروع می‌کنند.
افزایش دوز: پس از ۴ هفته، دوز به ۵ میلی‌گرم افزایش می‌یابد و در صورت نیاز به کنترل بیشتر قند خون، میتوان دوز را به تدریج تا ۱۵ میلی‌گرم در هفته افزایش داد.
حداکثر دوز: دوز نهایی بر اساس وضعیت بیمار و پاسخ به درمان تنظیم میشود، اما حداکثر دوز معمولاً ۱۵ میلی‌گرم در هفته است.
-
2. زمان مصرف:
مونجارو به صورت هفتگی تزریق میشود و بیماران باید یک روز خاص در هفته را برای تزریق انتخاب کنند.
دارو می‌تواند بدون توجه به وعده‌های غذایی تزریق شود و زمان تزریق را میتوان در هر ساعتی از روز انجام داد، اما توصیه میشود هر هفته در همان روز تزریق شود.
-
3. نحوه تزریق:
آمپول مونجارو به صورت تزریق زیرجلدی انجام میشود.
محل تزریق می‌تواند در ناحیه‌های زیر باشد:
شکم (دور از ناحیه ناف)
ران
بازو (قسمت بیرونی بالای بازو)
محل تزریق باید در هر بار تغییر کند تا از تحریک یا آسیب به پوست جلوگیری شود.
-
4. نحوه استفاده از قلم تزریقی:
قلم تزریقی مونجارو برای استفاده خانگی طراحی شده و کاربری آسانی دارد.
قلم را باید طبق دستور پزشک یا برچسب دارو آماده و استفاده کرد.
قبل از تزریق، لازم است که محل تزریق با الکل ضدعفونی شود.
پس از تزریق، قلم را دور بیندازید و از آن مجدداً استفاده نکنید.
-
5. فراموش کردن یک دوز:
اگر یک دوز فراموش شد، میتوان تا ۴۸ ساعت بعد آن را تزریق کرد. اگر بیش از ۴۸ ساعت از زمان دوز فراموش‌شده گذشته باشد، دوز بعدی باید در روز معمول خود تزریق شود و دوز فراموش‌شده نادیده گرفته شود.
نکته خیلی مهم: در هیچ حالتی نباید دوز مونجارو دو برابر شود.
-
6. شرایط نگهداری:
آمپول مونجارو باید در یخچال (در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود.
اگر نیاز به حمل دارو به خارج از خانه دارید، میتوان دارو را تا ۲۱ روز در دمای اتاق نگه داشت (اما دما نباید بیشتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد)
دارو نباید در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد قرار گیرد.
-
7. نکات مهم در مصرف:
قبل از شروع مصرف مونجارو، باید تمام دستورالعمل‌های پزشک و برچسب دارو به دقت مطالعه شود.
تزریق باید به صورت مرتب و طبق برنامه انجام شود.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی یا مشکل در تزریق، بیمار باید به پزشک خود اطلاع دهد.
نحوه نگهداری داروی مونجارو
برای نگهداری صحیح داروی مونجارو (Mounjaro) و حفظ اثربخشی آن، باید به این نکات توجه کنید:
-
1. نگهداری در یخچال:
دمای مناسب: مونجارو باید در یخچال و در دمای بین ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
دوری از یخ‌زدگی: از یخ‌زدگی دارو باید جلوگیری شود. مونجارو نباید در فریزر قرار گیرد و در صورت یخ‌زدگی، دیگر نباید از آن استفاده کرد.
-
2. نگهداری در دمای اتاق (در شرایط خاص):
اگر حمل یا نگهداری مونجارو در خارج از یخچال ضروری باشد، این دارو را میتوان تا ۲۱ روز در دمای اتاق نگهداری کرد.
دمای اتاق نباید بیشتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد.
پس از گذشت ۲۱ روز از نگهداری در دمای اتاق، دارو باید دور ریخته شود.
-
3. دوری از نور و حرارت مستقیم:
مونجارو باید از نور مستقیم خورشید و منابع گرما دور نگه داشته شود، زیرا این شرایط می‌تواند به تخریب دارو منجر شود.
-
4. حفظ در بسته‌بندی اصلی:
دارو را تا زمان استفاده در بسته‌بندی اصلی خود نگهدارید تا از محافظت در برابر نور و آسیب‌های احتمالی دیگر اطمینان حاصل شود.
