چگونه کم خونی کودکان با تغذیه مناسب بهبود پیدا می‌کند؟

همه والدین دوست دارند تا فرزند دلبندشان در سلامت جسمی‌کامل و متعادلی دوران رشد خود را بگذراند. با این حال، در طی سنین رشد، کودکان می‌توانند با مشکلاتی مانند کمبود ویتامین و کم‌خونی مواجه شوند.

این مشکل می‌تواند در درازمدت، هم بر رشد و سلامت کودک تاثیر بگذارد و هم والدین کودک را دچار نگرانی و اضطراب کند. اگر کودک شما هم اخیرا دچار کم‌خونی شده است، نگران نباشید؛ چرا که این مشکل قابل حل است. در این مقاله از سایت داروتامین به معرفی بهترین شربت آهن برای کودکان کم خون و راه‌حل‌های موجود می‌پردازیم.

 

کم‌خونی کودکان چیست؟

کم‌خونی یک مشکل رایج در کودکان و حتی بزرگسالان است. حدود 4 درصد از کودکان در ایران دچار کم‌خونی می‌شوند. گلبول قرمز یا هموگلوبین در کودکانی که دچار کم‌خونی هستند، به ندرت وجود دارد. هموگلوبین از پروتئین‌هایی‌ست که در گلبول قرمز وجود دارد. این پروتئین وظیفه حمل اکسیژن موجود در ریه‌ها و کربن‌دی‌اکسید در بافت‌های بدن را بر عهده دارد.

علت کم‌خونی در کودکان

کم‌خونی یا آنمی‌در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برای درمان کم‌خونی یا جلوگیری از ابتلا به آن بهتر است عوامل موثر در ابتلا به آن را بدانید. یادتان باشد همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

رژیم‌های غذایی کم آهن

کودکان آهن را از مواد غذایی موجود در رژیم غذایی‌شان دریافت می‌کنند. اما فقط مقدار کمی‌از آهن موجود در غذا توسط بدن او جذب می‌شود. به‌همین دلیل احتمال ابتلا به کم‌خونی در کودکان بیشتر است.

• نوزادان مادرزادی که دارای کم‌خونی یا سایر مشکلات سلامتی هستند ممکن است آهن کافی نداشته باشند. حتی نوزادانی که زود به دنیا می‌آیند هم ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.
• در 4 تا 6 ماهگی، آهن ذخیره‌شده در دوران بارداری در سطح پایینی قرار دارد. زیرا با رشد نوزاد، بدن او به آهن بیشتری نیاز دارد.
• پزشکان توصیه می‌کنند که در 6 ماه اول، کودک خود را فقط با شیر مادر تغذیه کنید. اما شیر مادر حاوی آهن کافی نیست؛ به همین دلیل نوزادانی که فقط با شیر مادر تغذیه می‌شوند، ممکن است کمبود آهن داشته باشند.
• شیرخواران و کودکان نوپا هم ممکن است آهن کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنند.

تغییرات بدن

 هنگامی‌که کودک دوران رشد خود را می‌گذراند، بدن او برای ساخت گلبول‌های قرمز بیشتر به آهن بیشتری هم نیاز دارد. تغذیه مناسب، مصرف داروهای مکمل کم ‌خونی کودکان و ویتامین باعث می‌شود کودک هم رشد خوبی داشته باشد و هم دچار کم‌خونی نشود.

مشکلات دستگاه گوارش (GI)

وقتی کودکان غذاهای حاوی آهن می‌خورند، بیشتر آهن در قسمت فوقانی روده کوچک جذب می‌شود. وجود هرگونه مشکل در دستگاه گوارش می‌تواند جذب آهن را تغییر دهد و باعث کم‌خونی ناشی از فقر آهن شود.

درمان کم‌ خونی کودکان با تغذیه

برخی از افراد دوست دارند به‌جای استفاده از داروهای شیمایی از مواد مغذی که دارای آهن هستند استفاده کنند. ممکن است شما هم جزو این دسته افراد باشید که درمان خانگی کم خونی در کودکان را انتخاب می‌کنید.

پروتئین‌ها

همان‌طور که اشاره شد، کم‌خونی به دلیل کمبود آهن در بدن اتفاق می‌افتد. پروتئین‌های مختلفی در جذب و استفاده از آهن در بدن نقش دارند. یکی از پروتئین‌های مهم در این زمینه، فریتین (Ferritin) است. فریتین پروتئینی‌ست که با ذخیره آهن در بدن، از کم‌خونی و کمبود آهن جلوگیری می‌کند. برای بررسی کمبود آهن در بدن، سطح فریتین در خون اندازه‌گیری می‌شود.

