اسراری در مورد ویروس اچ پی وی (HPV) یا زگیل تناسلی و راه های پیشگیری از آن
ویروس HPV یا پاپیلوماویروس انسانی، یک ویروس انتقالی است که از طریق تماس جنسی به انسان منتقل میشود. این ویروس باعث ایجاد عفونت در اندام تناسلی، مخصوصاً در زنان میشود و ممکن است به سرطان دهانه رحم، واژن، مجاری ادراری و تحتانی پوست واژن (سرطان تحتانی) منجر شود. بیشتر موارد عفونت با این ویروس بدون نشانهای و خود به خود بهبود مییابد؛ اما برخی از موارد میتوانند به عفونتهای پایدار تبدیل شوند که در نهایت به سرطان منجر میشوند. عفونت با HPV ممکن است با علائمی مانند زگیلهای روی نواحی تناسلی، خارش و سوزش، خونریزی بعد از رابطه جنسی همراه باشد.
ویروس اچ پی وی (HPV) یا زگیل تناسلی بیش از صد نوع دارد که اکثراً بیخطرند. اکثر افراد در طول زندگی جنسی خود حداقل با یکی از انواع ویروس اچ پی وی یا پایپلومای انسانی آلوده میشوند.
در اکثر موارد سیستم ایمنی بدن، خود درطی چند ماه تا دو سال پس از ورود این ویروس به بدن آن را نابود میکند؛ بدون اینکه فرد متوجه علامت و عارضه خاصی شود؛ اما سویههای خاصی از این ویروس وجود دارند که میتوانند مشکلات مختلفی ایجاد کنند. برخی از این سویهها میتوانند منجر به زگیل تناسلی یا ضایعات پوستی در ناحیهی تناسلی یا منجر به انواع سرطان شوند. در ادامه این مقاله بیشتر به موارد ابتلا به این ویروش و روشهای جلوگیری میپردازیم.
روش انتقال ویروس HPV
روش انتقال اچ پی وی یا همان زگیل تناسلی از پوست به پوست بوده و شایعترین راه انتقال آن، تماس جنسی است. استفاده از کاندوم ریسک انتقال HPV را (تا 70%) کاهش میدهد ولی از آنجایی که کاندوم نمیتواند بهطور کامل پوست یا مخاط منطقه آلوده را پوشش دهد، امکان انتقال را به صفر نمیرساند.
راه های غیر جنسی انتقال این ویروس از دستگاه تناسلی، عمدتا از طریق مادر باردار به نوزاد است.
HPV 6 و HPV 11 از انواع کم خطر این ویروس هستند.
انواع HPV 16, HPV 18 این ویروس با هم حدود 70 درصد سرطان های دهانه رحم را تشکیل می دهند. ممکن است به صورت ضایعات تخت یا برجستگی های نمایان شوند اما زگیل های تناسلی ممکن است به صورت خوشهای از برجستگی یا برجستگیهای ساقه مانند ظاهر می شوند.
این زگیل ها بیشتر در مجرای تناسلی دیده میشوند؛ اما میتوانند در زنان در دهانه رحم، نزدیکی مقعد و واژن، درمردان در آلت تناسلی و بیضه دیده شوند. زگیل تناسلی یا ویروس اچ پی وی (HPV) به ندرت باعث درد میشود؛ اما ممکن است باعث خارش و ایجاد حساسیت شود.
- بیشتر زنان و مردان فعال جنسی در بعضی از دوران زندگی خود به ویروس HPV مبتلا میشوند.
- ویروس HPV میتواند از طریق رابطه جنسی دهانی، واژن یا مقعد گسترش یابد.
- ویروس HPV میتواند منجر به زگیل تناسلی و برخی از انواع سرطان شود.
- بعضی اوقات، ویروس HPV میتواند هنگام تولد به نوزاد منتقل شود که باعث عفونت دستگاه تناسلی یا تنفسی میشود.
- هیچ درمانی برای HPV وجود ندارد؛ اما واکسیناسیونهای ایمن و موثر در سن ۱۱ سالگی به بعد حتی تا سنین 50 سال هم توصیه میشود.
- هیچ درمانی برای ویروس HPV وجود ندارد؛ اما علائم آن قابل درمان است.
چه زمانی باید برای HPV یا زگیل تناسلی تست بگیرم؟
از جمله تستهای تشخیصی برای ارزیابی تغییرات سلولی دهانه رحم مربوط به HPV، شامل تست پاپ اسمیر، آزمایش DNA و استفاده از اسید استیک (سرکه) است.
