آبله میمون یک بیماری نادر اما خطرناک
آبله میمون (Mpox) یک بیماری نادر است که در اثر عفونت توسط ویروس mpox ایجاد میشود. ویروس آبله میمون بخشی از خانواده همان ویروسهایی است که باعث ایجاد آبله میشوند. علائم Mpox شبیه علائم آبله اما خفیفتر است و این بیماری به ندرت کشنده است. در این مقاله از وبلاگ داروخانه آنلاین داروتامین به بررسی علل، علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان آبله میمون میپردازیم.
آبله میمون چیست؟
آبله میمون در سال 1958، زمانی که شیوع بیماری شبیه آبله در گروه میمونهایی که برای تحقیق نگهداری میشدند، کشف شد. با وجود اینکه «ویروس آبله میمون» نامگذاری شده؛ اما منبع بیماری هنوز ناشناخته باقی مانده است. باوجود این، جوندگان آفریقایی و پستاندارانی مانند میمونها ممکن است حامل ویروس باشند و افراد را مبتلا کنند.
اولین مورد انسانی مبتلا به این آبله در سال 1970 ثبت شد. قبل از شیوع بیماری آبله میمون در سال 2022، وجود ویروس MonkeyPox در چندین کشور آفریقای مرکزی و غربی گزارش شده بود. پیش از این، تقریبا شیوع تمام موارد آبله میمون در افراد خارج از آفریقا با سفرهای بینالمللی به کشورهایی که این بیماری معمولا در آنها بروز پیدا میکرد یا با حیوانات وارداتی، مرتبط بود. این موارد در چندین قاره رخ داده است.
علائم و نشانههای ابتلا به آبله میمون
افراد مبتلا به بیماری آبله میمون اغلب دچار جوشهای پوستی (راش) میشوند که ممکن است روی دستها، پاها، قفسه سینه، صورت یا دهان یا نزدیک اندام تناسلی از جمله آلت تناسلی، بیضهها، لابیا، واژن و مقعد باشد. دوره نهفتگی این ویروس 3 تا 17 روز است. در این مدت فرد علائمی ندارد و ممکن است احساس خوبی داشته باشد. این بیماری علائم دیگری هم دارد مانند:
- تب
- لرز
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی
- دردهای عضلانی و کمردرد
- سردرد
- علائم تنفسی مانند گلودرد، سرفه یا گرفتگی بینی
در صورت ابتلا به این بیماری، شما ممکن است همه این علائم یا فقط چند علامت را داشته باشید. اگر علائمی مانند جوشهای پوستی دارید، خطرات آبله میمون را جدی بگیرید و به مرکز مراقبتی پزشکی مراجعه کنید.
علائم بیماری آبله میمون چقدر طول میکشد؟
علائم بیماری آبله میمون معمولا در عرض 3 هفته بعد از قرارگرفتن در معرض ویروس شروع میشود. اگر فردی علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشد، معمولا 1 تا 4 روز بعد دچار جوش میشود.
فرد مبتلا میتواند از زمانی که علائم شروع میشود تا زمانی که جوشها و بثورات پوستی کاملا التیام یافته و لایهای تازه از پوست تشکیل شود، آن را به دیگران سرایت دهد.
اطلاعات جدید نشان میدهند که برخی از افراد می توانند این ویروس را از یک تا چهار روز قبل از ظاهرشدن علائم خود به دیگران منتقل کنند. مشخص نیست که این بیماری در طول شیوع فعلی چند نفر را تحت تاثیر قرار داده است. در حال حاضر، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد افرادی که هرگز علائمی از خود نشان نمیدهند، ویروس را به شخص دیگری منتقل کردهاند.
روشهای تشخیص ابتلا به بیماری آبله میمونی
تشخیص ابتلا به این بیماری جدید معمولا از طریق آزمایشهای مختلفی انجام میشود. در ادامه، روشهای اصلی تشخیص این بیماری آورده شدهاند:
- آزمایش خون
PCR (Polymerase Chain Reaction): این تست مولکولی بهوسیله آزمایش خون یا نمونههای دیگر از بدن، وجود ژنوم ویروس را شناسایی میکند. PCR یکی از حساسترین و دقیقترین روشها برای تشخیص ویروسهاست.
