آمار کمبود وحشتناک دارو در سال 1402

داروهای ضروری یکی از مهم‌ترین کالاها برای سلامت و بهبود وضعیت جسمانی مردم هستند. با ورود به سال ۱۴۰۲ نگرانی‌ها در راستای کمبود داروهای ضروری و اقلام همراه آن افزایش پیدا کرده است. به گفته سید مرتضی خاتمی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، کمبود دارو در سال ۱۴۰۲ تبدیل به یک بحران جدی شده است و این موضوع اجتناب ناپذیر خواهد بود. می‌توان گفت که بودجه مورد نیاز وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۲، ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده و کمبود بودجه کاملا مشهود است.

همچنین، وی افزود مسئولان مربوطه در صدد رفع این مشکل و بودجه اختصاص داده شده به داروهای ضروری برآمدند و قصد دارند کلیه کمبودهای پیش آمده را مرتفع سازند؛ اما باید گفت که سفارش مواد اولیه و واردشدن آن به کشور و در نهایت رسیدن داروها به دست مردم بسیار زمان‌بر خواهد بود. علاوه‌براین، خاتمی تاکید دارد که عدم رسیدگی به این وضع و سهل‌انگاری مسئولان در این زمینه می‌تواند جان هزاران نفر را به خطر بیندازد.

میزان بودجه تعیین‌شده از سمت دولت برای دارو در سال ۱۴۰۲، ۶۹ هزار میلیارد تومان بوده که این مبلغ توسط کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفته است. کارشناسان متقدند که حداقل دوبرابر این مبلغ برای تامین داروهای ضروری کشور مورد نیاز خواهد بود. مبلغی که کارشناسان و متخصصان این حوزه به دولت اعلام کرده بودند ۱۰۵ هزار میلیادرد تومان بوده است.

مشکلاتی که عدم تامین بودجه و رفع مشکل کمبود دارو می‌تواند به وجود بیاورد، افزایش چند برابری قیمت داروها، نایاب‌شدن بسیاری از داروهای خاص و ورشکسته‌شدن تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو خواهد بود. امسال کمبود دارو فقط مختص به داروهای خاص نبوده و حتی آنتی بیوتیک‌ها و قرص‌های سرماخوردگی هم نایاب شده‌اند.

این کمبود دارو با شروع فصل سرد و افزایش بیماری‌هایی همچون آنفولانزا و کرونا، افزایش پیدا می‌کند. به گفته علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، بودجه اختصاص داده شده برای سال ۱۴۰۲ به نیمه دوم سال نخواهد رسید و کمبود دارو با شروع فصل سرد شدت خواهد گرفت. وی افزود، با افزایش تورم و ثبات‌ماندن بودجه امسال نسبت به سال گذشته کمبود داروهای ضروری در نیمه دوم سال افزایش شدیدی پیدا می‌کند.

علاوه‌براین، با اجرای طرح دارویار که از سال گذشته در سراسر کشور عملی شد و به‌منظور کنترل و مدیریت چرخه تولید و پخش دارو بود، هیچ تغییری در روند کمبود دارو اتفاق نیفتاد. طرح دارویار از تیرماه سال گذشته اجرایی شد و انتظار می‌رفت که تاثیر مستقیمی بر کمبود شدید داروها و اقلام ضروری بگذارد. این طرح با حذف نسخه‌های کاغذی و تبدیل آن به نسخه‌های الکترونیکی به ثبت و مدیریت بهتر عرضه دارو و میزان مصرف انواع داروها توسط مردم کمک می‌کند.

کمبود دارو می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله تحریم‌های اقتصادی، افزایش قیمت مواد اولیه دارویی و کاهش تولید داخلی باشد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در حال حاضر بیش از ۱۰۰ داروی ضروری در ایران با کمبود مواجه هستند. این داروها شامل داروهای مربوط به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، سرطان، بیماری‌های اعصاب و روان و سایر بیماری‌های مزمن خواهد بود.

کمبود داروهای ضروری مشکلات زیادی را برای بیماران ایجاد کرده است. بسیاری از بیماران مجبورند برای تهیه داروهای مورد نیاز خود هزینه‌های بیشتری بپردازند یا برای مدت طولانی‌تری در صف انتظار بمانند. در برخی موارد، بیماران حتی مجبور به قطع درمان خود شده‌اند.

در ادامه برخی از دلایل کمبود داروهای ضروری در سال ۱۴۰۲ آورده شده است:

تحریم‌های اقتصادی: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران باعث شده است که واردات مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی با مشکل مواجه شود. این امر تولید دارو در داخل کشور را هم با مشکل مواجه کرده است.

افزایش قیمت مواد اولیه دارویی: قیمت مواد اولیه دارویی در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و این موضوع هزینه تولید دارو را افزایش داده و باعث کاهش تولید داخلی شده است.

کاهش تولید داخلی: تولید داخلی دارو در ایران در سال‌های اخیر کاهش یافته و این امر به دلیل مشکلات مالی شرکت‌های داروسازی، کمبود مواد اولیه و تجهیزات پزشکی و عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان دارو بوده است.