روز جهانی شنوایی
روز جهانی شنوایی
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO)، در سراسر جهان بیش از 1.5 میلیارد نفر سطحی از کم‌شنوایی را تجربه می‌کنند. از این تعداد، حدود 430 میلیون نفر دچار کم‌شنوایی با شدت متوسط یا بالاتر هستند. در قاره آمریکا حدود 217 میلیون نفر یعنی 21.52درصد از جمعیت آن، با کم‌شنوایی زندگی می‌کنند. بر اساس آمارها پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 این تعداد به 322 میلیون افزایش یابد. اگر کم‌شنوایی درمان نشود، تاثیر زیادی بر زندگی افراد مبتلا و خانواده‌های آنها دارد. ازاین‌رو، برای پیشگیری و رفع کم‌شنوایی به‌منظور کاهش اثرات نامطلوب آن در تمام مراحل زندگی، اقدام فوری لازم است. باتوجه‌به اهمیت سلامت شنوایی، 3 مارس به‌عنوان روز جهانی شنوایی معرفی شده است. در این مقاله به اهمیت سلامت شنوایی و همچنین اهداف این روز در سال 2024 پرداخته‌ایم؛ پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
چرا سلامت شنوایی مهم است؟
بسیاری از مردم تاثیر کم‌شنوایی را دست کم می‌گیرند و آن را فقط یک مشکل حسی می‌دانند. در واقع، سلامت شنوایی برای سلامت کلی هر فردی ضروری است. مراقبت از شنوایی می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت شناختی، اجتماعی، عاطفی و جسمانی شما بگذارد. شنوایی سالم می‌تواند مزایای زیادی برای افراد داشته باشد.
شنوایی سالم منجر به نتایج مثبت برای سلامتی، افزایش تعامل اجتماعی، بهبود ارتباطات و کاهش خطر افسردگی می‌شود. بدیهی است که وقتی حس شنوایی مختل می‌شود، کیفیت زندگی کاهش می‌یابد. اما درک این نکته هم مهم است که وقتی شنوایی سالمی دارید، چه مزایای به دست می‌آورید. فواید شنوایی سالم شامل موارد زیر است:
ارتباطات پایه و اساس روابط است. سلامت شنوایی خوب، ناراحتی و ناامیدی ناشی از دست‌دادن مکالمه و گوشه‌گیری از موقعیت‌های اجتماعی را از بین می‌برد.
شنوایی سالم دارای مزایای مثبتی بر عملکرد مغز مانند حافظه است.
شنیدن خوب، استقلال و امنیت ایجاد می‌کند. وقتی بتوانید زنگ تلفن، زنگ هشدار آتش، زنگ در یا یک وسیله نقلیه اضطراری در خیابان را بشنوید، می‌توانید از محیط اطراف خود آگاه باشید و در زمان تنهایی ایمن‌تر بمانید.
شنوایی سالم می‌تواند باعث صرفه‌جویی در هزینه شما شود و همچنین امنیت شغلی‌تان را افزایش دهد.
سلامت شنوایی وضعیت کلی شنوایی شماست. در واقع این شرایط از شنیدن یک صدا گرفته تا آنچه در مغز شما هنگام واکنش به آن صدا و تفسیر معنای آن را درگیر می‌کند. اما دلایل از دست‌دادن شنوایی چیست؟ در ادامه به این موضوع بیشتر می‌پردازیم.
دلایل ایجاد کم‌شنوایی چیست؟
دلایل مختلفی برای کم شنوایی وجود دارد که به طور کلی به دو دسته انتقالی (هدایتی) و حسی عصبی تقسیم می‌کنند. این نوع کم شنوایی زمانی رخ‌می‌دهد که مشکلی در گوش خارجی یا میانی وجود داشته باشد که از رسیدن صدا به گوش داخلی جلوگیری می‌کند. دلایل کم‌شنوایی هدایتی شامل موارد زیر است:
جرم گوش: تجمع جرم گوش در کانال گوش می‌تواند صدا را مسدود کند.
عفونت گوش: عفونت‌های گوش میانی می‌تواند به پرده گوش یا استخوانچه‌های گوش آسیب برساند.
پاره شدن پرده گوش: پارگی پرده گوش می‌تواند به دلیل صداهای بلند، ضربه به گوش یا عفونت گوش ایجاد شود.
مشکلات استخوانچه‌های گوش: fixation یا اتواسکلروز می‌تواند باعث کم‌شنوایی هدایتی شود.
تومورهای گوش: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم در گوش خارجی یا میانی می‌تواند باعث این نوع‌کم‌شنوایی شود.
کم شنوایی حسی عصبی زمانی اتفاق می‌افتد که مشکلی در گوش داخلی یا عصب شنوایی وجود داشته باشد که به مغز اجازه نمی‌دهد، صدا را به درستی تفسیر کند. دلایل این نوع کم شنوایی را می‌توان به موارد زیر دسته‌بندی کرد:
صداهای بلند: قرارگرفتن در معرض صداهای بلند می‌تواند به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب برساند.
افزایش سن: با افزایش سن، سلول‌های مویی گوش داخلی به طور طبیعی از بین می‌روند.
داروها: برخی از داروها می‌توانند به گوش داخلی آسیب برسانند.
بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها مانند مننژیت، سرخک و اوریون می‌توانند باعث صدمه گوش داخلی شوند.
ضربه به سر: ضربه به سر می‌تواند به گوش داخلی یا عصب شنوایی آسیب برساند.
نقص مادرزادی: برخی از افراد با نقص مادرزادی در گوش داخلی یا عصب شنوایی متولد می‌شوند.
تاثیرات کم‌شنوایی چیست؟
بدون توجه به میزان کم‌شنوایی، این شرایط می‌تواند بر سلامت اجتماعی، عاطفی و کلی تاثیر بگذارد. کم‌شنوایی می‌تواند به‌آرامی بیشتر شود و به‌تدریج بر توانایی فرد در برقراری ارتباط با دیگران را کاهش دهد. همچنین این وضعیت می‌تواند بر توانایی شخص برای احساس امنیت در محیط اطراف و زندگی اجتماعی و مشارکت تاثیر داشته باشد. پس سلامت شنوایی کلید پیری سالم است. با افزایش سن، اتفاقات زیادی می‌توانند بر شنوایی افراد تاثیر بگذارند. از جمله این اتفاقات می‌توان به شرایط زیر اشاره کرد:
روند طبیعی پیری (ممکن است سمعک برای برخی افراد خوب کار نکند)؛
تاثیر برخی از داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها.
البته قرارگرفتن در معرض صدا هم تاثیر قابل‌توجهی بر سلامت شنوایی فرد دارد. صدای بلند می‌تواند شامل فعالیت‌های تفریحی با صدای بلند مانند موتورسواری و شکار و همچنین قرارگرفتن در معرض صداهای بلند در محل کار است. برخی از دلایل اختلال شنوایی مربوط به سن یا قرارگرفتن در معرض صدا است که می‌تواند منجر به وزوز گوش از جمله آسیب دائمی گوش یا افزایش فشار پرده آن شود.
عواقب کم‌شنوایی درمان‌نشده
کسانی که در سلامت شنوایی مشکل دارند، ممکن است ارتباطات ناقصی را تجربه کنند که به‌طورجدی بر زندگی حرفه‌ای و شخصی آنها تاثیر می‌گذارد و فرد را در معرض خطر انزوا و گوشه‌گیری قرار می‌دهد. مطالعات اثرات کاهش شنوایی درمان‌نشده را به‌صورت زیر تعریف می‌کنند:
دوری یا کناره‌گیری از موقعیت‌های اجتماعی؛
کاهش هوشیاری و افزایش خطر ایمنی خود شخص؛
اختلال در حافظه و توانایی یادگیری کارهای جدید؛
تحریک‌پذیری، منفی‌گرایی و عصبانیت؛
خستگی، تنش، استرس و افسردگی؛
طرد اجتماعی و تنهایی؛
کاهش عملکرد شغلی و قدرت درآمد؛
کاهش سلامت روانی و کلی.