-
5. قلم‌های استفاده‌شده:
پس از استفاده از قلم تزریقی مونجارو، آن را باید به‌صورت ایمن دور بیندازید. قلم‌های استفاده‌شده را نباید مجدداً در یخچال نگهداری یا استفاده کرد.
-
6. دور انداختن داروی منقضی‌شده:
اگر تاریخ انقضای دارو گذشته باشد، یا دارو به طور صحیح نگهداری نشده باشد (مثلاً یخ زده باشد یا بیش از ۲۱ روز در دمای اتاق بوده باشد)، باید آن را طبق دستورالعمل‌های محلی برای دفع داروها دور بیندازید.
نحوه تزریق داروی مونجارو (به صورت مرحله به مرحله)
در زیر نحوه تزریق داروی مونجارو (Mounjaro) به صورت مرحله به مرحله توضیح داده شده است. این مراحل به شما کمک می‌کند تا تزریق را به درستی و با اطمینان انجام دهید:
مرحله ۱: آماده‌سازی
شستن دست‌ها: قبل از شروع، دستان خود را با آب و صابون به خوبی بشویید و خشک کنید.
جمع‌آوری مواد لازم: قلم تزریقی مونجارو، پنبه الکلی و زباله‌دان برای دور انداختن قلم استفاده‌شده را آماده کنید.
مرحله ۲: آماده‌سازی قلم تزریقی
چک کردن تاریخ انقضا: اطمینان حاصل کنید که قلم تزریقی تاریخ انقضا نداشته باشد.
درآوردن قلم: درپوش قلم تزریقی را بردارید.
چرخاندن قلم: قلم را به آرامی بچرخانید تا دارو در آن به خوبی مخلوط شود.
تنظیم دوز: دوز مورد نظر را با استفاده از علامت‌گذاری روی قلم تنظیم کنید.
مرحله ۳: آماده‌سازی محل تزریق
انتخاب محل تزریق: نواحی شکم (دور از ناحیه ناف)، ران یا بازو (قسمت بیرونی) را برای تزریق انتخاب کنید.
ضد عفونی محل تزریق: با پنبه الکلی محل انتخابی را تمیز کنید و اجازه دهید خشک شود.
مرحله ۴: تزریق
تزریق:
قلم را به زاویه ۹۰ درجه نسبت به پوست قرار دهید.
با فشار دادن دکمه تزریق، دارو را به آرامی به زیر پوست وارد کنید.
هنگام تزریق ممکن است حس سوزش یا فشار کنید، اما این معمولاً طبیعی است.
مرحله ۵: پایان تزریق
نگه‌داشتن قلم: پس از تزریق، حدود ۶ ثانیه قلم را در محل نگهدارید تا اطمینان حاصل شود که تمام دارو وارد شده است.
برداشتن قلم: پس از ۶ ثانیه، قلم را به آرامی از پوست خارج کنید.
تمیز کردن محل: با پنبه الکلی دیگر، محل تزریق را به آرامی تمیز کنید. (نیازی به فشار نیست.)
مرحله ۶: دور انداختن مواد
دور انداختن قلم: قلم استفاده‌شده را به ایمن‌ترین روش دور بیندازید. (استفاده از زباله‌دان مخصوص مواد پزشکی یا همان سقتی باکس پیشنهاد میشود(
شستن دست‌ها: پس از پایان تزریق، دوباره دستان خود را بشویید.
نکات مهم:
تغییر محل تزریق: سعی کنید هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا از تحریک یا آسیب به پوست جلوگیری کنید.
چک کردن عوارض: پس از تزریق، به دقت واکنش‌های احتمالی را تحت نظر داشته باشید و در صورت بروز عوارض جانبی جدی، به پزشک مراجعه کنید.
با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید تزریق مونجارو را به راحتی و با اطمینان انجام دهید.
عوارض جانبی داروی مونجارو
داروی مونجارو (Mounjaro) که حاوی ماده فعال تیرزپاتید (Tirzepatide) است، مانند هر داروی دیگری می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. عوارض جانبی ممکن است در برخی از بیماران ظاهر شوند و در هر فرد متفاوت است. در زیر، برخی از عوارض جانبی شایع و نادر مونجارو آورده شده است:
عوارض جانبی شایع:
تهوع: این عارضه یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی است که ممکن است به ویژه در اوایل درمان رخ دهد.
