واکسن پرونار ۱۳

میکروبها شامل باکتری‌ها و ویروس‌ها عامل اصلی بسیاری از عفونت‌ها در بدن میباشند و متخصصان طب و پزشکی از دیرباز به دنبال پیداکردن روش‌های نوین برای پیشگیری و درمان بیماری عفونی می‌باشند. اگرچه خیلی از افراد با کمک داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی کودکان و بزرگسالان به دنبال تقویت سیستم ایمنی خود و پیشگیری از انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها میباشند، باز هم نیاز به داروهای جدید مانند آنتی بیوتیک‌ها و واکسن‌ها ضروری به نظر میرسد. یکی از جدیدترین واکسن‌ها که امروزه به طور فزاینده‌ای تجویز و استفاده از اثرات مفید آن مورد توجه قرار گرفته است، واکسن پرونار میباشد. در این مقاله قصد داریم تا در مورد واکسن ۱۳ Prevenar و کاربردهای آن و نحوه تجویز و تزریق آن و انواع آن و سایر مطالب مرتبط با این واکسن بحث و بررسی نماییم

واکسن پرونار۱۳ چیست؟

واکسن پرونار (Prevenar13)، مصحول شرکت داروسازی فایزر، یکی از مهم‌ترین واکسن‌های مورد استفاده برای جلوگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری استرپتوکوک پنومونیه (Streptococcus pneumoniae) است. این باکتری‌ها می‌توانند باعث بیماری‌های جدی و گاهی مرگبار مانند ذات‌الریه، مننژیت و سپتی سمی شوند. واکسن Prevenar به طور ویژه برای کودکان و افراد مسن که بیشترین خطر ابتلا به این بیماری‌ها را دارند، طراحی شده است، هرچند که بعد از همه گیری کرونا اهمیت استفاده از آن در تمام گروه‌های سنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. واکسن‌های پنوموکوک مانند واکسن پرونار نقش حیاتی در کاهش بار جهانی این بیماری‌ها دارند و خوشبختانه اثربخشی بالایی را در مظالعات بالینی نشان داده‌اند

باکتری استرپتوکوک پنومونیه

استرپتوکوک پنومونیه یک باکتری شایع است که در بسیاری از موارد به عنوان یک فلور طبیعی در بینی و گلو زندگی می‌کند. با این حال، تحت شرایط خاص مانند ضعف سیستم ایمنی، این باکتری می‌تواند از کنترل خارج شده و باعث عفونت‌های شدید در ریه‌ها (ذات‌الریه)، خون (سپتی‌سمی) و مغز (مننژیت) شود. این عفونت‌ها می‌توانند در گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای، عواقب مرگباری داشته باشند.

موارد مصرف واکسن پرونار

1. 1. کودکان از ۶ هفتگی تا ۱۷ سالگی: برای کمک به محافظت علیه بیماریهایی مانند: مننژیت (التهاب اطراف مغز)، سپسیس یا باکتریمی (حضور باکتری‌ها در جریان خون)، پنومونی (عفونت ریه) و عفونتهای گوش
2. 2. بزرگسالان بالاتر از ۱۸ سال: برای کمک به محافظت علیه بیماریهایی مانند: پنومونی، باکتریمی (حضور باکتری‌ها در جریان خون) و مننژیت (التهاب اطراف مغز)

ساختار واکسن پرونار

واکسن پرونار Prevenar به عنوان واکسن کونژوگه شناخته می‌شود، که این به معنای پیوند یک جزء از کپسول پلی‌ساکاریدی باکتری به یک پروتئین حامل است. این واکسن باعث تحریک بهتر سیستم ایمنی و ایجاد حافظه طولانی‌مدت در برابر باکتری‌های پنوموکوک می‌شود. مهم‌ترین مزیت واکسن Prevenar این است که از کودکانی که به طور طبیعی توانایی پاسخ ایمنی کامل به این نوع باکتری‌ها را ندارند، به طور موثری محافظت می‌کند.

انواع و اشکال دارویی واکسن پرونار

واکسن Prevenar به طور معمول در قالب تزریقی و آمپول آماده تزریق و در دوزهای مشخصی تولید و عرضه می‌شود. این واکسن در دو فرم زیر موجود است:

1. 1. سوسپانسیون تزریقی

این شکل از واکسن Prevenar به صورت سوسپانسیون مایع عرضه می‌شود و برای تزریق عضلانی استفاده می‌شود.

دوز استاندارد: هر ویال یا سرنگ از این واکسن حاوی ۰.۵ میلی‌لیتر سوسپانسیون است که حاوی مقادیر لازم از آنتی‌ژن‌های پنوموکوکی کونژوگه برای ایجاد ایمنی در برابر ۱۳ سویه پنوموکوک است.

