مکمل های غذایی و کمک درمانی فاقد گلوتن
امروزه حساسیت به گلوتن یکی از شایعترین اختلالات غذایی است که میلیونها نفر در سراسر جهان با آن درگیر هستند. بر اساس آمارهای جهانی، تخمین زده میشود که 1 درصد جمعیت دنیا به نوعی به گلوتن حساسیت دارند. این یعنی حدود 70 میلیون نفر در سراسر جهان با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند.
گلوتن پروتئین موجود در غلاتی مانند گندم، جو، چاودار و جو دوسر میباشد. گلوتن باعث افزایش کشسانی و چسبندگی خمیر میشود. به همین دلیل بسیاری از محصولات نانوایی و شیرینی و غلات صبحانه حاوی گلوتن هستند. متاسفانه افرادی که به گلوتن حساسیت دارند، نمیتوانند این مواد غذایی را مصرف کنند. مصرف گلوتن برای آنها باعث واکنش دستگاه گوارش و علائمی مانند تهوع، اسهال، درد شکمی، دلپیچه و حتی میگرن میشود.
خوشبختانه امروزه محصولات فاقد گلوتن زیادی وجود دارد که میتواند زندگی را برای افراد دارای حساسیت به گلوتن راحتتر کند. صنایع غذایی با جایگزین کردن آردهای فاقد گلوتن مثل برنج، ذرت، سیبزمینی و...، محصولات فاقد گلوتن متنوعی تولید کردهاند تا نیازهای غذایی این افراد تأمین شود. در ادامه به معرفی جامعترین محصولات فاقد گلوتن میپردازیم تا افراد مبتلا به حساسیت گلوتن بتوانند با آگاهی بیشتر، گزینههای غذایی مناسبی را انتخاب کنند.
محصولات فاقد گلوتن در گروه نان و غلات
- نانهای فاقد گلوتن:
نانهای فاقد گلوتن یکی از مهمترین نیازهای غذایی افراد مبتلا به حساسیت گلوتن محسوب میشوند. خوشبختانه امروزه با پیشرفت فناوری، انواع مختلفی از نانهای بدون گلوتن تولید و عرضه میشوند.
نانهای فاقد گلوتن معمولا از آردهایی مثل برنج، ذرت، سیب زمینی، سویا و حبوبات تهیه میشوند که طبیعتا فاقد گلوتن هستند. انواع نانهای سنگک، بربری، لواش، تافتون و حتی نانهای تست خالی از گلوتن بسیار متنوع و متعدد است. علاوه بر نان، کیکها، بیسکویتها و شیرینیجات مختلفی نیز با استفاده از این آردهای خاص تولید میشود.
مصرف نان و فرآوردههای نانوایی بدون گلوتن به افراد مبتلا به بیماری سلیاک اجازه میدهد تا بدون دغدغه عوارض گلوتن، از یک رژیم غذایی متنوع بهرهمند شوند. البته خرید این فرآوردهها باید از برندهای معتبر و دارای مجوزهای لازم باشد.
- ماکارونی و پاستای فاقد گلوتن:
ماکارونی و پاستا از محبوبترین غذاهایی هستند که معمولاً حاوی گلوتن میباشند. خوشبختانه امروزه انواع ماکارونی و پاستای فاقد گلوتن نیز برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن در دسترس است.
ماکارونی و پاستای بدون گلوتن معمولاً بجای آرد گندم از آردهای دیگری مانند آرد ذرت، آرد برنج، آرد سیب زمینی، آرد سویا و غیره استفاده میکنند. این آردها فاقد پروتئین گلوتن بوده و بنابراین برای افراد دارای حساسیت گلوتن مناسب است.
ماکارونی و پاستای بدون گلوتن در انواع مختلفی مانند پاستای قوسی، پاستای صدفی، فتوچینی، اسپاگتی و ماکارونی، به صورت خشک و تازه در بستهبندیهای مختلفی در دسترس است. مصرف این محصولات به رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن کمک شایانی میکند.
- کیک و شیرینی فاقد گلوتن:
کیک و شیرینیجات از خوراکیهایی هستند که معمولاً حاوی مقادیر زیادی گلوتن بوده و برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن مضر میباشند. اما امروزه با پیشرفت صنایع غذایی، کیکها و شیرینیجات متنوعی بدون استفاده از گلوتن تولید میشود.
در تهیه انواع کیکهای پنیری، کیک شکلاتی، کلوچه، دونات، کیک فانتزی، پای و سایر شیرینیجات فاقد گلوتن، بجای آرد گندم از آردهایی مانند برنج، ذرت، سیب زمینی، جو دوسر و غیره استفاده میشود. همچنین برای تزئین و پوشش این شیرینیجات نیز از موادی مانند آرد سویا، خامه فاقد گلوتن و انواع میوهها استفاده میشود.
- غلات صبحانه فاقد گلوتن:
غلات صبحانه از جمله مواد غذایی رایجی هستند که معمولاً حاوی گلوتن بوده و برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن مناسب نیستند. اما خوشبختانه امروزه انواع متنوعی از غلات صبحانه فاقد گلوتن تولید میشود.