علاوه‌بر فریتین، پروتئین‌های دیگری هم در کنترل آهن بدن نقش دارند. هموگلوبین وظیفه حمل اکسیژن به اعضا و بافت‌های بدن را دارد. ترانسفرین به‌عنوان یک حامل آهن در بدن عمل می‌کند. هر دوی این پروتئین‌ها نقش مهمی ‌در کنترل آهن و جلوگیری از کم‌خونی دارند.

 

به‌علاوه، مصرف غذاهای غنی از آهن و ویتامین‌های مرتبط مانند غذاهای دریایی، گوشت و مرغ بدون چربی، تخم مرغ، لوبیا، نخود، محصولات سویا، آجیل و دانه‌های بدون نمک هم تاثیر زیادی در درمان و جلوگیری از کم‌خونی در کودکان دارند.

میوه‌ها

میوه‌ها منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد مغذی و فیبر هستند که در افزایش سلامتی بدن نقش بسزایی دارند. در رابطه با کم‌خونی کودکان، میوه‌ها هم نقش مهمی ‌دارند. به عنوان مثال، میوه‌هایی مانند آناناس، پرتقال، لیمو، توت‌فرنگی و طالبی، حاوی ویتامین C زیادی هستند. این ویتامین باعث افزایش جذب آهن از غذا می‌شود.

میوه‌هایی مانند هندوانه، خربزه، توت، خیار و طالبی هم به دلیل داشتن آب زیاد، می‌توانند برای مرطوب نگه داشتن بدن و جلوگیری از کم‌خونی در کودکان مفید باشند. همچنین، میوه‌هایی مانند آناناس، پرتقال، توت‌فرنگی، توت سیاه و زردآلو حاوی فیبر غذایی بالایی هستند که می‌توانند هضم غذا را بهبود دهند و تجربه‌های غذایی کودکان را بهتر کنند.

سبزیجات

 انواع سبزیجات تازه، کنسروشده، منجمد یا خشک تاثیر زیادی در جذب آهن  در بدن کودکان دلبندتان دارند. پیشنهاد ما به شما این است که هر هفته نخود یا لوبیا را به همراه سبزیجات مختلف مانند اسفناج، کلم، کلم بروکلی، هویج، کرفس، شوید، تربچه و جعفری که دارای مقادیری آهن هستند، آماده کنید.

غلات

غلات هم می‌توانند به‌عنوان منبعی از مواد غذایی حاوی آهن در رژیم غذایی کودکان با کم‌خونی باشند. برخی از غلات حاوی آهن عبارتند از نان یا پاستای سبوس‌دار، بلغور جو دوسر، ذرت بوداده، کینوآ یا برنج قهوه‌ای.

لبنیات

در مورد کودکان، توصیه می‌شود که حبوبات را با توجه به سن و شرایطشان به رژیم غذایی‌شان اضافه کنید. شما بهتر است کودک خود را تشویق کنید تا لبنیات بدون چربی یا کم‌چرب مانند شیر، ماست و پنیر مصرف کند.

درمان خانگی کم‌خونی در کودکان

هیچ چیزی بهتر از این نیست که بتوانید با مواد مغذی و سالم کم‌خونی کودکان را درمان کنید. برای این‌کار کودکان خودرا تشویق کنید تا غذاهای حاوی آهن را مصرف کنند. برخی اوقات، تغذیه سالم می‌تواند موثرتر از بهترین شربت آهن برای کودکان کم خون باشد.

• گوشت گاو
• غلات
• اسفناج
• میوه‌های خشک
• توت فرنگی
• پرتقال
• بروکلی
• آجیل و دانه‌ها
• حبوبات
• شنبلیله
• و...

این مواد غذایی تنها بخشی از مواد غذایی حاوی آهن‌اند. در صورتی‌که کودکتان علاوه‌بر شیر مادر، از غذاها هم تغذیه می‌کند، بهتر است توجه ویژه‌ای به غذایش داشته باشید.

قرص آهن برای کودکان

قرص‌های آهن زیادی برای درمان کم‌خونی در بازار داروها وجود دارند. این‌که شما با توجه به شرایط بدنی فرزندتان چه قرص یا شربتی را انتخاب کنید، مهم است. یادتان باشد همیشه تجویز و توصیه پزشک اولویت دارد. حتما باید زیر نظر پزشک اطفال اقدام به مصرف مکمل‌های خونی کنید.