مطالعات بسیاری برای درک کم‌شنوایی و ارتباط آن با سایر مسائل جدی سلامت مانند زوال عقل، دیابت، بیماری قلبی، افسردگی و ... انجام شده است. هنگامی‌که کاهش شنوایی هم‌زمان با یکی از این بیماری‌ها رخ می‌دهد، اصطلاح همبودی یا چندابتلایی برای آن استفاده می‌شود. این شرایط وجود دو یا چند بیماری مزمن یا اختلال را توصیف می‌کند. محققان علاقه بیشتری به بیماری‌های چندابتلایی از جمله کم‌شنوایی نشان دادهاند؛ چراکه افرادی که با کم‌شنوایی درمان‌نشده زندگی می‌کنند با خطر بیشتری برای سایر مشکلات جسمی و شناختی روبرو هستند.
نحوه تشخیص کم‌شنوایی
دریافت آزمایش شنوایی از یک متخصص شنوایی‌سنجی یا سایر متخصصان می‌تواند به تشخیص مشکل کمک کند. رایج‌ترین نوع تست، تست شنوایی در نویز (HINT) است که توانایی فرد در شنیدن را اندازه‌گیری می‌کند. اگر فردی در طول زمان در معرض صدای زیاد قرار گرفته است، باید به پزشک خود اطلاع دهد تا بتواند بهترین نوع درمان را بر اساس این علائم توصیه کند. البته ممکن است مدتی طول بکشد تا همه اثرات دیده شوند؛ اما اغلب اوقات قبل از تجربه علائم وزوز گوش یا هیپراکوزیس، ممکن است تغییراتی در توانایی شنوایی شخص مشاهده شود.
آیا شنوایی برگشت‌پذیر است؟
خیر؛ در اغلب موارد کم‌شنوایی اغلب غیرقابل‌برگشت است. راه‌های زیادی برای بهبود سلامت شنوایی افراد جهت شنیدن بهتر وجود دارد. در این شرایط استفاده از فناوری می‌تواند کارساز باشد. در ادامه چند مورد از فناوری‌های روز معرفی شده است:
سمعک روشی محبوب برای جبران کاهش شنوایی است.
نوارهای صوتی می‌توانند تجربه صدای فراگیر را برای کسانی که کم‌شنوایی خفیف دارند یا حساسیت به نویز دارند، فراهم کنند.
فناوری‌هایی مانند هدفون‌های بلوتوثی و میکروفون‌ها به فیلترکردن نویز پس‌زمینه کمک می‌کنند.
بسیار مهم است که همه افراد شنوایی خود را به طور منظم بررسی کنند. این کار کمک می‌کند تا نه‌تنها به فناوری تکیه نکند؛ بلکه علائم اولیه را زمانی‌که مشکلی وجود داشته باشد، پیدا کنند. در واقع تشخیص زودهنگام مهم است. هر ساله برای افزایش آگاهی در مورد کم‌شنوایی و اهمیت مراقبت از گوش و شنوایی، 3 مارس به‌عنوان روز جهانی شنوایی گرامی داشته می‌شود. در ادامه در مورد این روز و اهداف و برنامه‌های آن بحث کرده‌ایم.