استفراغ: برخی بیماران ممکن است دچار استفراغ شوند، به ویژه در صورت افزایش دوز دارو.
اسهال: ممکن است برخی بیماران تجربه اسهال خفیف تا متوسط داشته باشند.
سوزش سر دل (ریفلاکس): برخی بیماران ممکن است احساس سوزش یا ناراحتی در ناحیه سینه کنند.
درد معده: ممکن است احساس درد یا ناراحتی در ناحیه معده وجود داشته باشد.
کاهش اشتها: این دارو می‌تواند منجر به کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن شود.
عوارض جانبی نادر و جدی:
پانکراتیت: التهاب پانکراس که ممکن است به شکل درد شدید شکم، حالت تهوع و استفراغ بروز کند. در صورت مشاهده این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
بیماری کلیوی: در برخی موارد، این دارو می‌تواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد و موجب افزایش سطح کراتینین خون شود.
عوارض آلرژیک: برخی از بیماران ممکن است واکنش‌های آلرژیک به دارو نشان دهند که می‌تواند شامل خارش، قرمزی پوست، یا در موارد شدیدتر، تورم صورت و مشکلات تنفسی باشد.
عوارض قلبی: در برخی از بیماران، ممکن است مشکلات قلبی نظیر افزایش ضربان قلب یا فشار خون بالا مشاهده شود.
عوارض گوارشی شدید: در موارد نادر، عوارض گوارشی شدیدتری مانند انسداد روده ممکن است رخ دهد.
نکته مهم: در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی، به ویژه عوارض جدی، بیمار باید فوراً به پزشک مراجعه کند.
موارد احتیاط و منع مصرف مونجارو:
قبل از شروع مصرف مونجارو (Mounjaro)، بیماران باید از موارد احتیاط و منع مصرف این دارو آگاه باشند. این موارد می‌توانند به کاهش خطر عوارض جانبی و بهبود اثربخشی درمان کمک کنند. در زیر به این موارد اشاره شده است:
موارد احتیاط:
بیماری‌های گوارشی: بیماران با سابقه بیماری‌های گوارشی (مانند التهاب روده یا زخم معده) باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند، زیرا می‌تواند عوارض گوارشی مانند تهوع و استفراغ را تشدید کند.
بیماری‌های کلیوی: افرادی که دارای مشکلات کلیوی هستند باید تحت نظر پزشک از مونجارو استفاده کنند. این دارو ممکن است بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد و نیاز به نظارت دقیق داشته باشد.
مشکلات قلبی: بیماران با سابقه بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا باید قبل از شروع درمان با مونجارو با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف همزمان داروهای دیگر: در صورت مصرف داروهای دیگر (به ویژه داروهای ضد دیابت یا داروهای مؤثر بر عملکرد کلیه)، بیمار باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهد، زیرا ممکن است تداخلات دارویی رخ دهد.
سن: افراد مسن (بالای ۶۵ سال) باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند، زیرا ممکن است به عوارض بیشتری دچار شوند.
موارد منع مصرف:
حساسیت به تیرزپاتید یا مواد تشکیل‌دهنده: بیماران باید در صورت داشتن سابقه حساسیت به تیرزپاتاید یا هر یک از اجزای فرمولاسیون داروی مونجارو، از مصرف آن خودداری کنند.
پانکراتیت: بیماران با سابقه پانکراتیت (التهاب پانکراس) نباید از این دارو استفاده کنند، زیرا این دارو می‌تواند خطر بروز این عارضه را افزایش دهد.
بیماری‌های تیروئیدی: اگر بیمار سابقه بیماری‌های تیروئیدی (مانند تومور تیروئید یا بیماری‌های خودایمنی تیروئید) داشته باشد، باید از مصرف مونجارو خودداری کند.
زنان باردار یا شیرده: ایمنی و اثربخشی مونجارو در زنان باردار یا شیرده به طور کامل مشخص نشده است، بنابراین استفاده از این دارو در این شرایط باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام شود.
شرایط اورژانسی: در شرایط اورژانسی یا حاد (مانند قند خون بسیار بالا یا پایین)، بیمار نباید به طور مستقل از این دارو استفاده کند و باید به مراکز درمانی مراجعه کند.