موارد زیر صرفا فقط برای معرفی در این مقاله نوشته شده‌اند و مصرف این داروها کاملا بستگی به نظر پزشک کودکتان دارد. بهترین زمان مصرف قرص آهن برای کودکان را هم پزشک تعیین می‌کند.

 

قطره آهن لیپوزوفر بی اس کی

قطره آهن لیپوزوفر بی اس کی (BSK Liposofer Iron Drop)  یک منبع عالی برای درمان کم‌خونی است. مصرف این قطره برای نوزادان مانعی ندارد و شما می‌توانید برای کم‌خونی و تامین آهن مورد نیاز بدن کودکتان از این قطره استفاده کنید.

اگر کودک‌تان از خوردن دارو و شربت اجتناب می‌کند، نگران نباشید. این دارو با طعم تافی شیر تهیه شده است؛ بنابراین فرزندتان هنگام مصرف این دارو تلخی زیادی احساس نخواهد کرد. از مزایای این قطره می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

• جلوگیری از کم‌خونی
• دارای آهن لیپوزومال که قدرت جذب بالایی دارد
• عدم آسیب به دندان و مانع از سیاه‌شدن دندان‌ها
• بدون هیچ‌گونه عوارض جانبی
• بدون طعم تلخ یا فلزی

قطره فروسیس ویواکیدز

Viva Kids Ferosis Drops برای درمان کم‌خونی و کمبود آهن در کودکان استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید این محصول را برای کودک خود تهیه کنید، بهتر است به رده سنی آن توجه کنید. استفاده از این محصول فقط برای کودکان بالای 6 ماه مناسب است.

این محصول حاوی طعم توت سیاه است. هنگام تولید این دارو از شیرین‌کننده برای مصرف راحت‌تر کودکان استفاده کرده‌اند. این دارو حاوی آهن لیپوزومال است که قدرت جذب بالا برای جذب مواد مغذی بدن دارد. اما ویژگی این شربت فقط این‌ موارد نیست. در ادامه برخی دیگر از مزایای آن را بیان کرده‌ایم.

• تقویت سیستم ایمنی
• تقسیم سلولی
• انتقال اکسیژن در بدن
• تامین آهن مورد نیاز بدن
• جلوگیری از کم‌خونی
• جلوگیری از کمبود آهن
• تامین فولیک اسید
• تامین ویتامین B12
• حفظ عملکرد سیستم عصبی
• تکامل شناخت طبیعی کودک

قطره آیروفیکس فورت دایونیکس فارما

قطره آیروفیکس فورت دایونیکس فارما (Dayonix Pharma Irofix Forte Drop)  بهترین مکمل کم‌خونی برای کودکان بالای 6 ماه است. این دارو با تامین آهن مورد نیاز کودک از کم‌خونی ناشی از فقر آهن هم جلوگیری می‌کند.

سازنده این دارو کشور انگلستان است؛ اما اکنون در کشور ما تحت لیسانس انگلستان تهیه می‌شود. شرکت‌های داروساز ایرانی مانند شرکت داروسازی الحاوی و امیددارو سلامت از جمله این شرکت‌ها هستند. برای استفاده از این دارو حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. به هیچ وجه خودسرانه این دارو را مصرف نکنید.

قطره فروکیدز یوروویتال

قطره (EuRho Vital FerroKids Drop) یک محلول مناسب برای کودکانی‌ست که مشکل کمبود آهن دارند و از کم‌خونی رنج می‌برند. این قطره حاوی ویتامین c است و هیچ گونه عوارض گوارشی ندارد.

کودکان اغلب از خوردن دارو اجتنباب می‌کنند؛ زیرا داروها ممکن است طعم تلخ و غیر تحملی داشته باشند. این دارو حاوی شیرین‌کننده است و کودکان این دارو را با طعم فلزی تجربه نخواهند کرد.

بهترین زمان مصرف قرص و شربت آهن برای کودکان

قرص و شربت آهن نیز مانند هر قرص و داروی دیگر نیازمند دستورات خاصی‌ست. خیلی مهم است که از کودکتان بخواهید داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کند. اگر فکر می‌کنید فرزندتان هنگام مصرف داروی خود مشکل دارد، با پزشک مربوطه حتما در ارتباط باشید.