روش تزریق: واکسن معمولاً به صورت تزریق داخل عضلانی (IM) انجام می‌شود، معمولاً در عضله ران در نوزادان و کودکان کم سن یا در عضله دلتوئید بازو در کودکان بزرگتر و بزرگسالان.

2. 2. سوسپانسیون در سرنگ‌های آماده مصرف

نسخه جدیدتر و رایج‌تر واکسن، یعنی Prevenar ۱۳، در سرنگ‌های آماده مصرف در دسترس است. این نسخه نیز به صورت تزریقی عرضه می‌شود و تفاوت اصلی آن با نسخه قبلی در پوشش گسترده‌تر سویه‌های پنوموکوکی است.

محتویات بسته و سایر اطلاعات

محتویات واکسن پرونار ۱۳:

مواد موثره: ۲.۲ میکروگرم از پلی ساکارید سروتایپ‌های ۱.۳، ۴.۵، ۶A، ۷F، ۹V، ۱۴.۱۸C، ۱۹A، ۱۹F، ۲۳.۴. ۴ میکروگرم از پلی ساکارید سروتایپ ۶B

سایر محتویات: کلرید سدیم، سوکسینات، پلی سوربات ۸۰ و آب جهت تزریق می‌باشد. ظاهر پرونار ۱۳ و محتوی بسته واکسن به صورت سوسپانسیون سفید آماده تزریق است. به صورت تک دوز با سرنگ آماده تزریق (0.5ml) می‌باشد

دوز: هر سرنگ آماده مصرف حاوی ۰.۵ میلی‌لیتر واکسن است.

شرایط نگهداری:

واکسن Prevenar13 باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد (دمای یخچال) نگهداری شود و نباید منجمد شود. در صورت انجماد، واکسن غیرقابل استفاده خواهد بود.

روش مصرف واکسن پرونار

برای مصرف صحیح دارو به این نکات توجه کنید:

پزشک یا پرستار دوز پیشنهادی واکسن نیم میلی لیتری را به بازوی شما یا بازو و یا عضله ران تزریق خواهد کرد.

اطفال ۶ هفته تا ۶ ماهه:

معمولا کودک باید یک دوره ابتدایی شامل سه تزریق را به همراه یک دوز یادآور دریافت کند.

اولین تزریق ممکن است از سن شش هفتگی باشد.

فاصله بین هر تزریق حداقل دو ماه باید باشد.

دوز چهارم (یادآور) بین ۱۱ الی ۱۵ ماهگی داده می‌شود.

اطفال نارس:

کودک یک دوره ابتدایی شامل سه تزریق را دریافت خواهد کرد. اولین تزریق در اوایل ۶ هفتگی و فواصل بین دوز‌ها حداقل دو ماهه خواهد بود. بین ۱۱ الی ۱۵ ماهگی، کودک دوز چهارم (یادآور) را دریافت خواهد کرد.

اطفال، کودکان و نوجوانان واکسینه نشده بالاتر از ۷ ماه:

اطفال ۷ تا ۱۱ ماهه باید دو دوز از واکسن را دریافت کنند. بین هر تزریق حداقل دو ماه فاصله باید وجود داشته باشد. دوز سوم در سال دوم زندگی تزریق خواهد شد.

کودکان ۱۲ تا ۲۳ ماهه باید دو دوز از واکسن را دریافت کنند. بین هر تزریق حداقل دو ماه باید فاصله وجود داشته باشد.

کودکان ۲ تا ۱۷ساله باید یک دوز از واکسن را دریافت کنند.

اطفال، کودکان و نوجوانانی که قبلا با پرونار واکسینه شده اند:

اطفال و کودکانی که قبلا پرونار را دریافت کرده‌اند ممکن است برای تکمیل دوره تزریق، پرونار را دریافت کنند.

برای کودکان ۱ تا ۵ سال که قبلا با پرونار واکسینه شده اند، پزشک تعداد دوزهای مورد نیاز پرونار ۱۳ را توصیه خواهند کرد.

کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۷ سال باید یک دوز را دریافت کنند.

نکته: اگر زمان تزریق را فراموش کردید، با پزشک مشورت کنید.

بزرگسالان:

بزرگسالان باید یک دوز از واکسن را دریافت کنند.

بیماران خاص:

افرادی با خطر بالای عفونتهای پنوموکوکی (مثل مبتلایان به HIV یا بیماری سلول داسی شکل) از جمله افرادی که قبلا با واکسن پلی ساکاریدی ۲۳ ظرفیتی واکسینه شده اند، باید حداقل یک دوز از پرونار ۱۳ را دریافت کنند.

افرادی که پیوند سلول‌های بنیادی خونساز داشته‌اند باید سه دوز دریافت کنند که اولین دوز ۳ تا ۶ ماه بعد ازپیوند با فاصله حداقل دو ماه بین دوزها خواهد بود. دوز چهارم (یادآور) ۶ ماه بعد از تزریق سوم توصیه شده است.

اهمیت واکسیناسیون با پرونار

واکسیناسیون با پرونار به طور گسترده‌ای در برنامه‌های واکسیناسیون کودکان در سراسر جهان استفاده می‌شود. این واکسن از نوزادان و کودکان در برابر عفونت‌های شدید پنوموکوکی محافظت می‌کند. علاوه بر این، واکسن پرونار برای سالمندان بالای ۶۵ سال و افراد با شرایط سلامتی خاص مانند نقص ایمنی، دیابت و بیماری‌های مزمن نیز توصیه می‌شود. واکسیناسیون عمومی باعث کاهش نرخ بستری شدن و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های پنوموکوکی شده است. خوشبختانه در چند سال اخیر در ایران نیز واکسن پرونار مورد توجه و استقبال پزشکان اطفال و متخصصین ریه قرار گرفته است و اهمیت استفاده از آن بیشتر از گذشته مورد توجه میباشد

نحوه عملکرد واکسن پرونار

پس از تزریق واکسن پرونار Prevenar، سیستم ایمنی بدن به تولید آنتی‌بادی علیه سویه‌های مشخص شده از پنوموکوک می‌پردازد. این آنتی‌بادی‌ها در صورت ورود مجدد باکتری به بدن، به سرعت آن را تشخیص داده و نابود می‌کنند. پرونار از ایجاد بیماری‌های عفونی پنوموکوکی جلوگیری می‌کند و از عفونت‌های شدید و مرگبار در بدن محافظت می‌کند. عملکرد واکسن به گونه‌ای است که حتی اگر عفونتی رخ دهد، شدت آن به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. اثربخشی واکسن پرونار به خصوص برای عفونت‌های تنفسی و ریوی معنا دار میباشد و ایمنی بدن را نسبت به این میکروب‌ها افزایش میدهد

میزان اثربخشی واکسن پرونار

مطالعات نشان داده‌اند که واکسن Prevenar بسیار موثر است. به عنوان مثال، واکسن پرونار ۱۳ توانسته است نرخ ابتلا به بیماری‌های ناشی از پنوموکوک را در کودکان به میزان ۹۰ درصد کاهش دهد. همچنین در افراد مسن و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، این واکسن توانسته است خطر مرگ و عوارض جدی ناشی از بیماری‌های پنوموکوکی را کاهش دهد. علاوه بر این، واکسن پرونار به کاهش مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها نیز کمک می‌کند.

عوارض جانبی واکسن پرونار

واکسن پرونار معمولاً به خوبی تحمل می‌شود اما مانند هر واکسن دیگری، واکسن Prevenar نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. عوارض خفیفی مانند قرمزی، درد در محل تزریق، تب خفیف، بی‌قراری و خستگی پس از تزریق مشاهده می‌شود. این علائم معمولاً ظرف چند روز بهبود می‌یابند. عوارض جانبی جدی‌تر مانند واکنش‌های آلرژیک نادر هستند و معمولاً در افرادی که سابقه حساسیت به اجزای واکسن دارند رخ می‌دهد.

عوارض جانبی واکسن پرونار را به طور کلی می‌توان به دو دسته عوارض شایع و عوارض نادر تقسیم کرد:

عوارض جانبی شایع

این عوارض معمولاً خفیف هستند و طی چند روز بهبود می‌یابند:

درد و قرمزی در محل تزریق: پس از تزریق واکسن، ممکن است محل تزریق دردناک شود یا قرمز شود. این واکنش یکی از رایج‌ترین عوارض واکسن است.

تورم در محل تزریق: تورم یا حساسیت در محل تزریق ممکن است رخ دهد.

تب خفیف: برخی از افراد، به ویژه کودکان، ممکن است پس از تزریق واکسن دچار تب خفیف شوند.

بی‌قراری و تحریک‌پذیری: کودکان ممکن است پس از دریافت واکسن احساس ناراحتی کرده و بی‌قرار شوند.

خستگی: ممکن است افراد پس از تزریق واکسن احساس خستگی کنند.

بی‌اشتهایی: در برخی موارد، کودکان ممکن است پس از واکسیناسیون دچار کاهش اشت‌ها شوند.

خواب‌آلودگی یا مشکلات خواب: در کودکان ممکن است پس از تزریق واکسن خواب‌آلودگی یا مشکلات خواب مشاهده شود.

عوارض جانبی نادر

در موارد نادری، عوارض جانبی جدی‌تری ممکن است رخ دهد. این موارد نادر هستند و معمولاً نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند:

واکنش‌های آلرژیک (آنافیلاکسی): این واکنش‌ها بسیار نادر هستند و ممکن است به صورت خارش، کهیر، تورم صورت یا گلو، یا مشکلات تنفسی ظاهر شوند. واکنش‌های آنافیلاکتیک نیاز به درمان فوری دارند.

تب بالا: در برخی موارد نادر، ممکن است تب بالا رخ دهد که نیاز به مراقبت داشته باشد.

تشنج ناشی از تب: در موارد بسیار نادر، ممکن است کودکان به دلیل تب بالا دچار تشنج شوند 

کاهش شدید فشار خون: واکنش‌های شدید آلرژیک می‌تواند باعث کاهش شدید فشار خون شود که نیاز به درمان سریع دارد.

احتیاط‌های لازم واکسن پرونار

در صورت داشتن سابقه واکنش آلرژیک به دوزهای قبلی واکسن یا اجزای واکسن، بهتر است از دریافت آن خودداری شود یا با پزشک مشورت شود. همچنین، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند یا تحت درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی قرار دارند، ممکن است نیاز به ارزیابی دقیق‌تری قبل از دریافت واکسن داشته باشند.

پرهیز از غذا خوردن پیش از تزریق:

بهتر است کودک چند ساعت پیش از تزریق واکسن، از خوردن غذا خودداری کند؛ به‌خصوص وعده آخر غذایی باید دو تا سه ساعت پیش از مراجعه به کلینیک مصرف شود.

تداخل‌های دارویی واکسن پرونار

واکسن Prevenar13 معمولاً به خوبی تحمل می‌شود و تداخلات دارویی جدی با داروهای دیگر ندارد، اما چند نکته مهم وجود دارد که باید در هنگام تجویز و استفاده از این واکسن مد نظر قرار گیرد.

1. 1. تداخل با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی

داروهایی که باعث سرکوب سیستم ایمنی می‌شوند، مانند داروهای زیر، ممکن است اثرگذاری و ایمنی بخشی واکسن Prevenar را کاهش دهند:

کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون)

داروهای شیمی‌درمانی (مورد استفاده در درمان سرطان)

داروهای مورد استفاده در پیوند اعضا (مانند سیکلوسپورین)

داروهای بیولوژیک (مانند اینفلیکسیماب یا اتانرسپت)

این داروها می‌توانند باعث کاهش توانایی سیستم ایمنی بدن در تولید پاسخ ایمنی مناسب به واکسن شوند، که ممکن است باعث کاهش اثربخشی واکسن شود. در چنین مواردی، واکسیناسیون ممکن است به تأخیر بیفتد یا نیاز به دوزهای اضافی واکسن باشد.

2. 2. هم‌زمانی با دیگر واکسن‌ها

واکسن Prevenar معمولاً می‌تواند همراه با واکسن‌های دیگر تزریق شود، اما در برخی موارد ممکن است تداخلات خفیفی مشاهده شود. برای مثال:

ممکن است تب یا واکنش‌های محل تزریق با تزریق هم‌زمان Prevenar و دیگر واکسن‌ها مانند واکسن‌های دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه (DTP) افزایش یابد.

با این حال، واکسیناسیون هم‌زمان عموماً بی‌خطر است و به طور گسترده در برنامه‌های واکسیناسیون کودکان استفاده می‌شود.

3. 3. تداخل با آنتی‌بیوتیک‌ها

هیچ تداخل شناخته شده‌ای بین واکسن پرونار و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها وجود ندارد. افراد می‌توانند در صورتی که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک هستند، این واکسن را دریافت کنند.

4. 4. تداخل با داروهای ضدویروسی

هیچ تداخل خاصی بین واکسن پرونار و داروهای ضدویروسی گزارش نشده است، اما به طور کلی افرادی که تحت درمان‌های قوی ضدویروسی قرار دارند، باید با پزشک خود درباره زمان‌بندی مناسب واکسیناسیون مشورت کنند.

5. 5. تداخل با داروهای ضدانعقاد خون

اگر فردی از داروهای ضدانعقاد خون (مانند وارفارین) استفاده می‌کند، باید با احتیاط از واکسن‌های تزریقی مانند پرونار استفاده کند، چرا که احتمال خونریزی یا کبودی در محل تزریق وجود دارد. در این شرایط، باید قبل از تزریق با پزشک مشورت شود.

6. 6. تداخل با داروهای ضدسرطان

در افرادی که تحت درمان با داروهای ضدسرطان هستند، مانند شیمی‌درمانی، واکنش ایمنی به واکسن ممکن است ضعیف‌تر باشد. معمولاً توصیه می‌شود واکسیناسیون پیش از آغاز درمان‌های ضدسرطان انجام شود یا در زمان‌بندی مشخص پس از پایان درمان صورت گیرد.

واکسن پرونار به طور کلی تداخلات دارویی خطرناک و شدیدی ندارد، اما در افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، ضدانعقادها یا تحت شیمی‌درمانی هستند، ممکن است اثربخشی واکسن کاهش یابد یا نیاز به احتیاط بیشتر باشد. برای اطمینان از مناسب بودن واکسیناسیون، افراد باید همیشه با پزشک خود درباره داروهایی که مصرف می‌کنند مشورت کنند تا بهترین زمان و شرایط برای دریافت واکسن تعیین شود.

تزریق واکسن پرونار و واکسن آنفولانزا تداخل دارند؟

واکسن Prevenar و واکسن آنفولانزا معمولاً می‌توانند به طور هم‌زمان تجویز شوند و تداخل دارویی خطرناکی بین این دو واکسن گزارش نشده است. با این حال، چند نکته مهم وجود دارد که هنگام تزریق هم‌زمان این دو واکسن باید در نظر گرفته شود:

1. 1. تزریق در مکان‌های مختلف

هنگام تزریق واکسن پرونار و واکسن آنفولانزا به طور هم‌زمان، توصیه می‌شود که هر واکسن در مکان جداگانه‌ای از بدن (مانند بازوها یا ران‌ها) تزریق شود. این کار به کاهش احتمال بروز واکنش‌های موضعی مانند تورم یا قرمزی شدید در محل تزریق کمک می‌کند.

2. 2. افزایش عوارض جانبی خفیف

تزریق هم‌زمان این دو واکسن ممکن است احتمال بروز برخی عوارض جانبی خفیف مانند:

تب خفیف

درد و قرمزی در محل تزریق

خستگی و بی‌قراری را افزایش دهد. این عوارض معمولاً خفیف و گذرا هستند و ظرف چند روز بهبود می‌یابند.

3. 3. افزایش پاسخ ایمنی

مطالعات نشان داده‌اند که تزریق هم‌زمان واکسن Prevenar و واکسن آنفولانزا تأثیر منفی بر پاسخ ایمنی بدن به هیچ‌کدام از واکسن‌ها ندارد. بنابراین، بدن به طور موثر در برابر هر دو عامل بیماری‌زا، یعنی پنوموکوک و ویروس آنفولانزا، ایمنی ایجاد می‌کند.

4. 4. مزایای واکسیناسیون هم‌زمان

واکسیناسیون هم‌زمان با پرونار و واکسن آنفولانزا در افرادی که در معرض خطر عفونت‌های جدی مانند افراد مسن، کودکان خردسال، و افراد با ضعف سیستم ایمنی هستند، مفید است. هر دو واکسن می‌توانند از بروز بیماری‌های تنفسی شدید مانند ذات‌الریه، که ممکن است توسط پنوموکوک یا ویروس آنفولانزا ایجاد شوند، جلوگیری کنند.

بنابراین واکسن Prevenar و واکسن آنفولانزا می‌توانند به طور هم‌زمان تجویز شوند و تداخل دارویی مهمی ندارند. عوارض جانبی خفیف ممکن است با تزریق هم‌زمان کمی افزایش یابد، اما این موارد معمولاً گذرا هستند و هیچ تاثیری بر اثربخشی هر کدام از واکسن‌ها ندارد. در صورت نیاز به تزریق هم‌زمان، بهترین راهکار این است که واکسن‌ها در مکان‌های جداگانه‌ای از بدن تزریق شوند و هرگونه علائم غیرعادی به پزشک گزارش شود.

تزریق واکسن پرونار در دوران بارداری و شیردهی

تزریق واکسن پرونار در دوران بارداری و شیردهی موضوعی است که باید با دقت و تحت نظر پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد. اطلاعات مربوط به استفاده از این واکسن در این دوره‌ها به شرح زیر است:

1. 1. تزریق واکسن پرونار در دوران بارداری

اطلاعات موجود درباره ایمنی تزریق واکسن Prevenar در دوران بارداری محدود است. با این حال، برخی نکات کلیدی عبارت‌اند از:

ایمنی در بارداری: تاکنون مطالعات کافی برای تعیین کامل ایمنی واکسن Prevenar در دوران بارداری انجام نشده است. به همین دلیل، تزریق این واکسن در دوران بارداری تنها در صورت ضرورت پزشکی و پس از مشاوره با پزشک انجام می‌شود.

خطرات احتمالی: هیچ شواهدی مبنی بر اینکه واکسن Prevenar باعث آسیب به جنین می‌شود، وجود ندارد، اما به دلیل کمبود اطلاعات، این واکسن به طور معمول در دوران بارداری توصیه نمی‌شود مگر اینکه مزایای آن از خطرات احتمالی بیشتر باشد. اگر مادر باردار در معرض خطر بالای عفونت پنوموکوکی قرار داشته باشد (مانند نقص سیستم ایمنی یا بیماری مزمن)، پزشک ممکن است تزریق واکسن را توصیه کند.