مصرف داروی مونجارو در دوران بارداری و شیردهی
مصرف داروی مونجارو (Mounjaro) در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام شود. در زیر، جزئیات مربوط به مصرف این دارو در این دو دوره حساس آورده شده است:
۱. دوران بارداری:
اطلاعات محدود: اطلاعات کافی در مورد ایمنی مصرف مونجارو در دوران بارداری وجود ندارد. مطالعات کافی بر روی زنان باردار برای تعیین تأثیر این دارو بر جنین انجام نشده است.
توصیه: در صورتی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که مصرف دارو را متوقف کند یا به یک گزینه درمانی دیگر تغییر دهد.
۲. دوران شیردهی:
انتقال به شیر مادر: هنوز اطلاعات دقیقی در مورد اینکه آیا تیرزپاتید (ماده فعال در مونجارو) به شیر مادر منتقل میشود یا خیر، وجود ندارد.
توصیه: در دوران شیردهی، مصرف مونجارو معمولاً توصیه نمی‌شود مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که مزایای آن بیشتر از خطرات احتمالی برای نوزاد است.
مکانیسم اثر داروی مونجارو برای کاهش وزن چیست؟
مونجارو (Mounjaro) که حاوی تیرزپاتید (Tirzepatide) است، به عنوان یک داروی کاهش وزن عمل می‌کند. مکانیسم اثر این دارو در کاهش وزن به چندین عامل مرتبط با متابولیسم و تنظیم اشتها مربوط میشود. در زیر، مکانیسم اثر مونجارو برای کاهش وزن توضیح داده شده است:
۱. عمل بر روی هورمون‌های گوارشی:
تحریک هورمون‌های انسولین: مونجارو به افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده کمک می‌کند. انسولین به تنظیم قند خون و متابولیسم چربی‌ها کمک می‌کند.
کاهش ترشح گلوکاگون: این دارو همچنین به کاهش ترشح هورمون گلوکاگون کمک می‌کند، که نقش مهمی در افزایش قند خون ایفا می‌کند. این عمل به کاهش قند خون و کاهش حس گرسنگی کمک می‌کند.
تأثیر بر هورمون‌های گاستروانتروپیک: تیرزپاتید به کاهش ترشح هورمون‌های گاستروانتروپیک (مانند GLP-1 و GIP) کمک می‌کند. این هورمون‌ها با کاهش اشتها و افزایش حس سیری ارتباط دارند.
۲. کاهش اشتها:
اثر بر سیستم عصبی مرکزی: مونجارو می‌تواند بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد و حس سیری را افزایش دهد، به‌طوری‌که فرد احساس گرسنگی کمتری داشته باشد.
کاهش تمایل به غذا: با کاهش اشتها، بیماران تمایل کمتری به مصرف غذا دارند و در نتیجه می‌توانند وزن خود را کاهش دهند.
۳. تأثیر بر متابولیسم:
بهبود حساسیت به انسولین: مونجارو می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را بهبود بخشد، که به کاهش ذخیره چربی و بهبود متابولیسم قندها و چربی‌ها کمک می‌کند.
کاهش ذخیره چربی: این دارو می‌تواند از تجمع چربی در بافت‌های مختلف بدن جلوگیری کند و به سوزاندن چربی‌ها کمک کند.
۴. تأثیر بر دستگاه گوارش:
کاهش سرعت تخلیه معده: مونجارو ممکن است سرعت تخلیه معده را کاهش دهد، که به ایجاد حس سیری طولانی‌مدت کمک می‌کند. این اثر می‌تواند به بیمار کمک کند که کمتر غذا بخورد و در نتیجه وزن خود را کاهش دهد.
مکانیسم اثر مونجارو برای کاهش وزن به ترکیبی از اثرات بر روی هورمون‌های گوارشی، تنظیم اشتها، بهبود متابولیسم و تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی بستگی دارد. این دارو می‌تواند به بیماران دیابتی نوع ۲ کمک کند تا به کاهش وزن و کنترل بهتر قند خون دست یابند، اما باید تحت نظر پزشک و با توجه به وضعیت سلامت فرد مصرف شود.