غلات صبحانه رایج فاقد گلوتن شامل انواع کورن فلکس، موزلی، گرانولا و جو دوسر میباشد که بجای استفاده از غلات حاوی گلوتن، از غلاتی مانند برنج، ذرت، جو دوسر، سویا و غیره تهیه میشوند. این محصولات معمولاً علاوه بر نداشتن گلوتن، فاقد شکر یا کمشکر هستند و گزینههای سالمی برای صبحانه افراد دارای حساسیت گلوتن محسوب میشوند.
محصولات لبنی فاقد گلوتن
محصولات فاقد گلوتن لبنی از جمله مواد غذایی مهم و ضروری بشمار میروند که متاسفانه اغلب حاوی پروتئین گلوتن هستند. اما با پیشرفت فناوری، امروزه انواع متنوعی از محصولات لبنی فاقد گلوتن نیز تولید و عرضه میشود تا نیازهای تغذیهای افراد دارای حساسیت به گلوتن برطرف شود.
انواع شیرهای پاستوریزه و خام گاو، گوسفند، بز و شیر سویا فاقد گلوتن در بستهبندیهای مختلف در دسترس است. همچنین انواع ماست پروبیوتیک و معمولی بدون گلوتن نیز وجود دارد.
در زمینه پنیر و کره نیز انواع پنیرهای سفید خامهای، پنیر پیتزا، انواع پنیرهای آبی سفت و نیمهسفت و کره حیوانی فاقد گلوتن تولید میشود.
علاوهبر اینها، بستنیهای متنوعی نیز بدون استفاده از مواد لبنی حاوی گلوتن، با استفاده از شیر سویا و آب میوه تهیه میشوند که مناسب افراد حساس به گلوتن است.
بهطور کلی دسترسی به این محصولات لبنی فاقد گلوتن، امکان رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم را برای افراد دارای حساسیت به گلوتن فراهم میکند.
گوشت و غذاهای آماده فاقد گلوتن
انواع گوشتهای قرمز، مرغ، ماهی و تخم مرغ بهطور طبیعی فاقد گلوتن هستند و مصرف آنها برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن هیچگونه مشکلی ایجاد نمیکند. البته در غذاهای آماده مانند سوسیس و کالباس باید حتماً روی برچسب محصول بهدنبال عبارت «فاقد گلوتن» بود تا اطمینان حاصل شود که در فرایند تولید از هیچ ماده حاوی گلوتنی استفاده نشده است.
همچنین غذاهای کنسروی و آماده نیز بسته به نوع مواد اولیه و فرایند تولید ممکن است حاوی گلوتن باشند یا نباشند. بنابراین، خریداران باید برچسب محصول را بررسی کرده و دنبال عبارت «فاقد گلوتن» باشند. برخی از شرکتهای غذایی بزرگ نیز محصولات فاقد گلوتن تولید میکنند که میتوان به آنها اعتماد کرد.
مکملهای غذایی فاقد گلوتن
خوشبختانه اکثر مکملهای غذایی و ویتامینها بطور طبیعی فاقد گلوتن هستند. انواع مکملهای ویتامینی مانند ویتامین C، ویتامین D، مولتیویتامینها و انواع ویتامینهای گروه B طبیعتاً فاقد گلوتن بوده و مصرف آنها بلامانع است.
همچنین مکملهای معدنی و انواع پروبیوتیکها نیز فاقد گلوتن بوده و مصرف آنها هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. در مورد مکملهای گیاهی نیز اکثراً حاوی گلوتن نیستند، اما بهتر است خریداران برچسب محصول را بررسی کنند تا از فقدان گلوتن مطمئن شوند.
داروهای فاقد گلوتن
امروزه اکثر داروها اعم از قرص، کپسول، شربت و قطرهها بطور طبیعی فاقد گلوتن هستند. زیرا مواد اولیه اصلی داروها معمولاً از مواد شیمیایی و ترکیبات دارویی تشکیل شدهاند و نیازی به استفاده از گلوتن ندارند. البته در مورد ویتامینهای محلول در روغن، باید به برچسب محصول توجه شود تا مطمئن شد که گلوتن به عنوان عامل امولسیونکننده استفاده نشده است.
بهطور کلی میتوان گفت که دغدغه مصرف داروها برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن چندان وجود ندارد و تنها نیاز است در هنگام خرید به برچسب محصول توجه شود.
در مجموع محصولات فاقد گلوتن زیادی در بازار وجود دارد که میتواند زندگی را برای بیماران مبتلا به سلیاک راحتتر کند. خرید از برندهای معتبر و دارای گواهینامه فاقد گلوتن توصیه میشود. همچنین مشورت با پزشک و متخصص تغذیه در انتخاب محصولات مناسب فاقد گلوتن ضروری است.
امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله بتواند به عنوان یک راهنمای جامع و کاربردی برای افراد مبتلا به حساسیت گلوتن مفید واقع شود. هدف از نگارش این مقاله، معرفی طیف گستردهای از محصولات فاقد گلوتن هستند و میتوانند جایگزین مناسبی برای محصولات معمولی حاوی گلوتن باشند.
انتخاب درست مواد غذایی و پرهیز از محصولات حاوی گلوتن، نقش بسزایی در حفظ سلامتی این افراد دارد. امیدوارم این مقاله بتواند گامی هرچند کوچک در جهت آگاهیبخشی و کمک به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به حساسیت گلوتن باشد.