پیشگیری از بیماری‌های پنوموکوکی: از آنجایی که عفونت‌های پنوموکوکی می‌توانند باعث عوارض جدی در زنان باردار شوند، در برخی موارد ممکن است تزریق واکسن ضروری باشد. اگر تزریق واکسن در دوران بارداری اجتناب‌ناپذیر باشد، معمولاً در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری انجام می‌شود، زیرا در این دوره خطرات برای جنین کمتر است.

2. 2. تزریق واکسن پرونار در دوران شیردهی

تزریق واکسن Prevenar در دوران شیردهی به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود و خطر خاصی برای نوزاد شیرده ندارد.

ایمنی برای نوزاد: واکسن پرونار به شیر مادر منتقل نمی‌شود و بر تغذیه نوزاد تأثیر نمی‌گذارد. بنابراین، مادران شیرده می‌توانند بدون نگرانی از تاثیرات منفی بر نوزاد، واکسن را دریافت کنند.

مزایای واکسیناسیون در دوران شیردهی: در صورتی که مادر شیرده در معرض خطر عفونت پنوموکوکی قرار داشته باشد یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، واکسیناسیون با Prevenar می‌تواند به او کمک کند تا از عفونت‌های جدی جلوگیری کند و از سلامتی خود و نوزاد محافظت کند.

باید توجه داشت که به طور کلی در دوران بارداری و شیردهی، تصمیم‌گیری درباره تزریق هر واکسنی باید با مشورت پزشک انجام شود. پزشک می‌تواند بر اساس وضعیت سلامتی مادر، خطرات و مزایای واکسن را ارزیابی کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ کند.

شرایط نگهداری واکسن پرونار

برای نگهداری مناسب واکسن Prevenar13 و حفظ اثربخشی آن، رعایت شرایط خاصی ضروری است. واکسن‌ها به دما و شرایط محیطی حساس هستند و باید به درستی ذخیره شوند تا از تخریب مواد مؤثره آن‌ها جلوگیری شود.

شرایط نگهداری واکسن Prevenar13:

دمای مناسب نگهداری:

واکسن پرونار۱۳ باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد (دمای یخچال) نگهداری شود.

نگهداری واکسن در دمای اتاق یا دمای بالاتر از محدوده ذکر شده باعث تخریب آن میشود

اجتناب از انجماد:

واکسن نباید منجمد شود. انجماد می‌تواند ساختار و اثربخشی واکسن را تخریب کند.

در صورت یخ‌زدگی واکسن، استفاده از آن ممنوع است و باید دور ریخته شود.

نکته: بهتر است واکسن پرونار۱۳ در قسمت‌های میانی یخچال نگهداری شود، زیرا دما در بخش‌های جلویی و پشتی یخچال ممکن است متغیر باشد.

واکسن‌ها نباید در درب یخچال نگهداری شوند، زیرا در این قسمت نوسانات دمایی بیشتری وجود دارد.

نور:

واکسن Prevenar باید در محیطی به دور از نور مستقیم خورشید و منابع نور قوی نگهداری شود. نور می‌تواند به تدریج باعث تخریب واکسن شود.

حمل و نقل واکسن:

در حین حمل و نقل، باید واکسن‌ها در یخچال‌های قابل حمل یا جعبه‌های مخصوص حمل واکسن که دمای مناسب را حفظ می‌کنند، قرار گیرند تا زنجیره سرد حمل و نقل آن رعایت شود

در زمان جابه‌جایی باید دقت شود که دما همچنان در محدوده ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد باقی بماند و از یخ‌زدگی جلوگیری شود.

تاریخ انقضا:

تاریخ انقضای واکسن باید قبل از استفاده بررسی شود. استفاده از واکسن پس از تاریخ انقضا ممکن است بی‌اثر یا خطرناک باشد.

واکسن‌های تاریخ‌گذشته باید به شیوه مناسب دفع شوند و نباید استفاده شوند.

خرید واکسن پرونار

پیدا کردن و خرید واکسن Prevenar13 در ایران ممکن است بسته به وضعیت عرضه واکسن‌ها و سیاست‌های واردات دارویی متفاوت باشد. برای تهیه این واکسن در ایران، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

1. 1. داروخانه‌ها

واکسن Prevenar13 معمولاً در داروخانه‌های منتخب مانند داروخانه شبانه روزی دکتر گیتی نورد که واکسن‌های مختلف را عرضه می‌کنند، موجود است. با مراجعه به داروخانه‌های منتخب یا داروخانه‌های ویژه که واکسن‌های وارداتی را عرضه می‌کنند، می‌توانید این واکسن را تهیه کنید.

توصیه می‌شود که قبل از مراجعه، با داروخانه تماس گرفته و از موجود بودن واکسن مطمئن شوید یا با شماره مرکز اطلاعات دارویی یا ۱۹۰ تماس گرفته یا به سایت و اپلیکیشن تی تک مراجعه نمایید تا از این موضوع که کدام داروخانه منتخب نزدیک محل سکونت شما به توزیع واکسن پرونار مشغول است، مطمئن گردید

2. 2. مراکز بهداشت دولتی

در برخی موارد، واکسن Prevenar ممکن است در مراکز بهداشت دولتی در دسترس باشد. اگرچه این واکسن به طور معمول جزو واکسن‌های رایگان در برنامه واکسیناسیون ملی ایران نیست، اما در برخی از مناطق، مراکز بهداشتی ممکن است این واکسن را با هزینه‌ای کمتر از داروخانه‌ها ارائه دهند.

مراکز بهداشت معمولاً این واکسن را برای گروه‌های خاصی مانند کودکان زیر ۵ سال یا افرادی که دارای ریسک بالای عفونت هستند، توصیه می‌کنند.

3. 3. بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی

برخی از بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خصوصی که خدمات واکسیناسیون را ارائه می‌دهند، ممکن است واکسن Prevenar را داشته باشند. در این کلینیک‌ها معمولاً خدمات مشاوره واکسیناسیون نیز ارائه می‌شود و می‌توانید از پزشکان متخصص در این زمینه مشورت بگیرید.

4. 4. واردکنندگان و شرکت‌های پخش دارویی

واکسن Prevenar13 یک واکسن وارداتی است که توسط شرکت بهستان دارو وارد ایران می‌شود. می‌توانید از طریق تماس با این شرکت یا شرکت‌های پخش دارویی مطلع شوید که واکسن در چه مناطقی و در چه مراکزی موجود است. توجه داشته باشید عرضه این واکسن‌ها از شرکت‌های پخش و واردکننده به افراد عادی ممنوع است و باید تحت ضوابط وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به داروخانه‌های منتخب انجام شود

5. 5. مشاوره با پزشک

در صورت نیاز به واکسیناسیون با Prevenar، ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند به شما مراکز یا داروخانه‌های معتبری را معرفی کند که واکسن پرونار را ارائه می‌دهند. همچنین، پزشک می‌تواند تعیین کند که آیا شما یا فرزندتان به این واکسن نیاز دارید یا خیر.

6. 6. قیمت واکسن پرونار

قیمت واکسن Prevenar ممکن است در داروخانه‌ها و مراکز خصوصی متفاوت باشد و بسته به سیاست‌های قیمت‌گذاری و واردات دارو، ممکن است قیمت این واکسن تغییر کند. بهتر است قبل از خرید از داروخانه‌ها یا مراکز بهداشتی، از قیمت دقیق آن مطلع شوید. همچنین باید درنظر داشت که به غیر از مصارف درمانی و در صورت بستری بودن، این دارو تحت پوشش بیمه نمیباشد

مقاومت آنتی‌بیوتیکی و واکسن پرونار

یکی از مسائل مهم مرتبط با عفونت‌های پنوموکوکی، مقاومت آنتی‌بیوتیکی است. استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها باعث شده است که بسیاری از سویه‌های باکتری پنوموکوک نسبت به داروها مقاوم شوند. این امر درمان عفونت‌های پنوموکوکی را دشوارتر کرده است. واکسیناسیون با واکسن پرونار باعث کاهش نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها شده و به کنترل مقاومت آنتی‌بیوتیکی کمک کرده است.

سیاست‌های جهانی واکسیناسیون در مورد واکسن پرونار

سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) واکسن پرونار را به عنوان بخشی از برنامه‌های واکسیناسیون کودکان توصیه کرده است. در بسیاری از کشورها، این واکسن به عنوان بخشی از برنامه‌های واکسیناسیون اجباری کودکان قرار گرفته است. با این حال، هنوز چالش‌هایی در دسترسی به این واکسن در کشورهای کم‌درآمد مانند ایران وجود دارد. تأمین مالی و دسترسی به واکسن برای کشورهای در حال توسعه یکی از اولویت‌های سازمان‌های بهداشتی بین‌المللی است.

تحقیقات و پیشرفت‌های آتی

تحقیقات برای بهبود واکسن‌های پنوموکوکی و توسعه نسخه‌های جدیدتر همچنان ادامه دارد. دانشمندان در حال کار بر روی واکسن‌هایی هستند که طیف وسیع‌تری از سویه‌های پنوموکوک را شامل شود. علاوه بر این، تلاش‌هایی برای کاهش تعداد دوزهای مورد نیاز و افزایش طول مدت محافظت توسط واکسن نیز در حال انجام است. تحقیقات همچنین بر روی بهبود واکنش سیستم ایمنی در گروه‌های خاص از جمله افراد مسن و افراد با سیستم ایمنی ضعیف متمرکز است.

