تغییر رنگ ادرار در اثر مصرف داروها و غذاها

آیا تا به‌حال متوجه تغییر رنگ ادرار خود شده‌اید و فکر کرده‌اید که چرا این اتفاق می‌افتد؟ به‌طور معمول، اگر رنگ ادرار شما از شفاف تا زرد روشن، متغیر است به این معنی است که بدن شما مقدار مناسبی آب دریافت کرده است. هر چه رنگ ادرار تیره‌تر باشد، بدن در معرض کم‌آبی بیشتری قرار گرفته است.

تغییر رنگ ادرار فرآیند غیرمعمولی نیست؛ اما مهم است که بدانیم چه زمانی این تغییر رنگ نیازمند مراجعه به پزشک است. در این مطلب از وبلاگ داروتامین دلایل تغییر رنگ ادرار را آورده‌ایم. با خواندن این مطلب خواهید دانست که چرا چنین اتفاقاتی در بدن رخ می‌دهند.

تغییر رنگ ادرار به رنگ زرد

ادرار کردن راهی برای دفع مایعات و مواد زائد از بدن است. کلیه‌ها، خون شما را برای تولید ادرار فیلتر می‌کنند. بیلی روبین همان چیزی است که به ادرار رنگ زرد می‌دهد.

اگر رنگ ادرار شما با شماره‌های ۱، ۲ و حتی ۳ تطابق دارد به این معناست که بدن شما به میزان کافی آب دریافت می‌کند ولی در صورت اینکه رنگ‌های ۴ تا ۸ را مشاهده کردید نیازمند مصرف آب بیشتر یا بررسی علل احتمالی هستید که جلوتر به بیان آن می‌پردازیم.

علت رنگ غیر طبیعی ادرار چیست؟

بسیاری از چیزها می‌توانند باعث شوند که ادرار شما رنگ غیرعادی پیدا کند. برخی از علل، موقتی و بی‌ضرر هستند. به‌عنوان مثال، خوردن برخی غذاها یا مصرف برخی داروها می‌تواند باعث تغییر رنگ ادرار شود. علل دیگر جدی‌تر هستند. به عنوان مثال، ممکن است شما آسیب، عفونت یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای داشته باشید که نیاز به درمان دارد.

ما در اینجا رنگ‌های مختلف ادرار و علل آن‌ها را بررسی خواهیم کرد، بنابراین برای اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید.

چه داروهایی می‌توانند ادرار را نارنجی کنند؟

تشخیص تفاوت رنگ زرد تیره و نارنجی روشن در ادرار مشکل است و همچنین ادرار به راحتی می‌تواند نارنجی شود، حتی گاهی اوقات با کم آبی. همچنین مشکلات جدی‌تری وجود دارد که می‌تواند ادرار را نارنجی کند، مانند سنگ کیسه صفرا، مشکلات کبدی و حتی وجود خون در ادرار. داروهای زیر هم می‌توانند باعث نارنجی شدن ادرار شوند:

• فنازوپیریدین: این دارو نوعی مسکن مجاری ادراری در افراد مبتلا به عفونت ادراری (UTIs) است. فنازوپیریدین ادرار را به رنگ نارنجی روشن تبدیل می‌کند.
• ایزونیازید: این آنتی بیوتیک بخشی از درمان سل است. حدود نیمی از افرادی که ایزونیازید مصرف می‌کنند متوجه می‌شوند ادرارشان به رنگ زرد تیره-نارنجی در می‌آید.
• سولفاسالازین: این یک ضدالتهاب است که می‌تواند شرایط خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا کولیت اولسراتیو را درمان کند. این دارو می‌تواند ادرار، عرق و اشک را نارنجی کند.

