همکاری سازمان بهداشت جهانی و نورا هلث برای توانمندسازی مراقبان خانواده در سطح جهانی
سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غیرانتفاعی نورا هلث، یک تفاهم‌نامه سه‌ساله همکاری امضا کردند تا حمایت جهانی از مراقبان خانواده، نقشی حیاتی اما اغلب نادیده‌گرفته‌شده در نظام‌های بهداشتی – تقویت شود. این توافق در جریان هفتاد و هشتمین مجمع جهانی بهداشت در ژنو (مه ۲۰۲۵) به امضا رسید و بر جایگاه مهم خانواده‌ها در مراقبت از سلامت در تمام مراحل زندگی تأکید دارد.
دکتر بروس آیلوارد، معاون مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، و دکتر شاهد عالم، بنیان‌گذار و مدیرعامل مشترک نورا هلث، نمایندگی طرفین را در این همکاری استراتژیک بر عهده داشتند. این توافق‌نامه با اولویت‌های کلیدی سلامت جهانی از جمله «استراتژی جهانی برای سلامت زنان، کودکان و نوجوانان»، «دهه سالمندی سالم سازمان ملل (۲۰۲۱-۲۰۳۰)» و «ابتکار توانبخشی ۲۰۳۰» همسو است.
محورهای اصلی همکاری
بر اساس این تفاهم‌نامه، سه حوزه کلیدی در دستور کار قرار دارد:
تولید محتوای آموزشی برای افزایش دانش مراقبان و ارتقای مراقبت از مادران، کودکان، نوجوانان و سالمندان.
ایجاد پایگاه شواهد و داده‌های معتبر به‌منظور پشتیبانی از سیاست‌گذاری‌های ملی و تقویت سیستم‌های سلامت خانواده‌محور.
تحقیقات و تحلیل‌های تخصصی برای درک بهتر نیازهای مراقبان خانواده و طراحی مداخلات کارآمد در سطح جهانی.
نورا هلث؛ تجربه‌ای موفق در آسیا
نورا هلث از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۳۰ میلیون مراقب خانواده را در کشورهای جنوب و جنوب‌شرقی آسیا، شامل هند، بنگلادش، اندونزی و نپال، آموزش داده است. این سازمان با تکیه بر پلتفرم‌های آموزشی نوآورانه، به خانواده‌ها مهارت‌های لازم برای مراقبت ایمن در بیمارستان و خانه را می‌آموزد؛ اقدامی که هم بار کاری کارکنان درمانی را کاهش می‌دهد و هم کیفیت مراقبت و بهبودی بیماران را بهبود می‌بخشد.
مطالعات نورا هلث نشان داده که اجرای برنامه‌های این سازمان عوارض جراحی قلب را تا ۷۱ درصد و مرگ‌ومیر نوزادان را تا ۱۸ درصد کاهش داده است؛ آماری که اهمیت سرمایه‌گذاری در آموزش مراقبان خانواده را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
چشم‌انداز همکاری
این همکاری نقطه عطفی برای ادغام مراقبت خانواده‌محور در سیاست‌ها و رویه‌های رسمی سلامت به شمار می‌رود. هدف مشترک دو نهاد، بهبود شاخص‌های سلامت، ارتقای کیفیت زندگی و تقویت تاب‌آوری سیستم‌های بهداشتی جهانی است.
📌 یادداشت برای سردبیران
دپارتمان سلامت مادران، نوزادان، کودکان و نوجوانان و سالمندی (MCA) در سازمان بهداشت جهانی، محور تلاش‌ها برای ارتقای سلامت در تمام مراحل زندگی است.
رویکرد MCA بر کاهش خطرات سلامت، تولید شواهد علمی و تدوین سیاست‌های مبتنی بر حقوق بشر تمرکز دارد.
چشم‌انداز این دپارتمان تضمین دستیابی هر زن، کودک، نوجوان و سالمند به بالاترین سطح سلامت و رفاه ممکن است.
🔎 گزارش تحلیلی | پیامدهای همکاری WHO و نورا هلث برای نظام‌های سلامت
تفاهم‌نامه سه‌ساله میان سازمان بهداشت جهانی و نورا هلث، فراتر از یک همکاری ساده میان دو نهاد است؛ این توافق نشانه‌ای از تغییر رویکرد جهانی به نقش خانواده‌ها در ارائه خدمات مراقبتی است. در شرایطی که اغلب سیاست‌های سلامت بر زیرساخت‌های درمانی و کادر حرفه‌ای متمرکز بوده، اکنون توجه به ظرفیت خانواده‌ها می‌تواند شکاف‌های موجود در سیستم‌های بهداشتی را پر کند.
اهمیت این همکاری برای کشورها با منابع محدود
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، کمبود پرستار، پزشک و امکانات بیمارستانی یک چالش جدی است. آموزش مراقبان خانواده می‌تواند:
دسترسی به مراقبت‌های پایه‌ای را افزایش دهد، بدون آنکه نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین در زیرساخت باشد.
هزینه‌های سلامت را کاهش دهد، چراکه خانواده‌ها می‌توانند بخشی از فرآیند مراقبت و پیشگیری را در خانه مدیریت کنند.
بار کاری سیستم درمانی را سبک کند، به‌ویژه در بیمارستان‌های شلوغ و مناطق کم‌برخوردار.
پیامدهای احتمالی برای ایران و منطقه
برای کشورهایی مانند ایران که با جمعیت سالمند رو به رشد، فشار بیماری‌های مزمن و کمبود نیروی پرستاری مواجه هستند، چنین الگویی می‌تواند بسیار کارآمد باشد. تجهیز خانواده‌ها به آموزش‌های عملی می‌تواند:
کیفیت مراقبت در منزل برای بیماران مزمن، ناتوان و سالمندان را بهبود دهد.
پیشگیری از بستری‌های غیرضروری و کاهش بار اقتصادی بر نظام سلامت را تسهیل کند.
توانمندسازی زنان – که بیشترین سهم مراقبت خانگی را بر عهده دارند – را به همراه داشته باشد.
چالش‌ها و ملاحظات
با وجود مزایا، اجرای این رویکرد نیازمند:
تدوین سیاست‌های ملی سازگار با فرهنگ و ساختار خانواده‌ها در هر کشور است.
تأمین منابع مالی پایدار برای آموزش و پشتیبانی از مراقبان.
توسعه پلتفرم‌های دیجیتال بومی برای دسترسی آسان به محتوای آموزشی در مناطق شهری و روستایی.
چشم‌انداز آینده
این همکاری می‌تواند الگویی جهانی ایجاد کند که در آن، مراقبت خانواده‌محور نه به‌عنوان جایگزین پرستاران و پزشکان، بلکه به‌عنوان مکملی ارزشمند در کنار نظام رسمی سلامت به رسمیت شناخته شود. در صورت موفقیت، انتظار می‌رود که کشورها به تدریج این رویکرد را در برنامه‌های ملی سلامت خود وارد کنند و به این ترتیب، کیفیت خدمات سلامت و رضایت بیماران ارتقا یابد.
بازنشر