- آزمایش ایمنیشناسی
آزمایش آنتیبادی (Antibody Test): این تست بررسی میکند که آیا بدن به ویروس آبله میمون پاسخ داده و آنتیبادیها را تولید کرده است یا خیر. همچنین این تست میتواند نشان دهد که آیا فرد قبلا به این ویروس مبتلا شده یا خیر.
- آزمایشهای مولکولی
RNA Detection Test: این تستها به شناسایی RNA ویروس MPox کمک میکنند. آزمایشهای مبتنی بر مولکول میتوانند بهصورت مستقیم ویروس را تشخیص دهند.
- تستهای سرولوژیک
تستهای IgM و IgG: این تستها بررسی میکنند که آیا آنتیبادیهای IgM و IgG در برابر ویروس آبله میمون در خون فرد وجود دارد یا خیر. IgM معمولاً نشاندهنده ابتلای تازه است، در حالی که IgG نشاندهنده ابتلا و توانایی بدن در مقابله با ویروس به مرور زمان است.
- آزمایشهای تصویربرداری
تصویربرداری پزشکی (مانند CT Scan): برخی از آزمایشهای تصویربرداری ممکن است تغییرات در ریهها و دیگر اعضای بدن که به واسطه این بیماری نادر ایجاد شده است، نشان دهد.
برای تشخیص دقیق بیماری آبله MPox میتوان از ترکیب مختلف این روشها استفاده کرد. همچنین، تاریخچه بالینی بیمار، نشانهها و علائم آبله میمون هم مهم است و ممکن است به پزشک در تشخیص دقیق کمک کند. همچنین، در صورت وجود شک ابتلا به بیماری آبله میمون، توصیه میشود که فورا به مراکز بهداشتی مراجعه کنید.
راههای انتقال و شیوع
حیواناتی مانند جوندگان آفریقایی و میمونها میتوانند حامل ویروس آبله میمون باشند. همچنین تماس نزدیک با سطوح آلوده، برقراری رابطه جنسی با بیمار، انتقال مایعات بدن بیمار و مصرف گوشت خام یا نیمهخام حیوانات آلوده، انتقال این بیماری به انسان را امکانپذیر میکنند.
تماس نزدیک با سطوح آلوده: اگر یک فرد با سطوحی که به واسطه تماس با حیوانات آلوده شدهاند (مثل خون، ادرار یا دیگر مایعات بدنی) در تماس باشد، احتمال آلودگی به این ویروس خطرناک افزایش مییابد.
برقراری رابطه جنسی با بیمار: انتقال ویروس MonkeyPox از طریق روابط جنسی هم ممکن است. مایعات بدنی مانند خون، ادرار یا دیگر مایعات حاوی ویروس، این انتقال را امکانپذیر میکند.
انتقال مایعات بدنی بدن بیمار: تماس با مایعات بدنی بیمار از جمله خون، ادرار، ترشحات ناشی از آبله و...، میتواند منجر به انتقال ویروس شود.
قطرات تنفسی یا مواد آلوده موجود در بستر: قطرات تنفسی که حاوی ویروس هستند میتوانند از طریق تنفس در هوای حاصل، از فرد مبتلا به سایر افراد منتقل شوند.
مصرف گوشت خام یا نیمهخام حیوانات آلوده: مصرف گوشت خام یا نیمهخام حیوانات آلوده به ویروس، بهعنوان یک مسیر احتمالی برای ابتلا به این بیماری مطرح است.
برای پیشگیری از انتقال بیماری آبله میمون، مهم است که اقدامات بهداشتی مناسب اعمال شوند. این اقدامات شامل استفاده از وسایل حفاظتی مانند ماسک و دستکش، شستوشوی دستها بهطور منظم، پرهیز از تماس نزدیک با حیوانات و مواد آلوده هستند. همچنین، واکسیناسیون افراد در مناطق مستعد هم میتواند به کنترل انتقال این ویروس کمک کند.
پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی
جداکردن حیوانات آلوده از سایر حیوانات و قراردادن آنها در قرنطینه به دولتها کمک میکند تا انتقال بیماری را کنترل کنند و اطمینان حاصل کنند که بیماری به جوامع انتقال نمییابد. همچنین، قرنطینه حیوانات مشکوک به عفونت به دولتها اجازه میدهد تا علائم بیماری را در حیوانات مشاهده کرده و اقدامات لازم را برای پیشگیری از گسترش بیماری انجام دهند.