اهداف روز جهانی شنوایی
هر ساله توسط دفتر پیشگیری از نابینایی و ناشنوایی سازمان جهانی بهداشت (WHO) کمپینی تحت عنوان روز جهانی شنوایی برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این کمپین، اشتراک‌گذاری اطلاعات و ترویج اقدامات در راستای پیشگیری از کاهش شنوایی و بهبود مراقبت‌های شنوایی است. اولین رویداد روز جهانی شنوایی در سال 2015 برگزار شد. این رویداد قبل از آن به‌عنوان روز جهانی مراقبت از گوش شناخته می‌شد. WHO هر ساله موضوعی را در نظر می‌گیرد، مطالب آموزشی را در مورد آن آماده می‌کند و آنها را به طور رایگان به چندین زبان در دسترس همه قرار می‌دهد. همچنین رویدادهای سراسر جهان را با هم هماهنگ می‌کند. افراد و کشورهای درگیر تشویق می‌شوند تا فعالیت‌هایی را برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت سلامت شنوایی انجام دهند. راه‌های مختلفی برای گرامیداشت روز جهانی شنوایی وجود دارد از جمله:
شرکت در یک رویداد یا فعالیت مرتبط با شنوایی: سازمان‌های مختلف در سراسر جهان رویدادهایی مانند پیاده‌روی برای شنوایی، کنسرت‌های آگاهی از شنوایی و کلینیک‌های شنوایی رایگان را برای گرامیداشت روز جهانی شنوایی برگزار می‌کنند.
آگاهی در مورد کم‌شنوایی و مراقبت از گوش و شنوایی: افراد می‌توانند با به اشتراک‌گذاشتن اطلاعات در رسانه‌های اجتماعی، صحبت با دوستان و خانواده خود یا نوشتن در روزنامه محلی این کار را انجام دهید.
حمایت از سازمان‌های حمایت‌کننده از افراد کم‌شنوا: چندین سازمان وجود دارند که برای کمک به افراد کم‌شنوا، جهت زندگی کامل و مولد تلاش می‌کنند. افراد می‌توانید با کمک مالی از این سازمان‌ها حمایت کنید.
روز جهانی شنوایی در سال 2024
کمپین روز جهانی شنوایی در سال 2024 روی غلبه بر چالش‌های ناشی از برداشت‌های نادرست اجتماعی و ذهنیت‌های تحقیرآمیز از طریق افزایش آگاهی و اشتراک‌گذاری اطلاعات با هدف عموم و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی تمرکز خواهد کرد. موضوع انتخاب شده برای سال 2024 «بیایید مراقبت از گوش و شنوایی را برای همه به واقعیت تبدیل کنیم.»
سازمان جهانی بهداشت تاکید کرده است که بیش از 80درصد از افرادی که در سراسر جهان به مراقبت شنوایی نیاز دارند، آن را دریافت نمی‌کنند. این وضعیت به هزینه تخمینی 1 تریلیون دلار آمریکا نیاز دارد. درک نادرست اجتماعی و ذهنیت‌های انگ‌زنی به‌عنوان عواملی شناخته می‌شوند که مانع از تلاش برای پیشگیری و رفع کم‌شنوایی می‌شود. اهداف اصلی روز جهانی شنوایی 2024 به چالش‌کشیدن تصورات نادرست مرتبط با گوش، ارائه اطلاعات مبتنی بر شواهد برای تغییر باور عمومی از کم‌شنوایی و دعوت از ملت‌ها و جامعه برای مبارزه با انگ‌ها جهت دسترسی عادلانه به مراقبت‌های شنوایی خواهد بود.
جمع‌بندی
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود 5درصد از جمعیت جهان، یعنی 466 میلیون نفر، کم‌شنوایی ناتوان‌کننده دارند. این وضعیت می‌تواند بر توانایی افراد جهت برقراری ارتباط، یادگیری، کار و معاشرت اجتماعی تاثیر بگذارد. شما می‌توانید برخی کارها مانند اجتناب از صداهای بلند، استفاده از گوش‌گیر در محیط‌های پر سروصدا و بررسی منظم گوش‌ها جهت محافظت از گوش‌های خودتان انجام دهید. درمان‌های کم‌شنوایی شامل سمعک، کاشت حلزون گوش و وسایل کمکی شنوایی است. سلامت شنوایی از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت 3 مارس هر سال را به‌عنوان روز جهانی شنوایی معرفی کرده است. این روز به آگاهی بیشتر افراد و دولت در مورد کم‌شنوایی و مشکلات آن کمک زیادی می‌کند.
