شپش سر در کودکان دبستانی و راهنمایی مهم‌ترین دغدغه این روزها!

شپش سر یکی از آزاردهنده‌ترین مشکلاتی است که احتمالا تا به حال با آن روبه‌رو شده‌اید. شپش سر می‌تواند علائم گوناگونی داشته باشد. در کودکان دبستانی و راهنمایی به‌طور قابل توجهی شاهد شپش مو هستیم. راه‌های درمان مختلفی برای این بیماری وجود دارد که البته راه‌های درمان خانگی همچنان به‌صورت بالینی تایید نشده‌اند.

6 نشانه مهم شپش سر

1. خارش کف سر: شایع‌ترین نشانه وجود شپش سر احساس خارش در پوست ناحیه سر، گردن و گوش‌ها ‌است. این خارش یک واکنش آلرژیک به براق شپش است که در تماس با پوست قرار گرفته ‌است. ممکن است این خارش دو تا شش هفته بعد از آلودگی احساس نشود.
2. دیده‌شدن شپش روی پوست سر: می‌توانید شپش‌ها را ببینید؛ اما این کار به آن سادگی که فکر می‌کنید نیست. شپش‌ها ریز و از نور فراری هستند؛ همچنین به‌سرعت حرکت می‌کنند.
3. تخم شپش روی بدنه‌ مو: شپش‌ها به بدنه مو می‌چسبند و تخم‌گذاری را انجام می‌دهند. دیدن تخم باز‌شده آن‌ها بسیار دشوار است چراکه بسیار کوچک هستند. پیدا کردن تخم‌ها در کنار گوش‌ها و اطراف خط موی گردن کار ساده‌تری است. با وجود دیده‌شدن تخم شپش، نمی‌توان به وجود آلودگی فعال استناد کرد.
4. احساس خزیدگی: شپش‌ها پرواز نمی‌کنند؛ بلکه می‌خزند و این اتفاق روی پوست شما قابل احساس خواهد بود. حرکت شپش لا‌به‌لای موی افراد می‌تواند به‌حدی اذیت‌کننده باشد که آن‌ها را بی‌طاقت کند و فرآیند خوابشان را دچار تداخل کند.
5. زیادشدن شوره سر: اشتباه نکنید، هر سفیدی روی موهایتان شوره نیست. زمانی‌که به شپش مبتلا می‌شوید، تخم‌های شپش روی تنه مو‌هایتان قرار خواهد گرفت که شبیه شوره سر است. تفاوتی که میان این دو وجود دارد این است که شوره سر به‌راحتی قابل جداشدن است؛ اما تخم شپش را به‌سختی و با نوک ناخن می‌توان جدا کرد.
6. برجستگی‌ها و التهابات قرمز رنگ: شپش از خون انسان تغذیه می‌کند، این اتفاق باعث می‌شود زخم‌هایی روی پوست نواحی سر و گردن دیده شود که ملتهب و قرمز رنگ هستند.

راه‌های انتقال شپش سر

هر کسی ممکن است به شپش سر مبتلا شود؛ اما این اتفاق برای کودکان دبستانی بیشتر رخ می‌دهد. چراکه هنگام بازی و تفریح در مدرسه در تماس با دوستان خود قرار می‌گیرند و این امر به انتقال شپش کمک می‌کند.

همان‌طور که اشاره شد شپش نمی‌تواند بپرد یا پرواز کند و می‌خزد؛ این امر انتقال غیر مستقیم را بسیار محدود می‌کند. پس بیشتر خطر ابتلا به شپش سر از راه مستقیم و تماس با آلودگی است.

شپش سر زمانی‌که وارد موی شخص جدیدی می‌شود، در جایی از سر که حرارت مناسبی دارد چسبیده و شروع به تخمک‌گذاری می‌کند. شپش‌های جدید بعد از گذشت حدود یک هفته تا ده روز از تخم خارج می‌شوند. در ادامه به‌ برخی مواردی که موجب انتقال شوره سر می‌شود اشاره می‌کنیم.

• تماس مستقیم سرتان با افراد دیگر هنگام بغل‌کردن، روبوسی‌کردن و...؛
• استفاده مشترک از وسایل شخصی مثل شانه، برس، کش مو، لباس مثل روسری، کلاه و...؛
• قرار گرفتن وسایل شخص آلوده به شپش در کنار وسایل سایر افراد و داشتن تماس مستنقیم با آن‌ها؛
• گذاشتن لباس‌ها در کمد‌های آلوده به این حشره مانند کمد استخر‌ها و...؛
• استفاده از بالشت، ملحفه و پتوی مسافرخانه‌ها، هتل‌ها، خوابگاه‌ها و مکان‌های عمومی دیگر که احتمال زیاد آلودگی در آن‌ها وجود دارد.

راه‌ و روش‌هایی که به درمان شپش سر کمک می‌کنند

با توجه‌کردن به موارد گفته‌شده در قسمت قبلی می‌توانید تا حد زیادی خود را از شپش سر در امان نگه دارید. با رعایت بهداشت فردی و عدم تماس با محیط‌هایی که احتمال می‌دهید آلوده باشند از درگیری با این مشکل دور باشید. بهتر است به‌طور منظم استحمام کنید و موهای سرتان را شانه کنید.

 اگر مبتلا شده‌اید و شدت آن زیاد است، باید تمامی لباس‌ها و رخت‌خواب خود را که آلوده شده‌اند به مدت ۳۰ دقیقه در آب بجوشانید. سپس از خشک‌کن و اتو برای خشک‌‌کردن آن‌ها استفاده کنید.

مراقب باشید که از وسایل و لباس‌های افراد آلوده استفاده نکنید؛ در غیر این صورت در تماس مستقیم با شپش قرار خواهید گرفت و به‌راحتی شما هم درگیر خواهید شد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

داشتن شپش مو بیماری حادی نیست که توصیه شود در همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید؛ اما بهتر است در مواردی که در ادامه شرح می‌دهیم حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

• اگر در تشخیص شپش سر دچار سردرگمی شده‌اید و از آن مطمئن نیستید، برای تشخیص قطعی و صحیح به پزشک مراجعه کنید.
• اگر تشخیص داده‌اید و از درمان‌های خانگی استفاده کرده‌اید؛ اما نتیجه‌ای حاصل نشده است، برای بهبودی این بیماری باید به نزد فرد متخصص بروید.
• خارش مداوم پوست سر می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی شود که برای درمان و بهبودی به دارو نیاز دارند که پزشک باید آن‌ها را برایتان تجویز کند.

سعی کردیم نگاهی کلی به نحوه ابتلا و پیشگیری از شپش یا رشک داشته باشیم. با رعایت نکات گفته‌شده می‌توانید خودتان را از این حشره دور نگه دارید یا اگر به آن مبتلا هستید از شر آن خلاص شوید. فراموش نکنید مراجعه به پزشک، استفاده از دارو‌های تجویزشده برای شپش سر و مشکلاتی که به‌وجود می‌آورد ساده‌ترین، سریع‌ترین و بهترین راه برای حل این مسئله است.