مقایسه آمپول ازمپیک و مونجارو
در زیر به مقایسه آمپول ازمپیک (Ozempic) و مونجارو (Mounjaro) پرداخته میشود. این دو دارو هر دو برای درمان دیابت نوع ۲ و همچنین کاهش وزن استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی در ترکیب، مکانیسم عمل، عوارض جانبی و کاربردهای آنها وجود دارد.
۱. ترکیب فعال:
ازمپیک: حاوی سماغلوتید (Semaglutide) است، که یک آنالوگ GLP-1 (هورمون مشابه گلوکاگون) است.
مونجارو: حاوی تیرزپاتید (Tirzepatide) است، که یک آنالوگ دوگانه GLP-1 و GIP (هورمون اینترستینال گلاوکون) است.
۲. مکانیسم عمل:
ازمپیک: به کاهش قند خون و افزایش ترشح انسولین، کاهش ترشح گلوکاگون، و کاهش سرعت تخلیه معده کمک می‌کند. همچنین به کاهش اشتها و احساس سیری نیز کمک می‌کند.
مونجارو: علاوه بر تأثیرات مشابه با ازمپیک، بهبود حساسیت به انسولین و تأثیر بر هورمون‌های گوارشی را نیز شامل میشود. همچنین به دلیل آنالوگ بودن GIP، تأثیرات بیشتری بر روی متابولیسم و کاهش وزن دارد.
۳. موارد مصرف:
ازمپیک: برای درمان دیابت نوع ۲ و کاهش وزن در بیماران دارای اضافه وزن و چاقی تجویز میشود. همچنین ممکن است به عنوان بخشی از برنامه درمانی ترکیبی با سایر داروهای دیابتی استفاده شود.
مونجارو: به عنوان دارویی برای درمان دیابت نوع ۲ و کاهش وزن در بیماران با اضافه وزن یا چاقی تجویز میشود. همچنین ممکن است به دلیل اثربخشی بالاتر در کاهش وزن، گزینه‌ای مناسب‌تر برای بیماران چاق باشد.
۴. عوارض جانبی:
ازمپیک: عوارض جانبی شایع شامل تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم است. در موارد نادر، می‌تواند منجر به پانکراتیت یا مشکلات تیروئیدی شود.
مونجارو: عوارض جانبی مشابهی دارد، اما به دلیل ترکیب دوگانه‌اش ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز ایجاد کند. تهوع و استفراغ نیز از عوارض شایع آن است، اما به طور کلی به دلیل مکانیسم عمل متفاوتش ممکن است برخی عوارض جانبی متفاوتی نیز داشته باشد.
۵. فواصل تزریق:
ازمپیک: معمولاً یک بار در هفته تزریق میشود.
مونجارو: نیز معمولاً یک بار در هفته تزریق میشود.
۶. اثربخشی:
ازمپیک: به خوبی در کاهش قند خون و وزن عمل می‌کند، اما ممکن است اثرات کمتری نسبت به مونجارو در کاهش وزن داشته باشد.
مونجارو: در مطالعات بالینی نشان داده شده است که اثرات بهتری در کاهش وزن نسبت به ازمپیک دارد.
نتیجه‌گیری:
هر دو دارو، ازمپیک و مونجارو، گزینه‌های مؤثری برای درمان دیابت نوع ۲ و کمک به کاهش وزن هستند. انتخاب بین این دو دارو باید بر اساس نیازهای فردی بیمار، شرایط پزشکی و مشاوره با پزشک انجام شود. پزشک می‌تواند بر اساس وضعیت بیمار، گزینه‌ای مناسب‌تر را پیشنهاد دهد.
مزایای مونجارو در مقایسه با داروهای دیگر
یکی از بزرگ‌ترین مزایای مونجارو نسبت به داروهای دیگر دیابت نوع ۲، تاثیر آن بر کاهش وزن بیماران است. بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ با مشکل اضافه‌وزن دست و پنجه نرم می‌کنند و کاهش وزن می‌تواند تاثیر زیادی بر بهبود وضعیت قند خون و کاهش عوارض بیماری داشته باشد. مونجارو نه تنها به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک داروی کاهش وزن نیز مورد توجه قرار گرفته است.