- پاپ اسمیر آزمایشی است که سلول ها را از سطح دهانه رحم یا واژن جمع میکنند و هر گونه ناهنجاری سلولی را که منجر به سرطان میشود را نشان میدهد.
- استفاده از تست DNA برای انواع پر خطر HPV هم توصیه میشود و همراه با پاپ اسمیر برای خانمهای ۳۰ سال و بالاتر توصیه میشود.
- آزمایش HPNA هم برای HPV وجود دارد و بدون نیاز به آزمایش همزمان پاپ اسمیر، از ۲۵ سالگی، به تنهایی قابل استفاده است.
- در بعضی مواقع هم ممکن است بیوپسی از مناطق ناهنجار لازم باشد.
7 راه برای جلوگیری از HPV یا تشخیص زودهنگام آن
- دریافت واکسنHPV برای جلوگیری از بروز این ویروس:
واکسن HPV Gardasil 9 در برابر انواع HPV که باعث اکثر موارد سرطان دهانه رحم میشوند و همچنین سرطانهای مقعد، واژن، فرج، آلت تناسلی و اوروفارنکس مرتبط با HPV – سرطانهای قاعده زبان و لوزهها محافظت میکند. گارداسیل 9 همچنین از بروز بیشتر انواع زگیلهای تناسلی محافظت میکند.
CDC توصیه میکند که همه نوجوانان در سن 11 یا 12 سالگی واکسینه شوند، قبل از هر گونه قرار گرفتن احتمالی در معرض گونههای منتقله از راه جنسی HPV؛ اما این واکسن برای همه سنین 9 تا 45 سال تایید شده است، و CDC همچنین توصیه میکند که نوجوانان و بزرگسالان تا سن 26 سال اگر تمام دوزهای توصیه شده واکسن را در سنین پایینتر دریافت نکردهاند، واکسینه شوند.
- پرهیز از انجام رابطه جنسی در شرایط خاص:
تنها راه 100 درصد موثر برای جلوگیری از انتقال HPV پرهیز از هرگونه تماس جنسی از جمله رابطه جنسی دهانی، مقعدی و واژینال است. اگر در یک رابطه متعهد نیستید، اگر در یک رابطه هستید؛ اما برای داشتن رابطه جنسی آماده نیستید یا به هر دلیل دیگری ممکن است تصمیم بگیرید که از رابطه جنسی خودداری کنید. با این حال، برای بسیاری از بزرگسالان، پرهیز کامل یک گزینه واقعی یا مطلوب نیست؛ اما اگر نمیتوانید از داشتن رابطه جنسی پرهیز کنید، میتواند از موارد دیگر برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری استفاده کنید.
- شروع نکردن رابطه جنسی ز سنین نوجوانی:
هر چه سن شما در هنگام شروع رابطه جنسی کمتر باشد، در صورت قرار گرفتن در معرض این ویروس، خطر ابتلا به عفونت HPV بیشتر میشود. گروه سنی با بیشترین شیوع عفونت HPV 15 تا 25 سال است. هیچ راهی برای اطمینان از اینکه آیا شریک جنسی شما به ویروی HPV مبتلاست یا نه وجود ندارد.
اگر قصد دارید در سنین جوانی رابطه جنسی داشته باشید، بهترین راه برای محافظت از خود این است که ابتدا واکسینه شوید. واکسن HPV در دو یا سه دوز، معمولاً طی 6 تا 12 ماه تجویز میشود. همچنین می توانید با استفاده از کاندوم در طول رابطه جنسی، خطر ابتلا به HPV را کاهش دهید.
در حالت ایده آل، شما و شریک زندگیتان باید در مورد سابقه جنسی خود با یکدیگر صادق باشید؛ اما به خاطر داشته باشید که هر کسی می تواند HPV داشته باشد و ویروس را به شریک زندگی خود منتقل کند، حتی بدون هیچ علامت یا نشانهای از عفونت.
- داشتن شرکای جنسی و روابط محدود:
یکی دیگر از استراتژیهای پیشگیری ازHPV، محدود کردن تعداد شرکای جنسی است. هر چه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، احتمال بیشتری برای ابتلا به HPV خواهید داشت؛ اما حتی یک شریک جنسی که در معرض HPV قرار گرفته است برای آلوده کردن شما کافی است و هر چه شریک زندگی شما بیشتر باشد، خطر ابتلا برای شما بیشتر است.
برخی از مطالعات نشان میدهد که خودداری از فعالیت جنسی برای چندین ماه قبل از رابطه جنسی با شریک جدید ممکن است خطر انتقال HPV را کاهش دهد. این خطر کاهش مییابد زیرا این مدت زمان باعث میشود تا عفونت HPV که در شما یا شریک جنسی شما وجود دارد برطرف شود.