واکسن Prevenar در دوران همه‌گیری COVID-19

در دوران همه‌گیری COVID-19 و بعد از آن، اهمیت واکسن‌های پنوموکوک مانند پروانار افزایش یافته است. عفونت‌های پنوموکوکی می‌توانند در افرادی که به COVID-19 مبتلا هستند، عوارض جدی‌تری ایجاد کنند. بنابراین، واکسیناسیون با پرونار می‌تواند از بروز عفونت‌های ثانویه و تشدید بیماری جلوگیری کند. بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که واکسیناسیون علیه پنوموکوک به عنوان بخشی از استراتژی‌های مقابله با بیماری کرونا در نظر گرفته شود.

تفاوت واکسن Prevenar13 و Pneumovax23

واکس‌های پنوموکوکی Prevenar ۱۳ و Pneumovax ۲۳ هر دو برای پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه (پنوموکوک) طراحی شده‌اند، اما در نوع واکسن، ترکیب آنتی‌ژن‌ها و گروه سنی هدف، تفاوت‌هایی دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت‌ها می‌پردازیم:

1. 1. ترکیب آنتی‌ژن‌ها

پرونار ۱۳:

این واکسن شامل ۱۳ سرکوبگر (سویه) از باکتری پنوموکوک است. این سویه‌ها شامل انواع شایع و پرخطر پنوموکوک هستند که می‌توانند باعث عفونت‌های شدید تنفسی، عفونت‌های گوش و مننژیت شوند.

پنومووکس ۲۳:

این واکسن شامل ۲۳ سرکوبگر از باکتری پنوموکوک است. این واکسن همچنین به پیشگیری از عفونت‌های ناشی از سویه‌های مختلف پنوموکوک کمک می‌کند، اما شامل ۱۰ سویه بیشتر نسبت به Prevenar ۱۳ است.

2. 2. نوع واکسن

Prevenar ۱۳:

واکسن کنژوگه است، به این معنی که آنتی‌ژن‌های آن به یک پروتئین حامل متصل شده‌اند. این نوع واکسن باعث تحریک پاسخ ایمنی قوی‌تری می‌شود، به ویژه در کودکان کوچک و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

Pneumovax ۲۳:

واکسن پلی‌ساکارید است که به طور مستقیم آنتی‌ژن‌ها را به سیستم ایمنی معرفی می‌کند. این واکسن معمولاً پاسخ ایمنی کمتری در کودکان زیر ۲ سال ایجاد می‌کند و به همین دلیل، در این گروه سنی توصیه نمی‌شود.

3. 3. گروه سنی هدف

Prevenar ۱۳:

این واکسن به طور معمول برای کودکان زیر ۵ سال و بزرگسالان با خطر بالای عفونت (مانند افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن یا نقص ایمنی) توصیه می‌شود.

Pneumovax ۲۳:

این واکسن بیشتر برای بزرگسالان و افرادی که ۶۵ سال یا بیشتر دارند و همچنین افرادی با خطر بالا (افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن) توصیه می‌شود.

4. 4. دوره‌های واکسیناسیون

Prevenar ۱۳:

معمولاً در چند دوز برای کودکان (در سنین ۲.۴، ۶ و ۱۲ تا ۱۵ ماهگی) تجویز می‌شود.

Pneumovax ۲۳:

این واکسن معمولاً یک دوز واحد برای بزرگسالان تجویز می‌شود و در برخی موارد ممکن است دوز دوم نیز بعد از ۵ سال از دوز اول داده شود.

5. 5. عوارض جانبی

هر دو واکسن عوارض جانبی مشابهی دارند، از جمله درد و قرمزی در محل تزریق، تب خفیف و خستگی. با این حال، عوارض جانبی نادر اما جدی نیز ممکن است وجود داشته باشد.

هر دو واکسن پنوموکوکی Prevenar ۱۳ و Pneumovax ۲۳ به پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری پنوموکوک کمک می‌کنند، اما با توجه به ترکیب آنتی‌ژن‌ها، نوع واکسن و گروه سنی هدف، باید با مشورت پزشک در مورد بهترین گزینه برای هر فرد تصمیم‌گیری شود.

سخن پایانی

واکسن پرونار یکی از ابزارهای کلیدی در مقابله با بیماری‌های پنوموکوکی است. این واکسن توانسته است از بروز بیماری‌های شدید و تهدیدکننده زندگی جلوگیری کند و جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد. با توجه به اثربخشی بالا و نقش مهم آن در کاهش مقاومت آنتی‌بیوتیکی، واکسن Prevenar در سراسر جهان به عنوان یکی از واکسن‌های حیاتی شناخته شده است. تداوم تحقیقات و افزایش دسترسی به این واکسن می‌تواند به بهبود سلامت عمومی جهانی کمک کند و از بار بیماری‌های ناشی از پنوموکوک کاسته شود.