چه داروهایی می‌توانند ادرار را قهوه‌ای کنند؟

کم آبی شدید و سایر مسائل پزشکی می‌تواند باعث قهوه‌ای شدن ادرار شود. اگر ادرار شما تیره است و پوست یا چشمان شما زرد به نظر می‌رسد، این نشانه‌ای است که ممکن است مشکل جدی کبدی داشته باشید و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارید. همچنین چند دارو وجود دارد که می‌تواند منجر به قهوه‌ای شدن ادرار شود، از جمله:

• مکمل‌های آهن: این مکمل‌ها می‌توانند کم‌خونی ناشی از فقر آهن را درمان یا از آن پیشگیری کنند. آهن همچنین می‌تواند باعث تیره شدن رنگ ادرار شود.
• مترونیدازول: این آنتی‌بیوتیک یک درمان رایج برای عفونت‌های مقاربتی (STIs) و همچنین عفونت‌های روده و پوست است که می‌تواند باعث قهوه‌ای تیره شدن رنگ ادرار شود.
• نیتروفورانتوئین: این آنتی‌بیوتیک در درمان و پیشگیری از برخی از عفونت‌ها نقش دارد. این دارو هم می‌تواند باعث رنگ قهوه‌ای ادرار شود.
• سنا: این گیاه یک ملین رایج و بدون نیاز به نسخه است که با برندهای مختلف در بازار دارویی ایران وجود دارد.
• فنی توئین: این یک داروی ضد تشنج است.
• لوودوپا: این دارو برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده می‌شود.
• کلروکین/پریماکین: این داروها می‌توانند مالاریا را درمان کنند.

 چه داروهایی می‌توانند ادرار را صورتی-قرمز کنند؟

ادرار صورتی یا قرمز می‌تواند نگران کننده باشد. این می‌تواند نشانه وجود خون در ادرار باشد؛ اما همیشه اینطور نیست. برخی از داروها هم وجود دارند که می‌توانند به رنگ ادرار قرمز یا صورتی منجر شوند:

• ریفامپین: این آنتی بیوتیک بخشی از درمان سل است. رنگدانه موجود در دارو می‌تواند باعث ایجاد رنگ ادرار قرمز یا صورتی شود. همچنین می‌تواند به شما بزاق و اشک صورتی بدهد.
• وارفارین: این رقیق کننده خون از لخته شدن خون، سکته مغزی و حملات قلبی جلوگیری می‌کند. از آنجایی که وارفارین خون را رقیق می‌کند، خونریزی از جمله خونریزی در ادرار را بیشتر محتمل می‌کند.
• خون در ادرار: ادرار صورتی یا قرمز می‌تواند نگران کننده‌تر از رنگ‌های دیگر باشد. این به این دلیل است که می تواند نشانه‌ای از (هماچوری) خونریزی در دستگاه ادراری باشد. علل شایع هماچوری شامل قاعدگی، عفونت مجاری ادراری و سنگ کلیه می‌شود؛ اما هماچوری می‌تواند نشانه‌ای از دلایل جدی‌تر مانند سرطان باشد. در صورت مشاهده خون در ادرار، همیشه باید به پزشک خود مراجعه کنید.

چه داروهایی می‌توانند ادرار را آبی-سبز کنند؟

شما می‌توانید ادرار آبی یا سبز را در نتیجه مصرف رنگ‌های خوراکی موجود در محصولات غذایی مشاهده کنید. دو وضعیت پزشکی که منجر به این رنگ ادرار می‌شوند شامل عفونت ادراری باکتریایی ناشی از گونه خاص (Pseudomonas aeruginosa) و همچنین بیماری کبد است. اگر در مورد هر یک از این شرایط نگران هستید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. برخی از داروها هم می‌توانند باعث این تغییر رنگ شوند:

• آمی تریپتیلین: این داروی ضد افسردگی سه حلقه‌ای، افسردگی و نوروپاتی را درمان می‌کند.
• سایمتیدین: این دارو در درمان علائم رفلاکس اسید و سوزش سر دل نقش دارد.
• ایندومتاسین: این ضد التهاب بخشی از درمان نقرس است.
• متوکاربامول: این شل کننده عضلانی گرفتگی‌های عضلات را درمان می‌کند.
• متوکلوپرامید: این دارو حالت تهوع را درمان می‌کند.
• پرومتازین: این آنتی هیستامین آلرژی و حالت تهوع را درمان می‌کند.
• ایندومتاسین: این داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) می‌تواند درد را تسکین دهد.
• پروپوفول: مصرف این بی‌حس‌کننده در جراحی رایج است.
• متیلن بلو: این رنگ مبتنی بر آب در اسکن، جراحی و درمان مت-هموگلوبینمی که یک اختلال خونی نادر است استفاده می‌شود.

چه غذاهایی رنگ ادرار را تغییر می‌دهند؟

برخی غذاها هم می‌توانند رنگ ادرار را تغییر دهند. معمولا این تغییر رنگ موقتی است که پس از 12 تا 24 ساعت رفع می‌شود. در اینجا برخی از غذاهایی که می‌توانند رنگ ادرار را تغییر دهند آورده شده است:

• هویج می تواند ادرار را نارنجی رنگ کند.
• غذاهای قرمز، مانند چغندر یا شاه توت، می‌توانند ادرار را صورتی یا قرمز کنند.
• ریواس، مارچوبه و باقلا می توانند ادرار را قهوه‌ای رنگ کنند.
• غذاهای غنی از ویتامین B می‌توانند ادرار را به رنگ زرد یا سبز روشن در آورند.

  درواقع، هر غذایی که دارای رنگ مصنوعی باشد می‌تواند رنگ ادرار را تغییر دهد.

علت ادرار کدر چیست؟

شرایطی که در اثر آن ادرار کدر می‌شود می‌تواند نشانه عفونت دستگاه ادراری باشد. همچنین می‌تواند نشانه برخی از بیماری‌های مزمن و بیماری‌های کلیوی باشد. در برخی موارد، ادرار کدر یکی دیگر از نشانه‌های کم آبی بدن است.

اگر ادرار کدر دارید و باردار هستید، می‌تواند نشانه یک بیماری خطرناک به نام پره اکلامپسی (یک اختلال چند ارگانی در بارداری) باشد. شما باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید و در صورت ایجاد ادرار کدر یا حباب‌دار در دوران بارداری به آن‌ها اطلاع دهید.

ادرار کدر با کف یا حباب را پنوماچوری می نامند. این می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی، از جمله بیماری کرون یا دیورتیکولیت باشد. همچنین مواردی وجود دارد که ادرار کف آلود است و پزشکان نمی‌توانند علت آن را تعیین کنند.

علت ادرار شفاف و بی رنگ چیست؟

ادرار شفاف نشان می‌دهد که شما بیش از مقدار توصیه شده روزانه آب می‌نوشید. در حالی که هیدراته بودن چیز خوبی است، نوشیدن بیش از حد آب می‌تواند الکترولیت‌های بدن را از بین ببرد. ادراری که گه‌گاه شفاف به نظر می‌رسد دلیلی برای ترسیدن نیست؛ اما ادراری که همیشه شفاف است می‌تواند نشان دهنده این باشد که باید میزان آب مصرفی خود را کاهش دهید. ادرار شفاف همچنین می‌تواند نشان دهنده مشکلات کبدی مانند سیروز و هپاتیت ویروسی باشد. اگر مقدار زیادی آب مصرف نمی‌کنید و ادرار شفاف دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.

ادرار همراه با عفونت ادراری چه رنگی است؟

رنگ ادرار اغلب در عفونت ادراری تغییر نمی‌کند. ممکن است ادرار شما کدر به نظر برسد. اگر در ادرار شما خون باشد، ممکن است صورتی به نظر برسد. این احتمال وجود دارد که بوی شدید ادرار خود را احساس کنید. سایر علائم عفونت دستگاه ادراری عبارت‌اند از درد شکم، افزایش تعداد دفعات ادرار کردن، یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار.

اگر رنگ ادرار غیر طبیعی است چه کار باید بکنم؟

در وهله اول، نترسید. تغییرات اخیر در داروها یا رژیم غذایی خود را مرور کنید. مطمئن شوید که مقدار زیادی آب می نوشید. اگر ادرار شما به رنگ طبیعی خود برنگشت، به پزشک خود اطلاع دهید.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله گفته شد، عوامل مختلفی می‌توانند منجر به تغییر رنگ ادرار شوند. کم‌آبی بدن، غذاها، داروها و مشکلات سلامتی از جمله این عوامل‌اند. در صورتی که احساس می‌کنید بدنتان دچار کمبود ویتامین و مواد مغذی شده است، می‌توانید مصرف مولتی‌ویتامین‌ها را در برنامه‌تان قرار دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید مکمل‌های تقویتی با متخصصین داروخانه شبانه‌روزی گیتی نورد در تماس باشید.