بر اساس نتایج مطالعه منتشر شده در اکتبر 2018 در مجله Women’s Health، 64 تا 80 درصد از عفونتهای HPV در زنان طی 6 ماه و 64 تا 76 درصد در طی 12 ماه از بین رفتند. به گفته نویسندگان، این درصدها با میزان پاکسازی ویروسی که در مطالعات قبلی دیده شده بود، قابل مقایسه بود.
- استفاده از کاندوم:
اگر از نظر جنسی فعال هستید، استفاده از کاندوم میتواند به کاهش خطر انتقال HPV کمک کند. استفاده از کاندوم از ابتدا تا انتهای هر رابطه جنسی، از جمله رابطه جنسی دهانی و مقعدی، مهم است. HPV از طریق تماس پوست به پوست منتقل میشود. از آنجایی که HPV می تواند مناطقی را که با کاندوم پوشانده نشدهاند آلوده کند، کاندوم به طور کامل از شما در برابر HPV محافظت نمیکند؛ اما به پیشگیری از HPV کمک میکند. هرگز از کاندوم استفاده مجدد نکنید و برای هر نوع فعالیت جنسی جدید در یک بازه زمانی از کاندوم جدید استفاده کنید.
- تقویت سیستم ایمنی بدن:
در حالی که هیچ رژیم غذایی خاصی برای جلوگیری از عفونت HPV یا سرطانهای مرتبط با HPV نشان داده نشده است، شواهدی وجود دارد که پیروی از یک رژیم غذایی سالم و گیاهی سرشار از ویتامینها و مواد معدنی طبیعی، سیستم ایمنی را تقویت میکند و ممکن است در برابر ابتلا به برخی از آنها محافظت کند.
از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید؛ رژیمی که دارای چربی اشباع شده و قند کم و سرشار از میوهها و سبزیجات باشد. همچنین ورزش منظم داشته باشید، سیگار نکشید و الکل بیش از حد مصرف نکنید. نگه داشتن بدن در فرم مناسب به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و یک سیستم ایمنی سالم بهتر می تواند با عفونت ها مبارزه کند.
- غربالگری در زنان:
در برخی از زنان، عفونت HPV منجر به دیسپلازی دهانه رحم یا تغییرات غیر طبیعی در سلولهای دهانه رحم میشود. دیسپلازی دهانه رحم میتواند به سرطان دهانه رحم تبدیل شود؛ اما تشخیص زودهنگام و درمان میتواند به جلوگیری از وقوع آن کمک کند.
- برای غربالگری دیسپلازی دهانه رحم یا وجود عفونت HPV در دهانه رحم از دو آزمایش استفاده می شود
- تست پاپ اسمیر: شامل جمع آوری سلولها از دهانه رحم و بررسی آنها در زیر میکروسکوپ برای بررسی ناهنجاریها است.
- تستHPV: به طور مشابه شامل جمعآوری سلولها از دهانه رحم است، اما بهجای سلولهای غیرطبیعی، خود ویروس را بررسی میکند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) توصیه میکند که زنان 25 تا 65 ساله هر پنج سال یک بار آزمایش HPV اولیه - آزمایشی که برای استفاده مستقل و بدون آزمایش پاپ تایید شده است - انجام دهند. اگر آزمایش HPV اولیه در دسترس نباشد، ACS توصیه میکند که هر پنج سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر را همراه با آزمایش HPV انجام دهید یا فقط هر سه سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهید.
دستورالعملهای ACS مشابه دستورالعملهای کالج آمریکایی زنان و زایمان است که انجام تست پاپ اسمیر هر سه سال تا سن ۲۹ سالگی و آزمایش HPV را هر پنج سال یکبار از سن ۳۰ سالگی در زنان با سیستم ایمنی سالم و خطر متوسط سرطان دهانه رحم توصیه میکند.
اگر مطمئن نیستید که کدام نوع غربالگری برای شما مناسب است، با پزشک خود صحبت کنید. مهمترین چیز این است که غربالگری انجام شود تا مشکلات احتمالی سلامتی زود شناسایی و برطرف شوند.
بنابراین، در کل، برای پیشگیری از بروز سرطانهای مرتبط با ویروس HPV، بهتر است از واکسن HPV استفاده کرده و همچنین روشهای پیشگیری دیگر مانند استفاده از کاندوم و مراقبت از پوست خود را رعایت کنید. همچنین، در صورتی که احساس میکنید که احتمال ابتلا به HPV وجود دارد، به پزشک خود مراجعه کنید تا برای شما برنامه درمانی مناسب تعیین شود.