کاربردهای جدید مونجارو
علاوه بر کنترل دیابت، مطالعات جدید نشان می‌دهد که مونجارو ممکن است در درمان سایر بیماری‌ها نیز کاربرد داشته باشد. به عنوان مثال، تحقیقات در حال انجام است تا تاثیر این دارو بر بیماری‌های قلبی، سندرم متابولیک و حتی برخی از سرطان‌ها بررسی شود. این موضوع نشان‌دهنده پتانسیل بالای مونجارو در درمان بیماری‌های مختلف فراتر از دیابت است.
تاثیر مونجارو بر کیفیت زندگی بیماران
بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ پس از استفاده از مونجارو گزارش کرده‌اند که کیفیت زندگی آنها به طور قابل‌توجهی بهبود یافته است. کاهش نیاز به مصرف مداوم داروهای خوراکی و انسولین، کنترل بهتر قند خون و کاهش وزن باعث شده است که این بیماران احساس بهتری داشته باشند و با انرژی بیشتری به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند.
خرید آمپول مونجارو
با توجه به اینکه آمپول مونجارو هنوز جزو داروهای رسمی در ایران وارد نشده است و به صورت رسمی اجازه واردات و توزیع دارو در ایران داده نشده است، باید این دارو را از خارج از کشور و با تجویز پزشک تهیه کرد. همچنین باید درنظر داشت با توجه به جدید بودن این دارو، احتمالا قیمت آن متغیر و گران میباشد.
در صورت اقدام به خرید دارو در ایران باید درنظر داشت که با توجه به اینکه مونجارو به صورت رسمی در داروخانه و داروخانه‌های آنلاین وجود ندارد، امکان اینکه داروی ناسالم یا گاها تقلبی به جای مونجاروی اصلی به شما داده شود بسیار زیاد است
سخن پایانی
داروی مونجارو یکی از دستاوردهای مهم در زمینه درمان دیابت نوع ۲ است. این دارو با مکانیزم عمل جدید و مزایای قابل‌توجهی که دارد، توانسته است به یکی از گزینه‌های اصلی در درمان این بیماری تبدیل شود. اگرچه ممکن است برخی عوارض جانبی داشته باشد، اما با مدیریت مناسب و تحت نظارت پزشک، مونجارو می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند و از عوارض شدید دیابت جلوگیری کند.
سوالات متداول در مورد مونجارو
۱. مونجارو چیست و برای چه مواردی استفاده میشود؟
آمپئل مونجارو حاوی ماده فعال تیرزپاتید است و به عنوان داروی درمان دیابت نوع ۲ و کاهش وزن در بیماران دارای اضافه وزن یا چاقی تجویز میشود.
۲. چگونه مونجارو مصرف میشود؟
مونجارو معمولاً به صورت تزریق زیر جلدی یک بار در هفته تجویز میشود. پزشک دوز مناسب را بر اساس وضعیت فرد تعیین می‌کند.
۳. آیا مونجارو عوارض جانبی دارد؟
بله، مانند سایر داروها، مونجارو نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. عوارض شایع شامل تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم است. عوارض نادر و جدی‌تر نیز ممکن است، مانند پانکراتیت و واکنش‌های آلرژیک.
۴. آیا می‌توانم مونجارو را در دوران بارداری و شیردهی مصرف کنم؟
اطلاعات کافی در مورد ایمنی این دارو در این دوران وجود ندارد و به طور کلی توصیه به‌عدم مصرف این دارو در بارداری و شیردهی است
۵. آیا مونجارو می‌تواند به من در کاهش وزن کمک کند؟
بله، مونجارو به کاهش وزن کمک می‌کند، به ویژه در بیمارانی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. این دارو به تنظیم اشتها و بهبود متابولیسم کمک می‌کند.
-
6. آیا مونجارو با سایر داروها تداخل دارد؟
بله، مونجارو می‌تواند با برخی از داروها تداخل داشته باشد. بنابراین، قبل از شروع مصرف آن، به پزشک خود درباره تمام داروهای مصرفی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها اطلاع دهید.
-
7. آیا می‌توانم با مصرف مونجارو به طور مستقل رژیم غذایی خود را تغییر دهم؟
اگرچه مونجارو می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، اما تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی سالم نیز برای به دست آوردن بهترین نتایج توصیه میشود.
-
8. چرا برخی افراد بهتر از دیگران به مونجارو پاسخ می‌دهند؟
پاسخ به درمان با مونجارو می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله وضعیت سلامتی، سن، و وضعیت متابولیک هر فرد باشد.