اقدامات احتیاطی استاندارد و نظارت مداوم بر حیوانات در قرنطینه هم از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات شامل مشاهده علائم آبله میمون، ارائه مراقبتهای پزشکی لازم و اطمینان از عدم انتقال بیماری به حیوانات دیگر هستند.
با اعمال این مقررات و اقدامات، دولتها توانایی کنترل و پیشگیری از انتقال این بیماری از حیوانات به انسان را بهبود میبخشند و سلامت عمومی جوامع را حفظ میکنند.
درمان آبله میمون
درمان آبله میمون در اغلب موارد باید جهت تسکین علائم، مدیریت عوارض جانبی و حفظ تغذیه مناسب بیمار متمرکز شود. در ادامه، به جزئیات مراقبت بالینی برای درمان این بیماری پرداخته میشود:
- تسکین علائم
درمان تب: استفاده از داروهای ضد تب مانند پاراستامول بهمنظور کاهش تب و تسکین علائم تبخال، زیر نظر پزشک یا داروساز توصیه میشود.
ضد التهابها: داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهابهای عضلانی موثرند.
آرامبخشها: در برخی موارد، مصرف آرامبخشها برای کاهش استرس مفید است.
- مدیریت عوارض جانبی
مدیریت آب و الکترولیت: برای جلوگیری از نارسایی کلیه ناشی از دیسفانکشن کلیه در اثر آبله میمون، مانیتورینگ و مدیریت موازی آب و الکترولیتها انجام میشود.
پیشگیری از عفونت ثانویه: مراقبت از زخمها و آسیبهای پوستی بهدلیل خارش و آبله جلوگیری از عفونتهای ثانویه مهم است.
- تغذیه
تأمین مایعات: نوشیدن مایعات برای جلوگیری از خشکی و حفظ هیدراتاسیون بدن بسیار مهم است.
تأمین تغذیه کافی: به بیماران باید غذاهایی با ارزش تغذیهای بالا و آسان برای مصرف داده شود. این ممکن است شامل مواد مغذی اصلی مانند پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی باشد.
- مراقبتهای اضافی
استراحت: استراحت کافی به بدن فرصت میدهد تا با بیماری مقابله کند و به سرعت بهبود یابد.
مراقبت از پوست: مراقبت مستمر از زخمها و آسیبهای پوستی جلوگیری از عفونتهای ثانویه و تسکین خارش را تسهیل میکند.
بسیاری از موارد بالا نیاز به مدیریت توسط تیم درمانی متخصص و حرفهای دارند. بنابراین، هماهنگی با پزشک و تیم درمانی بهمنظور ارائه مراقبتهای بهینه بسیار حائز اهمیت است.
خطرات آبله میمون را جدی بگیرید
در این مقالهای که به بررسی بیماری آبله میمون اختصاص دادیم، به معرفی علل، علائم، روشهای تشخیص، پیشگیری و درمان این بیماری پرداختیم. همچنین، اهمیت رعایت قوانین و مقررات مربوط به محدودکردن واردات حیوانات و اقدامات قرنطینه در این زمینه را برجسته کردیم.
با توجه به شناختی که از این بیماری بهدست آوردهایم، اهمیت اقدامات پیشگیری و اطلاعرسانی به جامعه در مورد روشهای جلوگیری از انتقال بیماری آبله میمون به انسان بیش از پیش مشخص شده است. این موارد شامل مراجعه به مراکز درمانی، رعایت بهداشت فردی و انجام واکسیناسیون میشود.
با توجه به اینکه بیماری آبله میمون یک چالش جهانی در حوزه بهداشت عمومی است، تلاشهای بیشتر برای تحقیقات و واکسیناسیون کارآمدتر برای کنترل و پیشگیری از این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به این نکات، ارائه اطلاعات دقیق و کامل به جامعه، آموزش و ارتقاء سطح آگاهی افراد درباره روشهای پیشگیری و درمان آبله میمون از اهمیت بالایی برخوردار است. امیدواریم که با تلاشهای مشترک، بتوانیم این بیماری را کنترل کرده و سلامتی جامعه را حفظ کنیم.