کووید همچنان یک بیماری اذیت کننده، البته این بار طولانیتر
کووید طولانی (Long COVID) که بهعنوان عواقب SARS-CoV-2 (سندرم حاد تنفسی شدید کروناویروس-2) هم شناخته میشود، به مجموعهای از علائم ماندگاری اطلاق میشود که هفتهها یا ماهها پس از مرحله حاد عفونت COVID-19 باقی میمانند. این علائم میتوانند بهطور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند.
کووید طولانی تنها مربوط به افرادی نیست که بیماریهای شدید داشتهاند؛ بلکه کسانی را که عفونتهای خفیف یا حتی بدون علامت را تجربه کردهاند را هم میتواند تحت تاثیر قرار دهد. اگر بخواهیم به علائم شایع کووید طولانی اشاره کنیم میتوانیم به 8 مورد ذیر اشاره کنیم.
علائم شایع کووید طولانی
- خستگی مداوم و ناتوانکننده؛
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس؛
- مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه و شناخت افراد یا اشیا؛
- درد در عضلات و مفاصل؛
- سردردهای مداوم، گاهی اوقات شبیه میگرن؛
- در برخی موارد، از دستدادن حس چشایی و بویایی؛
- بیخوابی یا اختلال در الگوهای خواب؛
- ضربان قلب آشفته یا حس تپش قلب.
توجه به این نکته مهم است که «کووید طولانی» میتواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، حتی در افرادی با موارد خفیف یا بدون علامت امکان بروز این بیماری خستهکننده وجود دارد. مکانیسمهای دقیق از اینکه کووید طولانی چطور شکل میگیرد، هنوز بهطور کامل شناخته نشده است. کووید طولانی جامعه پزشکی را در این سالها بسیار سردرگم و تشخیص آن را به شرایط سختی مبدل کرده است، چه رسد به درمان.
محققان در حال حاضر یک مطالعه جدید انجام دادهاند که منجر به کشف جالبی درباره عواملی که ممکن است باعث بروز علائم طولانی کووید شوند، شده است. در توضیح این تحقیق آمده است:« تغییر در سیستم ایمنی که ممکن است از طریق آزمایش خون تشخیص داده شود.»
این توضیح، نتیجه اصلی مطالعه جدیدی است که در مجله Science منتشر شده است. برای این مطالعه، محققان 113 بیمار مبتلا به کووید-19 و 39 بیمار سالم را بهعنوان گروه کنترل زیر نظر گرفتهاند. پس از 6 ماه، 40 نفر از بیماران مبتلا به کووید-19 علائم کووید طولانیمدت را نشان دادند.
محققان نمونههای خونی آن بیماران را تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که آنها دارای گروهی از پروتئینها هستند که نشان میدهد بخشی از سیستم ایمنی بدن به نام سیستم کمپلمان، پس از بهبودی بیماران از COVID-19 بهخوبی افزایش یافته است. این مطالعه 6هزار و 596 پروتئین را در 268 نمونه خون مورد تجزیه و تحلیل قرار داد که در مرحله حاد بیماران و 6 ماه بعد دوباره جمعآوری شد.
دانشمندان چندین تفاوت را در خون افراد مبتلا به کووید طولانی در مقایسه با بیماران سالم مشاهده کردهاند که از جمله این اختلافات عدم تعادل در پروتئینهای دخیل در لختهشدن خون و التهاب است. محققان به این نتیجه رسیدهاند که این یافتهها پایهای برای راهحلهای تشخیصی جدید برای کووید طولانیمدت است.
سیستم ایمنی مکمل، خط مقدم مبارزه با ویروسها
یک مورد اساسی در کووید طولانی، سیستم ایمنی مکمل است که باید توجه ویژهای به آن شود. در این سیستم، کمپلمانت که مجموعهای از مولکولهای شیمیایی (کمپلمانها) است، نقش بسیار مهمی در بدن دارد و به سلولهای ایمنی در از بینبردن سلولهای بیگانه و تولید پادتن کمک میکند.
در خصوص سیستم ایمنی مکمل همانطور که از نام آن پیداست، بخشی از سیستم ایمنی است. Thomas Russo, M.D دکتر توماس روسو؛ رئیس بیماریهای عفونی در دانشگاه بوفال نیویورک، می گوید "این خط پایه و اولین خط ایمنی ما است."
دکتر آدلجا، متخصص بیماریهای عفونی و دانشمند ارشد در مرکز امنیت سلامت جانز هاپکینز با اشاره به اینکه کمپلمانت یکی از دستههای سیستم ایمنی است که عملکرد دستههای دیگر را تکمیل میکند، افزود: "فعالیتهایی که این سیستم انجام میدهد، از حمله مستقیم به غشای سلولی عامل بیماری گرفته تا فراخوانی سلولهای سایر سیستمهای ایمنی به محل عفونت متغیر است."
فرآیند بهبود کووید طولانی
در پایان، باید توجه داشت که افراد مبتلا به کووید طولانی، ممکن است علائم خود را برای مدت زمان طولانی تجربه کنند. بااینحال، در حال حاضر درمان خاصی برای آن وجود ندارد. با این همه، مدیریت و بهبود علائم میتواند شامل استراتژیهای مختلفی باشد. در زیر توصیههای عمومی برای احتمال تسریع در فرآیند بهبود آمده است.
- استراحت: اولین نکته، تعادل بین فعالیتهاست که به جلوگیری از خستگی و افزایش فرسودگی کمک میکند و احتمال بروز علائم را کاهش میدهد. در واقع، استراحت کافی بسیار حیاتی است.
- هیدراتاسیون و تغذیه: در پزشکی، هیدراتاسیون یعنی رساندن مایع (آب) به بدن فردی که دچار اتلاف زیاد مایعات شده است. حفظ آب بدن و رژیم غذایی متعادل برای حمایت از سلامت کلی و روند بهبودی ضروری است.
- بازسازی ریوی: اگر علائم تنفسی ادامه دارند، برنامههای بازسازی ریوی مفید خواهند بود. ریه یکی از حیاتیترین اندامهای بدن انسان محسوب میشود که در برابر برخی عوامل بیماریزا، بهویژه ویروسهای تنفسی همچون کرونا آسیبپذیر است. برنامههای بازسازی ریوی بر تقویت عملکرد ریه و سلامت تنفسی کلی از طریق تمرین و آموزش تمرکز دارند.
- پشتیبانی از سلامت روانی: کووید طولانی میتواند بر سلامت روانی تأثیر بگذارد. با کمکگرفتن از مشاوران و روانشناسان، تلاش کنید اضطراب، افسردگی یا چالشهای روانی دیگر مرتبط با علائم مداوم را مدیریت کنید.
شایان ذکر است، به هنگام ابتلا به کووید طولانی استفاده از ماسک، فاصلهگذاری اجتماعی و شستوشوی دست بهطور مداوم توصیه میشود. در سایت داروتامین بهراحتی میتوانید محصولات ضدعفونیکننده را آنلاین سفارش دهید و در کمترین زمان، در منزل تحویل بگیرید.