• سعی کنید قرص‌ها را با معده خالی حدود 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا به او دهید. اما با این‌حال، ممکن است کودک شما برای جلوگیری از درد معده نیاز به مصرف آهن با غذا داشته باشد.
• به کودک خود داروهای ضد اسید ندهید. اجازه ندهید که کودکتان شیر یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند نوشابه را هم‌زمان با قرص آهن یا در عرض 2 ساعت از زمان مصرف آن مصرف کند. این مواد می‌توانند از جذب آهن در بدن جلوگیری کنند.
• ویتامین C باعث جذب آهن در بدن می‌شود. می‌توانید قرص آهن را همراه با یک لیوان آب پرتقال یا مواد غذایی دیگر حاوی ویتامین C به او دهید.
• قرص آهن ممکن است باعث مشکلات معده مانند سوزش سر دل، حالت تهوع، اسهال، یبوست و گرفتگی عضلات شود. مطمئن شوید که کودک شما مایعات زیادی می‌نوشد و هر روز میوه، سبزیجات و فیبر مصرف می‌کند.
• مصرف قرص‌های آهن می‌تواند باعث تغییر رنگ مدفوع کودک شما به رنگ سیاه مایل به سبز یا خاکستری شوند. این واکنش طبیعی‌ست، اما اگر تیرگی مدفوع با خونریزی داخلی همراه است لازم است به پزشک معالج اطلاع دهید. اگر فکر می‌کنید فرزندتان با قرص آهن مشکل دارد با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید.
• اگر کودکتان یک قرص را به موقع نخورد، بیشتر از نیازش به او قرص آهن ندهید. دوز بعدی را در زمان تعیین‌شده به او دهید.

به‌صورت کلی، بهترین زمان مصرف شربت آهن در کودکان همان زمانی‌ست که پزشک تعیین کرده است. بهتر است خارج از این زمان‌ها یا دوز بیشتری به کودکتان ندهید.

میزان مصرف قرص آهن برای کودکان

کودکان با توجه به سن و شرایط فیزیکی بدنشان ممکن است به مقدار کاملا متفاوتی از آهن نیاز داشته باشند. دانستن این مقدار و شرایط مصرف به عنوان والدین یک امر ضروری‌ست. این موضوع به شما کمک می‌کند تا در اعتدال در درمان کم‌خونی فرزندتان سهیم باشید. در جدول زیر مقدار مصرف مورد نیاز برای هر رده سنی را آورده‌ایم.

سن	مقدار مصرف
هفت ماهگی تا یک سالگی	11 میلی‌گرم
یک تا سه سالگی	7 میلی‌گرم
چهار تا هشت سالگی	10 میلی‌گرم
نه تا سیزده سالگی	8 میلی‌گرم
سیزده تا هیجده سالگی (دختران)	15 میلی‌گرم
چهارده تا هیجده سالگی (پسران)	11 میلی‌گرم

 

شربت کم ‌خونی گیاهی

شربت هماتوگل یک شربت‌های گیاهی‌ست که برای درمان کم‌خونی، ایجاد انرژی، حفظ سلامتی و مکمل مورد نیاز برای رشد مصرف می‌شود. این دارو از میوه گل سرخ، گل پنیرک، گل بابونه، میوه رازیانه و برگ اسفناج تهیه شده است.

این شربت مناسب کودکان 4 تا 11 ساله با میزان مصرف 10 میلی‌لیتر در روز و یک‌بار است. از این شربت بزرگسالانان هم می‌توانند استفاده کنند. طریقه مصرف آن 10 میلی‌لیتر در روز است که مصرف آن 2 بار در روز پیشنهاد می‌شود. اگر به دنبال شربت اهن برای کودکان 5 ساله هستید، این گزینه می‌تواند مناسب باشد.

سخن پایانی

کم‌خونی یکی از مشکلات شایع در کودکان و حتی بزرگسالان است که می‌تواند باعث کاهش کیفیت زندگی شود. این عارضه تأثیر منفی بر رشد و توسعه جسمی ‌و عقلی کودک دارد. معمولا به دلیل نداشتن مقدار کافی آهن در بدن و کمبود مواد مغذی دیگر ایجاد می‌شود.

بنابراین، تأمین مواد مغذی مورد نیاز برای جلوگیری از کم‌خونی در کودکان بسیار حائز اهمیت است. برای این منظور، تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌هایی مانند قطره کم‌خونی، می‌تواند بهبودی چشمگیری در کم‌خونی کودکان داشته باشد. از آن‌جایی که کم‌خونی در کودکان می‌تواند با تأثیرات جدی بر سلامتی‌شان همراه باشد، پیگیری و درمان به موقع آن بسیار مهم است.

در این میان، می‌توانید بهترین شربت آهن برای کودکان را از داروتامین تهیه کنید. ما در داروتامین کنارتان هستیم تا بتوانید بر مشکلات جسمی فرزندنتان غلبه کنید. اگر سوالی در این‌باره داشتید می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید.